Izraıldiń bas ravvınaty meıli terilgenine kóp ýaqyt óte qoımaǵany bolsyn, meıli muzdatylǵan kúıinde de bolsyn, sondaı-aq, quramynda tańqýraı kezdesetin tosap, t.b. ónimderdi jeýge dinı sebep boıynsha tyıym saldy. Iaǵnı, tańqýraı kosherli (bizshe, halal bolmaǵany úshin – red.) bolmaı shyqqany úshin osyndaı tyıym salyndy. Bul jaıynda islam.kz portaly sheteldik buqaralyq aqparat quraldaryna silteme jasaı otyryp málim etedi dep jazady «Adyrna» ulttyq portaly.
Máseleniń mánisi sonda – kashrýt (Táýrat pen Talmudtaǵy ıýdeıler zańynyń jıyntyǵy bolyp tabylady – red.) boıynsha shegirtkeden ózge jándikterdi, sonymen birge, qos mekendilerdi, baýyrymen jorǵalaýshylardy, jelbezegi joq balyq túrlerin azyq retinde paıdalanýǵa qatań tyıym salynǵan. Osyndaı sebeppen atalǵan el aýmaǵyndaǵy azyq-túlik dúkenderinde as shaıanyn, ýyldyryq, t.b. teńiz ónimderi kezdespeıdi. Al jándikter bul turǵyda mashaqaty kóp – olardyń júrmeıtin jeri joq – sol sebepti, kókónis, jemis-jıdek, un men dándi daqyldar muqııat tekserilip dúken sórelerine qoıylady.
Izraıldegi dúkender men qoǵamdyq tamaqtandyrý oryndarynda, dámhanalarda, meıramhanalarda munymen arnaıy adam – mashgıah aınalysady. Tek sol maquldaǵannan keıin ónimder saýdaǵa shyǵarylady. Endi buǵan tańqýraıdyń qandaı qatysy bar deısiz ǵoı? Sońǵy ýaqytta tańqýraıdan qurt-qumyrsqa kóptep tabylyp jatyr. Mine, osyndaı sebeppen tańqýraıdy tutynýǵa ravvınat tarapynan tyıym salyndy. Bul tyıymnyń salynǵanyn Evreı murajaıyndaǵy Rishon kosherlik kafesiniń bas aspazy Aleksandr Maron da rastap otyr.
Onyń aıtýynsha, tańqýraıdyń ózi kosher turǵysynan jeýge bolady, alaıda, olardyń árbireýin shuqylap ishin ashyp tekserip otyrmaısyń ǵoı, ekinshiden, ishin ashyp teksergennen keıin taýarlyq kelbetin joǵaltady. Ázirge tańqýraı ónimderinenen ázirlengen qurt shyqpaı turyp ázirlengen ıogýrt, balmuzdaq sekildi ónimder satylyp jatyr. Óıtkeni, ol ónimder kezinde tekserýde taza bolyp shyqqan. Aıtqandaıyn, tańqýraıdyń kosherligi týraly talas-tartys bekerden beker paıda bolǵan joq – jerde emes, butaqta ósetini úshin – jemis pe álde alma retinde eseptele me, kashrýt turǵysynan tańqýraı jemis bolyp sanalsa, birinshi jylynda jáne otyrǵyzylǵanyna jetinshi jyl tolǵanda ony jeýge tyıym salynǵan.
