Bolat Omarálıev - elimizdiń qurmetti jýrnalısi, sýretterge jan bergen kásibı fotograf. Onyń jeke muraǵatynan san túrli ómir kórinisterin, Shyńǵys Aıtmatov, Ábdijámil Nurpeıisov, Merýert Óteshkeshova, Ámına Ómirzaqova syndy tanymal tulǵalardyń jastyq shaǵyn kóre alasyz. Fototilshi Reseı, Polsha, Ýkraına elderinde birneshe ret fotokórme ótkizgen. «Adyrna» ulttyq portaly bar ǵumyryn fotojýrnalıstıkaǵa arnaǵan tulǵamen áńgimelesti.
- Bolat myrza, fotojýrnalıstıkaǵa qalaı keldińiz? Ne túrtki boldy?
- Aınala qumnyń arasyndaǵy jalǵyz úıli qystaýda óstim. Bala kezimde birge oı̆naı̆tyn dostarym da bolmady. Jalǵyz júrgennen be, qııalı bala edim. 13 jasymda otbasymyzben Qyzylorda qalasyna kóship keldik. Endi dosqa jarydym ǵoı̆ desem, qaladaǵy ózim qatarly balalardyń barlyǵy buzyq bolyp shyqty. Talaı márte tóbelestik, ortaq til tabysa almadyq. Sol kezde meni jalǵyzdyqtan mekteptiń kitaphanasy qutqardy.
16 jasymda kóshe buzyqtary atyp ketip, bir ólimnen aman qalǵan jaıym bar. Alaıda, densaýlyǵym nashar boldy. Sol sebepti fotosalonǵa baryp, eki evreıge 1 jyl shákirt boldym. Ókinishke qaraı, olar da meni syıǵyzbaı, shettetip júrdi. Men oǵan moıymadym, baıqatpaı sýret shyǵarý tehnıkasyn úırenip aldym. 17 jasymda fotosheberlerdiń bir jyldyq kýrsyn oqydym. Baǵyma qaraı dáristi QazMÝ-de (red.-qazirgi QazUÝ) fotojýrnalıstıkadan sabaq beretin oqytýshy Iýrıı Redkın oqydy. Sol kezden bastap fotoetıýd túsirýdi qolǵa aldym. Kýrsty aıaqtaǵan soń, aýdandyq gazetke fototilshi retinde jumysqa turdym.
- Al bul salada neshe jyl eńbek ettińiz?
- Barlyǵy da sol aýdandyq gazetten bastaldy. Fotojýrnalıstıkaǵa 48 jylymdy arnappyn. Qazirgi tańda zeınettemin.
Ámına Ómirzaqova
- Bir kadrdy shyǵarý úshin shamamen qansha ýaqyt ketedi?
- Júz ret túsirseń de bir kadr shyǵara almaýyń múmkin. Eń aldymen fotosýretshi sezimtal bolýy kerek, sol kezde bir kadrdyń ózinen utyp ketýge bolady.
- Túsirgen týyndylaryńyzdyń ishinen qaı sýretti erekshe jaqsy kóresiz?
- «Tań aldyndaǵy án», «Kezdesý», «Bı bılegen aǵash» degen sýretterimdi otyzǵa tolmaı turyp túsirip edim. Osy týyndylarym maǵan erekshe ystyq, tipti saǵattap qarap otyrýǵa erinbeı̆min.
"Bı bılegen aǵash"
- Shetelde birneshe ret kórmeńizdi uıymdastyrdyńyz. Bizdiń elimizdiń tarapynan usynys túspedi me?
-Joq, ondaı usynys bolǵan joq. Jemqorlyqqa maltyǵyp jatqan qoǵamǵa ókpe joq. Olardyń maǵan nazar aýdarar shamasy da joq qoı.
Merýert Ótekeshova men Quman Tastanbekov.
1968-1970 j.
- Bir kezderi povest jazǵanyńyzdan habardarmyz. Bokstan sport sheberisiz, talantty fotografsyz. Siz sekildi jan-jaqty tulǵa bolý úshin ne isteý kerek?
- Ras, oqyǵan kitaptaryma eliktep, povest jazdym. Dese de, ol kórkem shyǵarmadan alystaý boldy. Boksqa qatystym, biraq sport sheberi bolmadym. Olaı jazyp júrgen marqum jazýshy Qazı Danabaev qoı̆. Jattyqtyrýshylar bir jumysy shyǵyp qalsa, ornyna bir jaqsy shákirtin qoıyp ketýshi edi. Sondaı̆ bir kezeńde boksshylarǵa jattyǵýdy men ótkizgenmin. Olardyń ishinde Qazı da bolǵan eken. Meni sol kezde jattyqtyrýshy dep oılap qalsa kerek. Al meni boksqa baýlyǵan jattyqtyrýshym Alybaı Orǵaraev bokstan tuńǵysh sport sheberleriniń biri edi. «Qalaı jan-jaqty bolýǵa bolady?» degen suraqqa jaýap berý qıyn eken. Tynymsyz eńbek kerek shyǵar.
Qazaqtyń erke qyzy Maqpal Júnisova
- Jas fotojýrnalısterge qandaı̆ keńes berer edińiz?
- Shyǵarmashylyq 1 paı̆yz talant, 99 paı̆yz eńbekti talap etedi. Fotoetıýd janrynyń aqyndardyń óleńi sekildi názikteý keletinin este saqtaǵan jón. Jas fotojýrnalısterge kóp oqyńyzdar degim keledi. Ózińiz túsirip turǵan adamnyń qandaı̆ talantty adam ekenin bilip turýyńyz kerek. Áı̆tpese, talantty jaı adamnan ajyrata almaı̆ qalasyz.
Dıana Asan
«Adyrna» ulttyq portaly
