Aspan älemınde öte qūpiia Psiheia asteroidynda jer betınıŋ bailyǧynan 100 million ese köp bailyq jatqanyn NASA ǧalymdary anyqtapty.
Būl asteroid Mars pen Iýpiterdıŋ ortasyndaǧy asteroidtar aǧymynda ūşyp jüredı. Asteroidtar aǧymynyŋ 16-şy poiasyndaǧy būl asteroidty italian astronomy Annibale De Gasparis 1852 jyly anyqtapty. Salmaǧy 3,2 000 000 000 000 000 000 (kvintillion) tonna eken.
Ǧalymdardyŋ aituynşa, Psiheia asteroidynda 110 milliard tonna öte baǧaly metalldar (altyn, almaz, platina) qory bar dep boljanuda. Al, būl metalldar qory asteroid salmaǧynyŋ 0,5 % qūraidy. Eger de osy asteroidtaǧy tek temırdıŋ özın jer betıne alyp kelse, onyŋ baǧasynyŋ özı 10 000 000 000 000 000 (10 kvardillion) dollardy qūraidy eken. Asteroidtyŋ 90 %-y metalldardan, 10%-y silikatty zattardan tūrady. 2022 jyly AQŞ-tyŋ NASA ǧaryş ortalyǧy Psiheia asteroidyna ǧaryş apparatyn jıbermekşı.
2030 jylǧa deiın apparat 370 million şaqyrym jol jürıp, asteroidqa jetıp, onyŋ jynysyn zerttep, jerge signaldar arqyly habarlar bermek. Apparattyŋ qūny 450 million dollarǧa baǧalanyp otyr. Eger de osy asteroidtaǧy metall qoryn jer betıne jetkızse, ädbır adam balasy milliarder bolyp, osy üdrıs myŋdaǧan jyldarǧa jalǧasady dep otyr NASA ǧaryş agenttıgınıŋ mamandary. Qandai keremet dünie deseişı!
Bekbolat QARJAN,
"Adyrna" ūlttyq portaly
