El-eldiń bárinde demografııany jaqsartý jáne balaly otbasylardy qoldaý maqsatynda arnaıy áleýmettik kómekter kórsetiledi. Mundaı kómekti ár memleket óz áleýetine qaraı ártúrli deńgeıde júzege asyrady. «Adyrna» ulttyq portaly birqatar memleketterdiń balaly otbasylarǵa arnalǵan áleýmettik kómek somalaryna sholý jasap kórdi.
Germanııa
Germanııada árbir balaly otbasy aı saıyn járdemaqy alady. Negizgi shart – bala osy otbasynda turyp, onyń qajetin óteýi kerek. Qazirgi kezde bul el birinshi jáne ekinshi bala úshin árqaısyna 204 eýro tóleıdi. Memleket ata-anaǵa bala kámelet jasyna tolǵansha qoldaý kórsetedi. Eger bala orta bilimdi aıaqtap, JOO-nynda bilimin jalǵastyrsa, onyń 25 jasyna deıin járdemaqy tóleý sozylýy múmkin. Balalar sany ósken saıynkelesi balaǵa tólenetin járdemaqy mólsheri de artady. Memleket aı saıyn úshinshi balaǵa – 210 eýro, al tórtinshisinen bastap – 235 eýro tóleıdi. Sonymen qatar, balaly otbasylar úshin turǵyn úı salý nemese satyp alýǵa alynǵan nesıe somasyn azaıtýǵa jáne salyq tóleý kezinde jeńildik alýǵa múmkindik bar.
Franııa
Franııada balalarǵa arnalǵan járdemaqynemis qaǵıdaty boıynsha esepteledi. Tekjárdemaqy ekinshi baladan bastap beriledi.Memleket eki balaly otbasyǵa – 120 eýro, bes balaly otbasyǵa – 582 eýro kóleminde járdem kórsetedi. Biraq bul elde kelesi baladan bastap járdemaqy azaıyp otyrady.
Shveııa
Eýropanyń eń gúldengen elderiniń biri – Shveııada balaǵa aı saıynǵy tólem 120 eýrodan(kronnan eýroǵa shaqqanda) bastalady. Eki balasy bar ata-ananyń shotyna 251 eýro túsedi. Shveııa Franııa sekildi kelesi balalar úshin somany azaıtpaı, qaıta ósiredi.
Ulybrıtanııa
Ulybrıtanııada balalarǵa arnalǵan járdemaqyny bólý keri baǵytta júredi deýge bolady. Munda bir bala bolsa, otbasy bıýdjeti aı saıyn – 90 fýntqa (105 evro) kóbeıip otyrady. Árbir kelesi bala úshin ata-ana aıyna – 59 fýnt (70 evro) alýǵa quqyly. Eger otbasynda alty nemese odan da kóp bala bolsa, ár kelesi balaǵa járdemaqy mólsheri 35-50 eýroǵa artyp otyrady.
Avstrııa
Munda balaǵa beriletin járdemaqynyń mólsheri balanyń jasyna sáıkes ulǵaıady. Bala ósken saıyn soǵurlym járdemaqy da kóbeıedi. Avstrııalyq ata-analarǵa 3 jasqa deıingi ár balaǵa – 114 evro, 3-ten 10 jasqa deıingi balalarǵa – 122 evro jáne 10-nan 18 jasqa deıingi balalarǵa – 142 evro bólinedi.
Italııa ı Ispanııa
Italııada balalarǵa arnalǵan járdemaqy ata-ananyń jyldyq tabysyna tikeleı táýeldi, aıyna shamamen – 39 eýrony quraıdy. Ispanııa ata-ananyń tabysy ortasha deńgeıden aspasa da, árbala úshin – 25 evro tóleıdi. Múgedek balalar úshin tólemder budan joǵary.
Grek Respýblıkasy
Eýropalyq standarttar boıynsha Grek Respýblıkasy azamattary óte kedeı turady dep sanalady. Memleket tarapynan halyqqa kómek óte az júrgiziledi. Bul eldiń áleýmettik salasy tutastaı alǵanda quldyraýda. Grekııadaǵy alǵashqy balaǵa beriletin járdemaqy – 5 eýro. Bul bizdiń elimizde de óte az kórsetkish. Memleket eki balaǵa – 20 eýro kóleminde «kómek kórsetýge» daıyn.
Lıhtenshteın jáne Lıýksembýrg
Balaǵa tólenetin járdemaqy boıynsha eń jomart memleket dep Eýropanyń eń kishkentaı elderin sanaýǵa bolady. Lıhtenshteınde memleketár balaǵa aıyna – 250 eýro, Lıýksembýrgte – 265 evro tóleıdi. Sonymen qatar, balanyń jasyna baılanysty onyń járdemaqysy da artyp otyrady.
Ózbekstan
Al kórshimiz 14 jasqa deıingi balalary bar otbasylarǵa: eger jalǵyz balasy bolsa – 131 myń sým mólsherinde, eki bala bolsa – 217 myń sým, úsh nemese odan kóp bala bolsa – 304 myń sým tólenedi. Bala 2 jasqa tolǵanǵa deıin onyń kútimi úshin beriletin járdemaqy 434 myń teńgeni quraıdy.
Qazaqstan
Bizdiń elimizde járdemaqy mólsheri bala sanyna qaraı esepteledi. Bala 1 jasqa tolǵansha onyń kútimine baılanysty aı saıyn birinshi balaǵa – 15 270 teńge, ekinshisine – 18 054 teńge, úshinshisine – 20 811 teńge, tórtinshi balaǵa – 23 594 teńge mólsherinde jórgekpul tólenedi.
2020 jyldyń 1 qańtarynan bastap kópbalaly otbasylarǵa tabysyna qaramastan jańa memlekettik járdemaqy tólenip keledi: 4 balasy bar otbasyǵa – 44 448 teńge, 5 balaǵa – 53 myń 125 teńge, 6 balaǵa – 63 myń 750 teńge, 7 jáne odan da kóp balaǵa – 77 784 teńge tólenip kelgen. Alaıda, 7 balaǵa da, 16 balaǵa da tólenip kelgen 77 784 teńge qısynsyz ekendigin eskere kelip, memleket basshysy osy jyldyń 13 mamyrynda 8 jáne odan da kóp balasy bar otbasylarǵa arnaıy járdemaqy mólsherin belgilegen zańǵa qol qoıdy. Jańa zańǵa sáıkes 8 balaly otbasy úshin – 88 896 teńge, 9 balaǵa – 100 008 teńge, 10 balaǵa – 111 120 teńge, 11 balaǵa – 122 232 teńge, 12 balaǵa – 133 344 teńge, 13 balaǵa – 144 456 teńge, 14 balaǵa – 155 568 teńge, 15 balaǵa – 166 680 teńge, 16 balaǵa – 177 792 teńge mólsherinde járdemaqy belgilendi. 1 shildeden bastap kópbalaly otbasylar mólsheri ózgertilgen járdemaqyny ala bastaǵan.
QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń deregine súıensek, kóp balaly otbasylarǵa arnalǵan ataýly áleýmettik kómekti jyl basynan beri 400 myńnan astam otbasy alǵan.
Aıjan PERDEBEKQYZY,
«Adyrna» ulttyq portaly
