Dýlat Aǵadildeı arysty aqyndar joqtady

4282
Adyrna.kz Telegram

Dýlat Aǵadildeı arysty aqyndar joqtady. Bir juqa kitapqa sııatyn qazanamany aqyn Dáýren Berikqajyuly bastady, ile-shala Eseı Jeńisuly men Álibek Shegebaıdyń júrek tolqytar jyrlary shyqty. Aıtysker aqyn Erkebulan Qaınazarovtyń óleńi WhatsAPP-ty sharlap ketti. Sopy Smataev atamyz, Temirǵalı Kópbaı, Almas jyraý Almatov ózderiniń azamattyq prınıpin qara óleńmen órgen eken. Fatıma Júnisova sekildi el ishinen talaı talanttar jyr jazypty. Erǵalı Baqash baýyrymyz, belgili qalamger Myltyqbaı Erimbetov, qyzylordalyq aqyn Serik Ydyrysov ta ún qosty. Aıgúl Jumadil, Almas Ahmetbekuly, Qýanysh Muqtaı, Anar Tóleýhan, Asxat Káýker, Joldas Sarmanov sekildi aqyndar qazaq halqyna kóńil aıtty. Qostanaıdaǵy beldi aqyn Aqylbek Shaıahmettiń óleńi minezdi shyǵypty. Rınat Zaıytov marqumnyń atynan jyr joldapty. Kózimiz shalmaı, baıqamaı qalǵan avtorlar bolsa kommentke eskertip jaza salyńyzdar. Batyrǵa jasalǵan eskertkish osyndaı bolsa kerek!

Dauren BERIKQAJYULY:
Sen ólesiń el úshin bolyp qurban,
Selt etpeıdi biri de kórip turǵan.
Kúni boıy memleket ósek soqty
Tiri adamyn otyz jyl ólik qylǵan!

Sen ólesiń...ólmeıdi ótirik tek!
Kekirip bop sóıleıdi kekilik kóp.
Jyrq-jyrq etip jelide jurtym otyr
Osyndaıda jylaıtyn ókirip kep.

Sen ólesiń qor bolyp qorqaýlarǵa,
Kór qazady arlanǵa kórǵaý qarǵa!
Qannen ǵana qapersiz qazaq osy -
Jan salmaıtyn aldyna sor tańdaýda.

Almas ALMAT:
Atańa nálet, satqyndyq!
Aınalyp seni óte almaı,
Er boıynan - ar óldi.

Halyqtyń júgin kótergen,
Omyrtqada jigi joq,
Namys degen - nar óldi!

Sofy SMATAEV:
Óldi Azamat!
Óldi qazaq!
Óldi arys!
Ór namyspen almastyrdy sherdi arys.
Mángúrttikti ajalymen kómdi arys,
Jendetterdi ólimimen jeńdi arys.

Tamdy Alashtyń janarynan qandy jas,
Kek bop, órt bop ult janynan tamdy jas.
Tura almaıdy endi bılik basynda
Ózge ulttan kirgen óńkeı qańǵybas.

Arys óldi ar, namysty oıatyp,
Kek, qaıratty qanymen boıatyp.
Anaý tórdiń tóbesinen túıreıdi
Ár qazaqtyń keýdesinen jaı atyp.

Er qazasy − jańa ómirdiń aq tańy,
Erkin eldiń basqa “nurdy” jaqqany.
El qulpyrar ezgisinen qutylyp,
Quldyraıdy qurdymynan taqtaǵy.

Eseı JEŃISULY:
Dýlat Aǵadil ólimine

Bárińniń de shendilerge ókpeń kóp,
Daýryqpańdar!
Ony eshkim tepken joq,
Topqa salyp, tarpymady kóp jendet.
Ǵazireıil tóngen kezde kókten kep...
...Ol óziniń ajalymen ketken joq...

Aqpan kúni taýysqanda jaryǵyn,
Úsheý kirip, esin alyp báriniń,
Alǵa salyp Alashynyń nar ulyn,
Alyp ketti... aıtpaı sóziń anyǵyn,
Túspedi eńse, qýshımady jaýyryn.

"Belsendim-aı, shylbyryńdy bosqa úzdiń,
Joǵyn joqtap neǵylasyń bes qyzdyń?
Júretindeı quryq kórmeı, bos tizgin,
Tusaýyńdy kimge sonsha keskizdiń?" -
dedi me, álde demedi me úsh quzǵyn?..

Kórinbesin soqqy bergen "syı" betten,
Jendetterdi basqa ádiske úıretken:
Sorly bolsyn qur súlderin súıretken,
Ishten uryp, tebý kerek búırekten...
Osy tásil talaı erdi "bıletken".

