Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev respýblıkalyq telearnalardyń efırinen elimizdegi tótenshe jaǵdaıǵa jáne memlekettiń ekonomıka men áleýmettik saladaǵy daǵdarysqa qarsy is-sharalaryna baılanysty málimdeme jasady.
Qazir búkil álem buryn-sońdy bolmaǵan kúrdeli jaǵdaımen betpe-bet kelip otyr.
Búginde 177 memlekette 800 myńǵa jýyq adam osy dertke shaldyqty.
Ony juqtyrǵandar sany kúnnen-kúnge artýda.
Biz tótenshe jaǵdaı jarııalap, Qazaqstanda vırýstyń jappaı taralýyna jol bermedik.
Sonyń arqasynda ahýaldy baqylaýda ustap otyrmyz.
Halqy Qazaqstanmen shamalas keıbir elderde koronavırýsqa shaldyqqandar ondaǵan ese kóp.
Men elorda men Almatyda ǵana emes, elimizdiń barlyq óńirinde karantındi kúsheıtýdi tapsyrdym.
Barsha qazaqstandyqtarǵa sabyr saqtap, túsinistik tanytqany úshin alǵysymdy aıtamyn.
Biz dúrbeleń týdyrýǵa jol bermeımiz.
Dál osy kezde halyq memleketke qoldaý kórsetýi kerek.
Bul – asa mańyzdy.
Koronavırýs – batpandap kirip, mysqaldap shyǵatyn qaýipti dert.
Degenmen, biz indetke shaldyqqan adamdarǵa barlyq qajetti kómekti kórsetemiz.
Búginde búkil elimiz dárigerler men medıına qyzmetkerleriniń qaısarlyǵyna tánti bolýda.
Olar – adam ómirine arasha túsip jatqan búgingi kúnniń batyrlary.
Sondyqtan, pandemııaǵa qarsy kúrestiń aldyńǵy leginde júrgenderge qosymsha qoldaý kórsetý jóninde sheshim qabyldadym.
Dárigerlerge jáne medıına qyzmetkerlerine 3 aı boıy qosymsha ústeme aqy tólenedi.
Medıına qyzmetkerleriniń ómirin saqtandyrý máselesi de sheshimin tapty.
Árıne, aq halatty abzal jandar budan da zor qoldaýǵa laıyq.
Tótenshe jaǵdaı rejıminiń qashanda ekonomıkalyq jáne áleýmettik saldary bolady.
Biz úshin azamattardyń densaýlyǵymen qatar olardyń óz tabysynan aıyrylmaýy da mańyzdy.
Men buǵan deıin Daǵdarysqa qarsy alǵashqy sharalar toptamasyn jarııaladym.
Jaǵdaıdyń ýshyǵa túskenin eskerip, azamattarǵa jáne bızneske odan ári qoldaý kórsetý jóninde mynadaı qosymsha sheshimder qabyldadym.
Inflıaııanyń artýyna baılanysty zeınetaqy, memlekettik járdemaqy jáne ataýly áleýmettik kómek mólsherin 10 paıyzǵa ındeksaııalaýdy tapsyrdym.
Osyǵan oraı, atalǵan sanattaǵy azamattardyń tabysyn arttyrý úshin memleket tarapynan 200 mıllıard teńgeden astam qarajat bólinedi.
Tabysynan aıyrylǵan azamattarǵa eń tómengi jalaqy mólsherinde qoldaý kórsettik.
Endi, 42500 teńge kólemindegi osy kómekti alatyn azamattardyń sanatyn keńeıtýdi tapsyramyn.
Soǵan oraı, bul qoldaýǵa ózin-ózi jumyspen qamtyǵandar men resmı tirkelmeı jumys isteıtinder de ıe bolady.
Bul kómek belgilengen tártip boıynsha shyn máninde muqtaj adamdarǵa ǵana beriledi.
Jalpy, 3 mıllıonǵa jýyq azamatymyzǵa qoldaý kórsetiledi.
Sonymen qatar, turmysqa qajetti zattar men azyq-túlikti tegin alatyn azamattardyń qatary kóbeıedi.
Atap aıtqanda, mundaı kómekti múgedekter jáne jumyssyz retinde tirkelgen azamattar da ıelenedi.
