29 naýryz – álem halqy súısine ishetin Koka-Kolanyń týǵan kúni. Dál osy kúni amerıkalyq farmaevt Djon Pamberton sýsynnyń reeptisin oılap tapqan. Ol koka japyraqtaryn qaınatyp, oǵan kofeın men qantty qosyp Koka-Kolanyń alǵashqy túrin daıyndaǵan. Bastapqyda bul sýsyn tek dárigerdiń ruqsatymen dárihanalarda satylǵan.. Keıinirek Frenk Robınson Kolanyń bizge tanys logotıpin shyǵarǵan. Ýaqyt óte sýsynǵa gaz qosylǵan.
Djon Pemberton dúnıeden ótken soń, Kolanyń reeptisin AQSh kásipkeri Aza Kendler nebári 2300 dollarǵa satyp alady. Ol qolanyń quramyna qupııa bolyp sanalatyn qaınatylǵan shópterdi qosady. Sýsyn kópshilikke unap, dúken sórelerinde satyla bastaıdy. 1893 jyly Aza Kendler resmı túrde The Coca-Cola brendin tirkeıdi.
Ǵasyrdan astam ýaqyt ótse de Kola áli kúnge deıin tutynýshylardyń kóńilinen shyǵyp keledi. Kez-kelgen dastarqannyń sánin keltiretin bul sýsynnyń shólińdi qandyrýdan bólek, zııany kóp. Óz densaýlyǵyn oılaıtyn adamdar sanaly túrde bul sýsynnan bas tartsa, endi biri jabysqan dertteı bul sýsyndy ishýden aıyǵa almaı júr.
Kola tek zııandy emes, sonymen qatar adam aǵzasyna asa qaýipti ónimderdiń biri. Dárigerlerdiń paıymdaýynsha, Koka-Kola balalardyń bas súıegine, oılaý qabiletine zııanyn tıgizedi. Adamnyń basqa da baýyr, asqazan syndy aǵzalaryna aıtarlyqtaı zııanyn keltiredi.
Kolany iship emes, tot basqan zattardy, aıǵyzdalǵan áınekti jýyp keregińizge jaratsańyz bolady. Al amerıkandyqtar kóliktiń motoryn jýýǵa paıdalanady eken.
Qyzyqty derek: Kolany dúnıe júzinde sekýndyna 8 myń stakany ishiledi eken.
Laýra TURSYNJAN,
«Adyrna» ulttyq portaly
