Basynan keşken qandai da bır oqiǧany tym äsırelep jıberu qiialy ūşqyr Floberdıŋ tabiǧatyna tän qasiet. Luizany süimese de ǧaşyq jandai tür tanytyp, köŋılı köbelektei ūşqalaq äieldı özıne yntyq etıp qoiǧandy ol terıs körmedı. Ümıt oty ūşqyndaǧanymen, ūly mahabbatty armandaǧan Flober ony tek qiialdaumen, armandaumen jäne özın-özı aldaumen ǧana künderın ötkızdı. Bälkım, sondyqtan ba eken, näpsılık qūmarlyǧyn tejep, odan ülken sezımdı dämetken ot-äielden alysyraq jürgendı maqūl kördı. Bıraq, ekeuınıŋ arasyndaǧy sezımnıŋ näzık jıbın bırjola üzıp jıberuge de batyly barǧan joq. Qaita kerısınşe, şyn ǧaşyq ekenıne baiǧūs äieldı sendırıp, būrynǧydan da beter ony özıne zaryqtyryp, äure-sarsaŋǧa salyp qoidy.
Däuletı asyp-tasyǧan bai äiel ony qaita-qaita Parijge şaqyrdy. Jiǧan-tergenınıŋ bärın de ol ǧaşyǧynyŋ jolyna suşa şaşyp jıberuge daiyn edı. Alaida, Flober küieuınen jäne qyzynan aiyrylyp qalǧan şeşesınıŋ jaǧdaiyn aityp tüsındırıp, onyŋ qasyna bırjola köşıp barudan tartynşaqtai berdı. Özınen on üş jas kışı jıgıtke jan-tänımen ǧaşyq bolyp, basy ainalyp qalǧan Luiza aq tösınen aimalap, aq baltyrynan sipalap, denesın dırıldetıp jıberetın tättı tünderdı saǧyna küttı. Şydamy tausyla jazdaǧan kezderde äieldık namysty ūmytyp, Giustavtyŋ jiırek kelıp tūruyn ötınıp, jalynyp-jalbarynuǧa deiın bardy. Aşulanyp «Senı nemene, küieuge beretın qyzdai şeşeŋ küzetıp jür me?» dep hat ta jazdy.
Iştegı ystyq sezımın jasyrmai jaiyp salǧan Luizanyŋ qasyna bara almauynyŋ jesır qalǧan şeşesınen basqa da sebebı bar-tyn. Densaulyǧy syr berıp, jyl ötken saiyn Floberdıŋ dertı asqyna tüsken bolatyn. Jūmbaǧyn eşkım de bılmeitın ūstama auruy qaitalanǧan saiyn jalǧyz ūlynan aiyrylyp qaludan qoryqqan anasynyŋ zäre-qūty qalmady. Är syrqattanyp qalǧan saiyn ol qatty älsırep, özıne-özı kele almai, saryuaiymǧa salynyp, jüdep-jadap kettı. Tamaq ışuge de, bıreumen söilesuge de zauqy bolmady. Ūlynyŋ densaulyǧyna qatty alaŋdaǧan şeşesı oǧan suǧa tüsuge rūqsat etpei qoidy. Emın-erkın jüruıne de tiym saldy. Alystaǧy Parij tügıl, ol tūsauly attai üiınen alty qadam attap şyǧa almai qaldy.
Eger şynymen de Floberdıŋ Luizany süigenı ras bolsa, ony köru üşın Parijge baryp keluge syltau tabylar edı-au! Luiza da jas jıgıttıŋ ony däl özı siiaqty bar jan-tänımen süimeitının bırte-bırte ūǧa bastady.
«Būl eşqandai da mahabbat emes. Senıŋ ömırıŋde mahabbat üşın oryn joq», dep, kezdesuden qaşqalaqtaǧan jas jıgıtke oiyn jasyrmai aityp saldy bır künı Luiza ǧaşyǧyna jazǧan hatynda. «Sen, men senı süiemın be degendı bılgıŋ kelıp tūr ǧoi. Ärine, qolymnan kelgenşe süiemın. Bıraq mahabbat menıŋ ömırımde ekınşı orynda tūr», - dep jauap berdı jazuşy oǧan salqynqandylyqpen.
Būl önerdı bärınen de biık qoiǧan Floberdıŋ şyndyǧy bolatyn. Bala künınen myna jalǧan dünieden öner älemıne qarai qaşyp, odan basqa qūdırettı moiyndamaǧan Floberdıŋ basqaşa jauap beruı mümkın emes edı. «Bırjola önerge sıŋıp ketıp, odan özgenıŋ bärın de jek köru – baqytsyz bolmaudyŋ jalǧyz joly osy... Men bailyqty da, mahabatty da, läzatty da qalamaimyn. Bügınnen bastap maǧan öz bölmemdegı bes-alty saǧat tynyştyq pen qysta peşte otymnyŋ, keşke taman üstelımde ekı-üş şyraǧymnyŋ bolǧany jetkılıktı» degen bolatyn ol jas kezınde dosyna. Bır jyl ötkennen keiın sol dosyna taǧy da mynandai aqyl-keŋes beredı. «Men siiaqty – syrtqy älemnen bailanysyŋdy üzıp tasta, aiu siiaqty ömır sürıp, oiyŋdaǧydan basqanyŋ bärın de, tıptı, özıŋdı de atasyna nälet quyp jıber. Qazır menıŋ jäne basqa älemnıŋ arasynda ülken or tūrǧany sondai, men keide qarapaiym dünielerdı estıgende taŋ qalatyn bolyp jürmın».
Floberdıŋ şynaiylyq pen şynşyldyqtan görı qatıgezdıkke köbırek ūqsaityn keibır mınezı taŋ qaldyrmai qoimaidy. Bır künı ol Luizadan onyŋ Fransuz Gvineiacynda tūratyn qūrbysy arqyly kezınde Marselde bır tündı bırge ötkızgen Elali Fuko turaly bılıp beruın ötınedı. Ol azdai, jeŋıl jürıstı qyzdarǧa köŋılı tartyp tūratynyn da moiyndap, jezökşelermen qalai sauyq-sairan qūrǧanyn da Luizadan jasyrmai aityp beredı. Flober men Luizanyŋ arasyndaǧy mahabbat dramasy ekı jylǧa sozyldy, osy uaqyt ışınde olar alty ret qana kezdestı. Aqyry eş nätije şyqpasyn tüsınıp qoş aitysty. Äitkenmen, endı bırın-bırı körmestei bolǧan ekeuı de, bırneşe jyldan keiın taǧdyrdyŋ soqpaǧy olardy qaita tabystyratynyn bılgen joq.
(Jalǧasy bar)
Ūqsas jaŋalyqtar