Tegin azyq-túlik segiz júz myńnan astam adamǵa beriledi.
Mindetti áleýmettik medıınalyq saqtandyrý júıesi boıynsha saqtandyrylmaǵan azamattardyń medıınalyq kómek alý quqyǵyn 1 sáýirden 1 shildege deıin uzartýdy tapsyramyn.
Soǵan baılanysty medıınalyq kómek azamattarǵa burynǵydaı qol jetimdi bolyp qala beredi.
Biz shaǵyn jáne orta bızneske qoldaý kórsetý úshin buryn-sońdy bolmaǵan sharalardy qolǵa alyp otyrmyz.
Kásipkerlerge kómek kórsetýimiz kerek.
Óıtkeni, olar – ekonomıkamyzdyń tiregi.
Ákimdikter jergilikti kásiporyndardyń ónimin kem degende 6 aı boıy kepildi satyp alý tártibin jolǵa qoıýy kerek.
Shaǵyn jáne orta bıznes ókilderin bıylǵy 1 qazanǵa deıin eńbekaqy tóleý qorynan ustalatyn salyqtan bosatýdy tapsyramyn.
Mundaı qoldaý saýda, kólik qyzmeti, qonaqúı, týrızm jáne basqa da salalardy qamtıdy.
Aýyl sharýashylyǵymen aınalysatyn kásipkerlerge de qoldaý kórsetiledi.
Atap aıtqanda, bıýdjetten 70 mıllıard teńge bólinedi.
Kóktemgi egis naýqany úshin «Qarapaıym zattar ekonomıkasy» baǵdarlamasy arqyly qosymsha 100 mıllıard teńge bólýdi tapsyramyn.
Eń aldymen, shaǵyn jáne orta sharýa qojalyqtaryna qoldaý kórsetken jón.
Sonymen qatar, Úkimetke janarmaıdyń naryqtyq baǵasyn on bes paıyzǵa arzandatyp, 165 teńgege deıin tómendetý mindeti júkteldi.
Osyny qamtamasyz etý úshin 390 myń tonna janarmaı jeńildikpen satylatyn bolady.
Jalpy, osy aıtylǵan sharalar qazirgideı kúrdeli kezeńde azamattar men otandyq bıznesti qoldaý úshin kerek.
Munyń barlyǵy koronavırýs indetiniń zalalyn tezirek joıýǵa áser etedi dep senemin!
Dorogıe sootechestvennıkı!
Polojenıe v mıre ostaetsıa slojnym. Infıırovano pochtı 800 tysıach chelovek v 177 stranah. Dınamıka zabolevanıı rastet ejednevno, po vseı vıdımostı, prıblıjaıas k svoemý pıký.
Vırýs proverıaet na prochnost vse gosýdarstva.
Kazahstan odnım ız pervyh prınıal neobhodımye mery. Blagodarıa vvedenııý rejıma chrezvychaınogo polojenııa nam ýdalos predotvratıt nekontrolırýemoe rasprostranenıe vırýsa.
Bez etogo kolıchestvo ınfıırovannyh moglo byt v razy bolshe.
Po moemý porýchenııý ýsıleny karantınnye mery ne tolko v stolıe ı v Almaty, no ı vo vseh regıonah strany.
Blagodarıý vseh kazahstanev za ponımanıe, spokoıstvıe ı vyderjký.
My ne dopýstım panıkı, ı v etom grajdane doljny podderjat gosýdarstvo. Seıchas eto vajno kak nıkogda.
Segodnıa vsıa strana voshıaetsıa mýjestvom ı stoıkostıý kazahstanskıh vracheı ı medrabotnıkov. Onı nastoıaıe geroı, kotorye spasaıýt jıznı.
Mnoı prınıato reshenıe o dopolnıtelnyh merah podderjkı teh, kto nahodıtsıa na peredovoı borby s pandemıeı.
Dýmaıý, segodnıa eto samoe maloe, chto my mojem sdelat dlıa nashıh medıkov.
Otdelnoı blagodarnostı zaslýjıvaıýt ı sotrýdnıkı polııı, a takje voennoslýjaıe.
