Soltüstık Qazaqstan oblysynda belgılı aqyn, sazger Segız serınıŋ jerlengen ziraty tabyldy. Biyl basyna mazar ornatylmaq, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly QazAqparat-qa sılteme jasap.
Süiınşı habardy SQO muzeiler bırestıgınıŋ qyzmetkerı, ölketanuşy Ahmetjan Quantaev jetkızdı. «Segız serınıŋ jatqan jerın zamandastary kuälandyrǧan. Aqyndardyŋ jazǧandary bar. 45 aqyn joqtau şyǧarǧan. Solardyŋ ışınde Dos kölınıŋ jaǧasynda jerlendı degen joldar bar. Keiın Segız serınıŋ oquşysy, qostanailyq aqyn Nūrjan Nauşabaev ädeiı arnap kelıp, ekı ai Segız serınıŋ auylynda bolyp, balalarymen, bäibışesımen kezdesıp, sonda jazǧan jyry bar. Şumaqtardyŋ bırınde: «Dos kölınıŋ jaǧasynda boldym, qoiylǧan tasty kördım», – degen joldar kezdesedı. Keiın alasapyran zaman bolyp kettı ǧoi, 19 ǧasyrdyŋ aiaǧy, 20 ǧasyrdyŋ basy. Sodan ūmyt boldy, qoiǧan tasy joǧalǧan. 1863 jyly körşı eldıŋ tūrǧyndary, köşıp kelgen qara şekpendıler tasyn būzyp äkettı dep aityp jürdı.
2018 jyly Segız serınıŋ 200 jyldyǧyn toilap jatqan kezde, nelıkten bızge onyŋ jatqan jerın tappasqa degen oi keldı. Ädebietten bılemız Dos kölınıŋ jaǧasyna jerlendı degen. Bırınşı maqsatym sol ziratty tabu boldy. Jatqan qabırın bılmesek te, osy jerde Segız serı jerlengen degen bır eskertkış qoiudy özıme paryz sanadym», – deidı Ahmetjan Quantaev. Ölkentanuşy Segız serınıŋ jienderınen tuǧan Batyr degen jıgıttı ertıp alyp, Timiriazev audanyna jol tartady. Ekı jyl boiy Segız serı jaiynda bıletın, jatqan jerın körsete alatyn adamdardy ızdeumen bolady.
«20 şaqty adamdy taptym. Olar būryn sol maŋdaǧy Dokuchaevo eldımekendegı şaruaşylyqtardy basqarǧan, agronom, zootehnik bolǧan. Malşylarymen söilesıp, aŋşylardy ızdedım. Öitkenı olar sol jerdı jaqsy bıledı ǧoi. Aitulary boiynşa köldıŋ şyǧys jaǧynan eskı qorymdy taptym. Ötken ǧasyrdyŋ 20-30 jyldary Segız serınıŋ Nūrmūhanbet degen nemeresı bolǧan. Sony körgen ekı äjemen kezdestım. Olar ol kezde jas kelınşek eken. Bıraz närse esterınde qalypty. Rysbike anamyz atamnyŋ däl qasyna jerlengen dep jaŋaǧy Nūrmūhanbet, laqap aty – Qyryqai aityp otyrady eken», – deidı muzei qyzmetkerı.2020 jyly Ahmetjan Quantaev ol jerdı zertteuge attanady. Dron ūşyryp, ol jerde basqa eskı qorymnyŋ joqtyǧyna köz jetkızedı.
«Qazaq zirattarynyŋ öz tärtıbı bar. Bedeldı adamdy jerlegende basyn biık etıp köteredı. Ziratta sondai ekı-üşeuı boldy. Al ekı oba bır-bırıne tüiısıp, bırge qosylyp ketken. Bızben bırge tanymal arheolog Anatolii Pleşakov barǧan edı. Ol da zirattyŋ köne ekenın jäne belgılı tūlǧanyŋ jerlengenın aityp, bızdıŋ boljamymyzdy rastady», – deidı ölketanuşy.Segız serı – aqyn, änşı, batyr, «Elım-ai» änınıŋ avtory Qojabergen jyraudyŋ ūrpaǧy. Ol da atasyna tartqan önerpaz bolǧan eken. Şyn aty Mūhamedhanafiia, jeŋgelerı şeber qainylaryn erkeletıp Segız atap ketken. Biyl Segız serınıŋ basyna mazar ornatu josparlanyp otyr.
