Sýret : vıdeodan kadr15 Mamyr 2020, 13:12
Bazar bastyǵy jabýly turǵan oryndary saýdagerlerden úshin aqsha talap etipti dep habarlaıdy "zakon.kz".
Al, buǵan deıin karantınde jatqan jurt jabyq bazardaǵy qulyptaýly turǵan oryndar úshin bir tıyn da tólemeımiz deıdi. Úsh adamnan artyq jınalýǵa bolmaıdy degen tyıym da jaıyna qalyp, ashynǵan saýdagerler polıııa jasaǵyn taptap kete jazdady.
Bul týraly Eýrazııa birinshi arnasy habarlaıdy.
Keshe Elordanyń ortalyq bazaryna 500-ge jýyq saýdager jıyldy. Olardyń talaptary bireý. Karantın ýaqytynda paıdalanylmaǵan qarjysyn osy mamyr jáne maýsym aılaryna aýystyrý. Al, bazar ákimshiligine qaraı bettegen saýdagerlerdi munda polıııa jasaqtary ótkizbeı tur. Jaqyn kúnderi ashylýy tıis bolǵan saýda oryndary áli de jabyq. Esiginde qara qulyp tur".
Eki aıdan beri saýdasy toqtap turǵan kásipkerler kún sanap belsheden qaryzǵa batyp jatqandaryn aıtady. Tipti keıbiri karantın ýaqytynda ınternet arqyly onlaın saýda jasap, tıyn teben tabýǵa oqtalǵan. Alaıda, bazar basshylyǵy turǵyndardyń zańdy taýaryn bermeı, konteınerlerdiń mańyna kúzet qoıyp tastapty.
Erlan Seıitov, saýdager:
"Arenda qymbat. Komýslýga da qymbat. Kvadratyna 1140 teńgeden. Búkil Qazaqstannyń jaǵdaıy qıyn bolyp tur ǵoı myna karantınge baılanysty. Mysaly biz saýdagermiz, biz sezonmen jumys jasaımyz. Biz qystyq zatty satyp, kóktemdik zat ákelip qoıǵanbyz. Kóktemde karantın keldi jabyldy. Biz kóktemdik zatty satyp, jazdyq zat ákelýimiz kerek negizi. Biz bylaısha aıtqanda, eki sezonda bankrotqa ushyrap otyrǵan sııaqtymyz".
Kásipkerler tótenshe jaǵdaı kezinde bazar basshylyǵy nysan jabylatynyn bile tura, saýdagerlerden jaldaý aqysyn tolyq kólemde jıyp alǵanyn aıtady. Al, qalada epıdemıologııalyq jaǵdaı turaqtalyp, jumysqa shyǵaıyn dese, saýda ortalyǵynyń ókilderi aldymen "2 aıǵa aqsha tóleńder" dep talap qoıyp jatyr eken.
Baljan Imasheva, saýdager:
"Bizdi marttyń 16-da japty. Marttyń 14 kúni qaldy. Aprelde 16-da grafıktan buryn bizdi tóletti. Apreldi polnyı tólep qoıdyq. Biraq, úıde otyrdyq istegen joqpyz. Endi, qazir maıdyń jartysyn tóleńder, tólemeseńder turmaısyńdar deıdi. Maıdyń aqshasyn pereraschet jasasyn, apreldi pereraschet jasasyn desek, joq ony avgýstte pereraschet jasaımyz deıdi. Ondaı bola ma eken?".
Ashynǵan kásipkerler ortalyq bazarda jalǵa alý baǵasy tym qymbat ekenin, aqysyn bir kúnge keshiktirse basshylyq aıyppul salyp, taýarlaryn bermeı qoıamyz dep qorqytatynyn aıtady. Osy jaǵdaıǵa ashynǵan jurt bazar ákimshiliginiń ǵımaratyna basa kóktep kirmek boldy.
"Jýrnalıster barsyn. Kirgizińder. Toqtańyzdar asyqpańyzdar".
Saýda ortalyǵy jabyq turǵan sátte kásipkerlerge eskertilmesten biraz jumystar atqarylyp jatyr eken. Máselen, ashyq aspan astynda turǵan konteınerlerdi bazar ákimshiligi súrip tastaýdy uıǵarǵan. Eki aıdan beri taýaryn da kórmegen saýdagerler ornymyzdan da aıyrylyp qalamyz ba dep alańdaıdy.
"Bylo skazano, trı dnıa nazad chto ıakoby vy vyhodıte rabotat. Nevajno, 15,18, 20. Znachıt vy doljny oplatıt za poltora mesıaa arendnýıý platý vpered. To est do kona maıa. Za ııýn my doljny zaplatıt".
Uzaq ýaqyt qulaq tundyratyn shýdan keıin, eki kúnnen beri tóbe kórsetpegen bazar basshysy ár bólimniń bir-bir ókilin shaqyryp, jıyn ótkizdi.
Alekseı Chýev, ortalyq bazar bastyǵy:
"Bizdiń saýda ortalyǵynda jalǵa berýdiń ár sharshy metri 1500 teńgeden bastalyp, ary qaraı kete beredi. Qazir, karantın ýaqytynda tólemaqyny túsirý jaǵyn qarastyryp jatyrmyz. Eger, arzan baǵada oryndar kerek bolsa, bazardyń basqa bóligine aýysyńyzdar. Saýda jasaıtyn jer jetedi bizde. Birden aıtaıyn saralanǵan tarıf júıesi alynbaıdy. Tolyqqandy sheshim jaqyn kúnderi qabyldanady".
Bazar ákimshiligi kásipkerlerge karantın ýaqytynda tólengen qarjyny qaıta eseptep, kúzde 1-2 aı tegin saýda jasaýǵa múmkindik beremiz degen shart usyndy. Biraq, vırýs dep úıge qamalǵandardyń jaldaý aqysyn tóleýge dál qazir múmkindigi joq. Keıbiri tipti, zattaryn jıyp- terip, basqa saýda oryndaryna da barǵysy keledi. Ony da alý úshin, basshylyq aldymen aqsha talap etýde.