K sojalenııý, rabota ı jızn v rejıme ChP vsegda prıvodıt k znachıtelnym ekonomıcheskım ı soıalnym ızderjkam.
Mnogıe kazahstany segodnıa stalkıvaıýtsıa s bolshımı trýdnostıamı. My eto prekrasno ponımaem.
Pravıtelstvo ı akımy ýje prıstýpılı k realızaıı pervogo paketa antıkrızısnyh mer.
Ponımaıa ostrotý sıtýaıı, mnoı prınıato reshenıe o dalneıshıh shagah po podderjke grajdan ı bıznesa.
Pervoe. Porýchaıý proındeksırovat pensıı ı gosýdarstvennye posobııa, vklıýchaıa adresnýıý soıalnýıý pomo, na 10% v godovom vyrajenıı.
Eto oznachaet ývelıchenıe dohodov sootvetstvýıýıh kategorıı nashıh grajdan na obýıý sýmmý bolee 200 mıllıardov tenge.
Vtoroe. Porýchaıý rasshırıt ohvat dopolnıtelnymı soıalnymı vyplatamı v razmere odnoı mınımalnoı zarabotnoı platy, o chem ıa govorıl 23 marta.
Schıtaıý, chto etı dengı – 42500 tenge – doljny polýchat ne tolko te, kto ranee ımel ofııalnýıý rabotý ı zarplatý. Nýjno pomoch nashım grajdanam, kotorye ıavlıalıs ı ıavlıaıýtsıa samozanıatymı ılı rabotalı neofııalno.
Dlıa etogo ım dostatochno formalızovat svoı statýs, posle chego na ves perıod ChP onı nachnýt polýchat ejemesıachnýıý sovyplatý ot gosýdarstva.
Vyskazyvaıýtsıa obosnovannye opasenııa, chto nekotorye grajdane, ımeıa dostatochnye neofııalnye dohody, vse ravno býdýt oformlıatsıa dlıa polýchenııa etoı vyplaty.
S podobnoı sıtýaıeı my, eslı pomnıte, ýje stalkıvalıs.
No ız-za otdelnyh nesoznatelnyh lıýdeı my ne mojem stavıt pod ýdar sotnı tysıach deıstvıtelno nýjdaıýıhsıa sograjdan.
V elom mery, vyskazannye mnoı 23 marta ı segodnıa, ohvatıat porıadka 3 mıllıonov nashıh grajdan.
Trete. Porýchaıý prodlıt s 1 aprelıa do 1 ııýlıa pravo nezastrahovannyh grajdan polýchat medıınskýıý pomo v sısteme obıazatelnogo soıalnogo medıınskogo strahovanııa.
Na etot perıod obslýjıvanıe grajdan v medýchrejdenııah doljno osýestvlıatsıa v polnom obeme, nezavısımo ot statýsa ýchastnıka OSMS.
Chetvertoe. Neobhodımo rasshırıt perechen kategorıı grajdan, kotorym doljny predostavlıatsıa besplatnye prodýktovo-bytovye nabory.
Takoı paket pomoı doljen byt dopolnıtelno predostavlen ınvalıdam 1-ı, 2-ı, 3-ı grýpp, detıam-ınvalıdam ı ofııalno zaregıstrırovannym bezrabotnym.
Eto mera ohvatıt bolee 800 tysıach chelovek.
Prıchem nýjno ýtverdıt mınımalnyı razmer takıh naborov v natýralnom vyrajenıı.
Vajno zadeıstvovat mestnyı malyı ı srednıı bıznes dlıa proızvodstva ı dostavkı.
Pravıtelstvý neobhodımo prıvlech otechestvennye IT-kompanıı dlıa razrabotkı platformy, kotoraıa pozvolıt obespechıt effektıvnyı mehanızm monıtorınga elevogo rashodovanııa sredstv soıalnoı podderjkı.
V dalneıshem nýjno postepenno pereıtı ot natýralnyh naborov k perechıslenııý sredstv dlıa samostoıatelnogo vybora ı pokýpkı.
Pıatoe. Kraıne vajno svoevremenno provestı vesenne-polevye raboty.
