2014 jyly Ýkraınaǵa Reseı agressııasy bastalyp, Qyrymdy Máskeý okkýpaııalap aldy. Al Ýkraına shyǵysynda separatısterge qarý berip, Reseı áskerin aıyrym belgisinsiz kirgizip, soǵys bastady. 2014 jyldan ay sabaq alǵan Ýkraına áskerin jańa qarý túrlerimen jaraqtandyryp, qorǵanys salasyn modernızaııalaýdy bastady. Ýkraına shyǵysyndaǵy soǵysta 15 myńnan astam adam qaza tapty. Kıev separatıster qolyndaǵy shyǵys aımaǵyn azat etý operaııasyn bastaýy múmkin. Qazirgi ýaqytta Ýkraına áskerinde qandaı qarý túrleri bar?
Kıev qarýdyń basym bóligin NATO elderin satyp alýda. Tek qana satyp almaı, ony meńgerý boıynsha túrli jattyǵýlar ótip jatyr. El shyǵysyndaǵy urysta kóbine jeńil atys qarýlary mańyzdy ról oınap keledi. Sondyqtan biz tank, tikushaq jáne ushaqtan bólek Ýkraına áskeri separatısterge qandaı qarý túrimen jaýap qaıtaratynyn qarastyryp kórelik.
Bayraktar TB2 soqqy jasaýshy drondary. Bul drondardy bilmeıtin qazaq joq shyǵar. Ol óziniń urys dalasyndaǵy qýatyn Lıvııa men Sırııada kórsetti. Al Qarabaq soǵysynda tipti sheshýshi ról oınap, armıan áskeriniń tas-talqanyn shyǵarýshy qarýǵa aınaldy. 2018 jyly Ýkraına Túrkııadan 6 Bayraktar TB2 coqqy jasaýshy drondaryn satyp aldy. Drondardyń sany 2020 jyly jáne 2021 jyly eki márte tolyqtyryldy. Qazirgi tańda separatıster qolynda bul drondardy atyp túsiretin qarý joqtyń qasy. Tipti resmı qorǵanys mınıstrligi bar, áskeri túrli qarý túrimen jaraqtalǵan Armenııanyń ózi Qarabaqta bul drondarǵa aıtarlyqtaı qarsylyq kórsete almady.
Javelin tankke qarsy kesheni. Bul qarý "tank órteýshi" ataýyna ıe bolǵan. Resmı Vashıngton Kıevke bul qarýdy berý boıynsha uzaq oılanyp, aqyry berdi. Sebebi bul qarý qýatty, jaý áskeriniń tank, BTR, BMP syndy brondy tehnıkasyn tas-talqan etedi. Reseı uzaq jyldar boıy FGM-148 Javelin syndy qarý túrin jasaýdy oılastyrýda, alaıda ázirge nátıjesiz. Qarýdyń ereksheligi sol, zymyran traektorııasy atylǵan soń baǵytyn ózgertip, tehnıkanyń eń osal tusy sanalatyn tóbesinen túsedi. Bul degenimiz tank pen BMP, BTRdiń áp-sátte otqa oranýyna áser etedi. Qazirgi tańda Ýkraınada ashyq derekterge súıensek 52 Javelin tankke qarsy kesheni bar.
MFTR-2100 radary. Bul radardy Ýkraına Danııadan satyp alǵan. Radar kesheni BPLA, ushaqtardy, zymyran keshenderinen atylǵan zymyrandardy joǵary dáldikpen tabady. Bir mezette 256 nysanǵa deıin anyqtaı alady. Ýkraına Danııadan atalmysh radar keshenin taǵy da eselep satyp alýdy josparlap otyr.
"Olha" zymyran kesheni. Bul keńestik "Smerch" keshenine uqsas. Ýkraınanyń tól týyndysy. 2018 jyly Ýkraınanyń qorǵanys salasyna kelip tústi. Al 2019 jyly zymyran kesheniniń modernızaııalanǵan "Olha-M" túri synaqtan sátti ótti. Zymyran kesheni 120 shaqyrymdaǵy nysandy joıa alady.
"Dana-M2" ózdiginen júretin artıllerııalyq qondyrǵysy. Ýkraına 26 dana Chehııalyq ózdiginen júretin artıllerııalyq qondyrǵysyn satyp aldy. Bul qondyrǵynyń syrtqy brony tózimdi, 20 shaqyrymdaǵy nysandy joıa alady.
2S1 «Gvozdıka» ózdiginen júretin gaýbıasy. Ýkraınada bul gaýbıanyń 300-den astam danasy bar. Árıne jańa qarý túri emes, degenmen ol talaı áskerı qaqtyǵysta óziniń tıimdiligin kórsetken. Sońǵy eki jylda Kıev Chehııadan taǵy da osy gaýbıalardy satyp aldy.
Barrett snaıperlik myltyǵy. Ýkraına 2015 jyly AQSh-tan osy qarý túrin ala bastady. Sol ýaqyttan bastap Ýkraın mergenderiniń separatıster mergenderinen artyqshylyǵy eselep artty. Óıtkeni Barrett snaıperlik myltyǵyniń oǵy uzaqqa ushady, dál tıedi jáne oǵy tıgen jerdi julyp túsedi.
Árıne bul Ýkraına áskerinde bar júzdegen qarý túrleriniń birshamasy ǵana. Kıevte tankter, ushaqtar men tikushaqtar, zeńbirekter, jaǵalaý kúzetine arnalǵan kemeler men avtomat, pýlemet túrleri, aı saıyn NATO elderinen kelip jatqan barlaýshy drondar, granata túrleri men qorǵanysh kostıýmderi, mınalar men tapanshalar jáne basqa qarýlar bar.
Ashat Qasenǵalı
"Adyrna" ulttyq portaly
