Donald Tramp firmalarǧa 45 kün ışınde qytailyq qosymşamen biznes jürgızudı toqtatudy būiyrǧannan keiın TikTok AQŞ-qa qarsy sot ısın qozǧady.
Kompaniia AQŞ prezidentınıŋ tyiym salu aitylǧan Jarlyǧyna "taŋ qalǧandaryn" mälımdedı.
Tik-toktyŋ aituynşa, ol " zaŋ üstemdıgınıŋ joiylmauy üşın barlyq qol jetımdı qūqyqtyq qorǧau qūraldaryn qoldanatyn bolady."
Tramp myrza Vaşingtonnyŋ Pekinmen qaqtyǧysynyŋ qatty uşyǧuyna bailanysty qytailyq WeChat-qa qarsy osy mazmūndas būiryq şyǧarǧan edı.
WeChat, Tencent iesı: "bız tolyq tüsınu üşın atqaruşy būiryqty qaita qaraimyz", - dedı.
WeChat-ten basqa, sonymen qatar Tencentte jetekşı oiyn kompaniiasy bolyp tabylady jäne onyŋ investisiialaryna Epic Games aksiialarynyŋ 40% - y kıredı, būl kompaniia Fortnite öte tanymal beine oiynynyŋ iesı.
Ūlttyq qauıpsızdık turaly pıkırlerge süiene otyryp Prezident AQŞ-ta TikTok-qa tyiym salamyn dep ses körsettı, endı kompaniia özınıŋ amerikandyq Microsoft biznesın satu turaly kelıssözder jürgızude.
Olardyŋ 15 qyrküiekke deiın kelısımge qol jetkızuge uaqyty bar – būl Trapmtyŋ belgılegen merzımı.
Tramp äkımşılıgı Qytai ükımentı TikTok jinaǧan paidalanuşy aqparatyna qol jetkıze alady degenge senımdı, būl tūjyrymdy kompaniia joqqa şyǧaryp otyr.
Qytailyq ByteDance kompaniiasyna tiesılı TikTok kompaniiasy bır jylǧa juyq uaqyt boiy AQŞ ükımetımen "adal niettı" bailanys ornatuǧa tyrysqanyn jetkızdı.
Alaida, onda: "onyŋ ornyna bız äkımşılıktıŋ faktılerge nazar audarmaǧanyna tap boldyq, standartty qūqyqtyq proseduralardan ötpei-aq kelısımnıŋ şarttaryn talap ettı jäne jeke kompaniialar arasyndaǧy kelıssözderge aralasuǧa tyrysty", delıngen.
AQŞ prezidentınıŋ qysqa beine almasu platformasyna jäne WeChat habar almasu qyzmetıne qol jetımdılıktı şekteu turaly Jarlyqtary Tramp äkımşılıgınıŋ Qytaiǧa qarsy keŋ auqymdy nauqany şeŋberındegı soŋǧy şara bolyp tabylady.
Beisenbıde Vaşington AQŞ-tyŋ qor naryqtarynda baǧalanatyn qytailyq firmalar, eger olar retteuşılerge tekserılgen şottaryna qol jetımdılıktı qamtamasyz etpese, tızımnen şyǧaryluy kerek degen ūsynystar jariialady.
Jūma künı Qytaidyŋ Syrtqy ıster ministrlıgı AQŞ-ty gegemoniiany (saiasi, ekonomikalyq, äskeri artyqşylyq, bır memlekettıŋ ekınşısın baqylauda ūstauy) jüzege asyru üşın ūlttyq qauıpsızdıktı paidalandy dep aiyptady.
Donald Tramp ne deidı?
Ekı Jarlyqta da Tramp myrza AQŞ-ta Qytai firmalary jasaǧan jäne oǧan tiesılı mobildı qosymşalardyŋ taraluy "ūlttyq qauıpsızdıkke, syrtqy saiasatqa jäne Amerika Qūrama Ştattarynyŋ ekonomikasyna qauıp töndıredı"deidı.
AQŞ ükımetı Tiktok pen WeChat "öz paidalanuşylarynan ülken kölemde aqparat alady"degendı alǧa tartady.
"Būl mälımetter jinaǧy Qytai Kommunistık partiiasyna amerikandyqtardyŋ jeke aqparattaryna qol jetkızuge qauıp töndıredı."
Atqaruşy būiryq sonymen qatar ekı qosymşa da AQŞ-qa kelgen qytai azamattary turaly mälımetter jinaidy, būl Pekinge olardy "baqylauǧa" mümkındık beredı, degendı aitady.
Prezident Tramptyŋ Jarlyǧynda TikTok derekterın jinau Qytaiǧa amerikandyq Memlekettık qyzmetkerlerdı baqylauǧa jäne bopsalau üşın jeke aqparat jinauǧa nemese korporativtı tyŋşylyq jasauǧa mümkındık beruı mümkın delıngen.
Ol habarlamalardy Gonkongtaǧy narazylyqtar jäne Qytaidyŋ mūsylmannyŋ az ökılımen, ūiǧyrlarmen qarym-qatynasy sekıldı saiasi sezımtal dep sanalatyn TikTok kontentınıŋ senzurasyna meŋzeidı, dep atap öttı.
Būl būiryqtar Ūlttyq tötenşe jaǧdailar turaly zaŋ jäne Halyqaralyq tötenşe ekonomikalyq ökılettıkter turaly zaŋ negızınde şyǧaryldy.
Tik-Tok ne deidı ?
Özınıŋ AQŞ ükımetıne bergen şeşuşı jauabynda TikTok - şyǧarylǧan atqaruşy būiryq "aty atalmaǧan esepterge" negızdelgen deidı.
"Bız - TikTok eşqaşan paidalanuşy derekterın Qytai ükımetımen bölıspegenın jäne onyŋ ötınışı boiynşa mazmūndy senzuralamaǧanyn anyq aittyq", - delıngen habarlamada.
"Bız tıptı amerikandyq kompaniiaǧa biznesımızdıtolyq satuǧa daiyn ekendıgımızdı de aittyq."
Osy aptada Tramp myrza AQŞ ükımetı satu baǧasynyŋ "eleulı bölıgın" alǧanǧa deiın Maikrosoftty satudy qoldaitynyn aitty.
Tiktok Jaŋa atqaruşy Jarlyq "jahandyq Biznestıŋ Amerika Qūrama Ştattarynyŋ zaŋ üstemdıgıne degen senımıne nūqsan keltıru qaupı bar" dep mälımdedı, ol "erkın pıkır bıldıru jäne aşyq naryqtar tūjyrymdamasy üşın qauıptı presedent" jasaidy degendı de qosa aitty.
"Bız zaŋ üstemdıgınıŋ joiylmauyn, bızdıŋ kompaniiamen jäne paidalanuşylarymyzben ädıl qarym - qatynas jasaityndyǧyn qamtamasyz etu üşın qūqyqtyq qorǧaudyŋ qol jetımdı barlyq qūraldaryn qoldanamyz, būny äkımşılık jasamasa, onda AQŞ sottary jasaidy» - delıngen jauapta.
«Adyrna» ūlttyq portaly