70 mıllıardov tenge býdet vydeleno ız bıýdjeta ı dovedeno do fermerov cherez AO «Agrarnaıa kredıtnaıa korporaııa». Stavka dlıa konechnyh zaemıkov ne býdet prevyshat 5%.
Porýchaıý napravıt dopolnıtelno 100 mıllıardov na etı elı v ramkah programmy «Ekonomıka prostyh veeı». Konechnaıa stavka v ramkah etoı programmy byla ýnıfıırovana po vsem otraslıam ı sostavlıaet 6%.
V pervýıý ochered neobhodımo podderjat melkıe ı srednıe krestıanskıe hozıaıstva.
Krome togo, stavlıý Pravıtelstvý zadachý po ýdeshevlenııý eny dıztoplıva dlıa selhozproızvodıteleı do 165 tenge za lıtr ılı na 15% ot rynochnoı eny.
Dlıa etogo býdet vydeleno okolo 390 tysıach tonn dıztoplıva po lgotnoı ene.
Podcherkný, chto ýdeshevlennoe toplıvo doljno doıtı do konechnyh polýchateleı – fermerov.
Rabota t.n. «operatorov», cherez kotoryh ıdet snabjenıe, doljna byt absolıýtno prozrachna.
Pravıtelstvo ı Generalnaıa prokýratýra doljny obespechıt sootvetstvýıýıı nadzor ı kontrol v regıonah.
Est rıad problem, kotorye ýslojnıaıýtsıa v ýslovııah karantına – oformlenıe zalogovogo ımýestva v ONah, notarıalnoe zaverenıe, prıobretenıe zapasnyh chasteı ı t.p.
Poetomý voprosy vesenne-polevyh rabot doljny byt na osobom kontrole ý Pravıtelstva ı akımatov.
S tochkı zrenııa prodovolstvennoı bezopasnostı seıchas krıtıcheskı vajen kajdyı den.
Shestoe. Iz-za vvedennyh karantınnyh mer vokrýg stolıy, gorodov Almaty ı Shymkent nablıýdaetsıa ızbytok trýdosposobnogo naselenııa, prejde vsego, molodejı.
Pravıtelstvý ı akımam v ramkah «Dorojnoı karty zanıatostı» sledýet nezamedlıtelno nachat konkretnye proekty ımenno v ýpomıanýtyh regıonah.
Ý lıýdeı doljen byt ıstochnık zarabotka, chtoby onı ne sıdelı ý zakrytyh shlagbaýmov bez sredstv k sýestvovanııý.
Grajdanam, kotorye gotovy vyehat na rabotý v ramkah «Dorojnoı karty zanıatostı», býdýt predostavleny «podemnye» v razmere 2 MZP ılı 85000 tenge srazý je posle prıbytııa k mestý raboty.
Ne vzamen, a v dopolnenıe k regýlıarnoı zarabotnoı plate.
Býdýt razvernýty mobılnye rekrýtskıe pýnkty, v ramkah kotoryh akımaty provedýt razıasnıtelnýıý rabotý, ekspress-testırovanıe na koronavırýs, sbor ı transportırovký rabotnıkov do mesta novoı raboty.
I konechno, vseh zanıatyh po «Dorojnoı karte bıznesa» rabotodatelı obıazany obespechıt dostoınymı ýslovııamı trýda ı sredstvamı zaıty.
Sedmoe. Ranee ıa ýje obnarodoval mery, napravlennye na podderjký MSB. Eto ı nalogovye preferenıı, ı otsrochkı po platejam po zaımam, ı mnogoe drýgoe.
Chto kasaetsıa predlojenıı predstavıteleı malogo ı srednego bıznesa.
Bolshoe kolıchestvo ız nıh podderjano ı ýje realızýetsıa gosorganamı. Eto kasaetsıa rasshırenııa vıdov deıatelnostı, prıznavaemyh prıorıtetnymı dlıa eleı gospodderjkı, snıjenııa ı ýnıfıkaıı stavkı kredıta, ývelıchenııa obema gosýdarstvennyh garantıı.
Agentstvo po fınansovomý regýlırovanııý rabotaet s bankamı ı drýgımı fınorganızaııamı po voprosý otsrochkı ı restrýktýrızaıı platejeı po kredıtam MSB.
Hochý otdelno ostanovıtsıa na dannom voprose.
Mnogıe predprınımatelı prosıat prıkazat bankam ne nachıslıat proenty na kredıty za perıod ChP.
Sledýet ponımat, chto dlıa bankov eto ýpýennaıa vygoda, ýbytok. Bankı toje neotemlemaıa chast nasheı ekonomıkı.
Poetomý ıa vnov obraaıýs k bankam vtorogo ýrovnıa proıavıt konstrýktıvızm, grajdanskýıý otvetstvennost ı solıdarnost.
V trýdnye dlıa bankov momenty gosýdarstvo okazalo ım znachıtelnýıý pomo. Seıchas ot vas nýjna podderjka naselenııý ı otechestvennomý bıznesý.
Vmeste s tem, prı neobhodımostı gosýdarstvom mogýt byt predprınıaty dopolnıtelnye dırektıvnye mery.
V elom v slýchae dalneıshego ýhýdshenııa sıtýaıı Pravıtelstvo ı fınansovye regýlıatory prımýt mery po reshenııý dannogo voprosa.
Dalee. Nashı predprınımatelı nýjdaıýtsıa v dopolnıtelnoı podderjke v chastı snıjenııa nalogovogo bremenı. Eto v osobennostı vajno s tochkı zrenııa sohranenııa zanıatostı ı vyplaty zarplat.
Poetomý dlıa sýbektov MSB v naıbolee postradavshıh sektorah ekonomıkı na 6 mesıaev (s 1 aprelıa do 1 oktıabrıa t.g.) otmenıaetsıa nachıslenıe ı ýplata nalogov ı drýgıh platejeı s fonda oplaty trýda.
Etı sektora vklıýchaıýt v sebıa: obestvennoe pıtanıe, otdelnye sektora torgovlı, transportnye ýslýgı, konsýltaıonnye ýslýgı, IT-sektor, gostınıchnyı bıznes, týrızm ı t.d.
Goskomıssııa po ChP ýtverdıt okonchatelnyı perechen ı býdet aktýalızırovat ego po mere neobhodımostı.
V obraenıı predprınımateleı ıa takje otmetıl prosbý o nenachıslenıı lıýbyh nalogov na perıod krızısnoı sıtýaıı.
Po etomý voprosý hotel by otmetıt sledýıýee.
Operatıvnoe reshenıe bylo prınıato, po moemý porýchenııý Pravıtelstvo prıostanovılo ýplatý vseh nalogov dlıa MSB na trı mesıaa.
To est na dannyı moment konstrýkııa takova, chto nalogı v etot perıod platıt ne nado, no prıdetsıa zaplatıt pozdnee.
Vmeste s tem, my vnımatelno ızýchaem sıtýaııý v ekonomıke. V zavısımostı ot togo, kakoı ona býdet, my prımem okonchatelnoe reshenıe.
Dalee. Pravıtelstvom vedetsıa rabota s partneramı po Evrazııskomý ekonomıcheskomý soıýzý v chastı obnýlenııa vvoznyh poshlın dlıa naıbolee vajnogo dlıa nas ımporta.
Reshenıe po sredstvam ındıvıdýalnoı zaıty, syrıý dlıa ıh proızvodstva, vakınam, naboram dlıa dıagnostıkı ýje prınıato.
Prodoljaetsıa rabota po snıjenııý ımportnyh poshlın po rıadý prodovolstvennyh tovarov, po kotorym my ne ıavlıaemsıa samodostatochnymı.
Pravıtelstvý sledýet obespechıt ýchet zaprosov otechestvennogo bıznesa ı ýskorıt dannýıý rabotý.
Kraıne vajno takje zadeıstvovat potenıal mestnogo malogo ı srednego bıznesa.
Akımaty ı Pravıtelstvo (cherez «Gosýdarstvennýıý prodovolstvennýıý korporaııý») doljny naladıt mehanızm garantırovannogo zakýpa prodýkıı ý otechestvennyh selhoz ı pererabatyvaıýıh predprııatıı kak mınımým na 6 mesıaev vpered, t.e. vnedrıt tak nazyvaemyı «forvardnyı zakýp» ılı «pokýpký pod ýrojaı».
Predstoıt opredelıt chetkıı mehanızm ıntegraıı predprııatıı po vseı epochke – ot polıa do prılavka ı obespechıt ıh lgotnym kredıtovanıem.
Bıznes, v svoıý ochered, doljen vzıat na sebıa vstrechnye obıazatelstva po obespechenııý obema proızvodstva, sohranenııý en, podderjanııý zanıatostı ı t.d.
Vosmoe. Dlıa realızaıı dannogo paketa mer porýchaıý Pravıtelstvý ı Naıonalnomý Banký zadeıstvovat vse neobhodımye ıstochnıkı sredstv, vklıýchaıa Gosýdarstvennyı fond soıalnogo strahovanııa, resýrsy ı ınstrýmenty Naıonalnogo Banka.
Sredstva Naıonalnogo fonda, sozdannogo nashım Pervym Prezıdentom – Elbasy, sledýet rashodovat raıonalno.
V elıah operatıvnogo ı tochechnogo dovedenııa sredstv do realnoı ekonomıkı ne stoıt ısklıýchat vozmojnost ı prıamogo fınansırovanııa cherez gosýdarstvennye ınstıtýty razvıtııa: «Baıterek», «Agrarnaıa kredıtnaıa korporaııa» ı drýgıe.
Dannyı mehanızm, narıadý s drýgımı preferenııamı, doljen byt naelen na pomo srednım bystrorastýım kompanııam s eksportnoı naelennostıý. Etı kompanıı mogýt vystýpıt nashımı «lokomotıvamı» ı v postkrızısnyı perıod.
Dalee. S ýchetom obema fınansovyh resýrsov, masshtabov antıkrızısnyh mer osobýıý vajnost prıobretaıýt voprosy obespechenııa elevogo ı effektıvnogo rashodovanııa vydelıaemyh sredstv, soblıýdenııa prınıpov otkrytostı ı prozrachnostı prı okazanıı podderjkı grajdanam ı bıznesý.
Eta zadacha vozlagaetsıa na Schetnyı komıtet. Nýjno podklıýchıt takje k dannoı rabote regıonalnye revızıonnye komıssıı, obestvennye sovety.
Prı etom sledýet ýchıtyvat osobye ýslovııa chrezvychaınogo polojenııa.
Dorogıe kazahstany!
Ia ponımaıý, jızn postavıla kajdogo ız nas v neprostye ýslovııa.
No epıdemııa koronavırýsa – vremennoe ıavlenıe, ı my obıazatelno ego pobedım.
Edınstvo ı splochennost nashego obestva prıdaıýt nam sıl ı ýverennostı v tom, chto vmeste my preodoleem vse trýdnostı!
Otdelnye slova podderjkı adresýıýtsıa bolnym koronavırýsom. Ne otchaıvaıtes! Prı vseı opasnostı eta bolezn ne ıavlıaetsıa absolıýtno fatalnoı, ot nee ızlechıvaıýtsıa. My, gosýdarstvo ı obestvo, sdelaem vse vozmojnoe, chtoby pomoch vam.
Qurmetti otandastar!
Koronavırýs indetine baılanysty barshamyz kúrdeli kezeńdi ótkerip otyrmyz.
Biraq, bul – ýaqytsha qıyndyq.
Biz ony mindetti túrde jeńemiz!
Búkil álem kúresýde. Biz de bar kúsh-jigerimizdi salamyz.
Biz, memleket jáne qoǵam bolyp barsha azamattarymyzǵa qoldaý kórsetemiz, eshkimdi kómeksiz qaldyrmaımyz.
Muqtaj adamdarǵa qol ushyn beremiz.
Buǵan eshqandaı kúmán bolmaýy kerek.
Eń bastysy, shydamdylyq, tózimdilik jáne jaýapkershilik tanytaıyq.
Biz – rýhy asqaq, birligi bekem, eńsesi bıik halyqpyz.
Sondyqtan, bul synaqtan da súrinbeı ótip, qıyndyqty birge eńseremiz dep senemin.
Basty toılarymyz áli alda.
Tórt qubylamyz túgel bolsyn, aǵaıyn!
Biz birgemiz!