Ol ashynǵan, jany aýyrǵan ul edi,
Aınalasy quldyq urǵan qul edi...
Abaqtyǵa barǵany sol kún edi...
Aıaq asty "ustap qaldy" júregi.
Bárin Alla, bárin Alla biledi...

Bul pendeniń tirshilikte isi kóp,
Dıirmendi aınaldyrar kúshi kóp.
Tańdanbaıyq, oqıǵa ǵoı "kishirek":
Bizdiń eldiń batyrlary - "kisinep",
Ózin-ózi atady ǵoı úsh ret.

Talaı erdi tizerletken dala bul,
Talaı ezdi qoqyraıtqan qala bul.
Ańyraǵan alty bala, ana bul...
Arǵy jaqta soǵan qorǵan bola júr -
Qashan qoǵam ornar eken aq, ádil...
Baqul bolǵyn, Dýlat baýyr Aǵadil...

Erkebulan QAINAZAR:

Aqyrzaman taıaǵanda....
Qazaqtyń jaýy qazaq bolady,
Azattyǵyń azap bolady.
Daýasyz dertiń bolady,
Formasyz mentiń bolady,
Aýladan aýlaǵany -
Shal menen kempir bolady.
Kóliń qurǵaq bolady,
Ónim - qymbat,
Ólim - jumbaq bolady.
Kóktegi "juldyzdar" jerge túsip,
Halyqqa oıyn oınatady,
Jerdegi úı aspanǵa ushyp,
Ushaqtyń soryn qaınatady.
Sıyrǵa jetpeıtin pulyń bolady,
Úshke bólingen tiliń,
Jetpis úshke bólingen diniń bolady.
Qalalar "adam" bolady,
"Danalar" nadan bolady.
Atqaminerler Alladan qoryqpasa,
Aqyry jaman bolady!

Álibek ShEGEBAI:
Qurbandyq
(Dýlat Aǵadil baýyryma)

Batyr óldi,
Anyǵynda óltirdi..,
Jurttyń janyn yza, kekke toltyrdy.
Sharasyzdan judyryq bop túıilip,
Jeń ishinde jasyrýly qol turdy.

Jigit óldi,
Namysynda eldiktiń,
Týyn baılap tuǵyryna erliktiń.
Erkektershe dáleldedi deńgeıin
Butyndaǵy shalbar menen beldiktiń.

Shyndyq óldi,
Sharanadaı shyńǵyryp,
Qalyń eldi mazalaýda myń kúdik.
Shyǵyp ketti jalǵandyqqa shydamaı,
Satqyndyqtyń terezesin syndyryp.

Namys óldi,
Ulttyń uly jolynda,
Ózegi tar óz zańynyń qolynda.
Sen erkinsiń,
Esesine, beıshara –
"Toty qustar" taranady torynda.

Múmkin emes tutanǵan ot janbaýy,
Múmkin emes uıqynyń da qanbaýy.
Qazaq úshin qurbandyq qyp shalýǵa
Bul ǵasyrdyń saǵan tústi tańdaýy.

Aqıqatyn aıtar bolsam shamalap,
Bárine de ýaqyt qaldy shamaly-aq.
Ańyraǵan artyńdaǵy asyqtaı
Alty balań Alty Alashqa amanat!

Temirǵalı KÓPBAI:
QORQAÝ MEN BÝIVOL
(qaıta jazylǵan mysal)
Dýlat Aǵadildiń ólimine
Sarsha tamyz. Saǵym bılep Savannanyń tórinde,
Súmbilede sý tambaıdy sýbekvator eninde.
Sýbtropık.
Birer shýmaq jazǵym keldi meniń de,
Qorqaý qasqyr gıena men qara býıvol jóninde.
Savannada sansyz býıvol samarqaýlaý jaıylǵan,
Aldaspandaı aı múıizin qylysh dersiń qaıyrǵan.
Qorqaý ıtter qatar órdi azýlaryn aqsıtyp,
Tap-tap berip, tabyndardy tynyshtyqtan aıyrǵan.
Qorqaýlarǵa azyq kerek ashqursaq bop júrmeske,
Qandy aýyzdyń qylǵytaryn qara ógizder bilmes pe?
Býıvol bitken jyrtqysh ıtke úreılene qaraıdy,
Bozdaǵymnan aıyrar dep beıqam jatqan bir keshte.
Qorqaý ıtter jemtigine jetpeı sirá ońar ma,
Kóz jasyna qaramaıdy, olja kerek olarǵa.
Sum ajaldyń aranyna ketip jatqan birtindep,
Birligi joq múıizdiler mundaı sorly bolar ma?..
Tabıǵattyń zańy shyǵar jyrtqysh ıtter et jese,
Óletindeı ógiz eti óńeshinen ótpese.
Eń qıyny – býıvol bitken úrke qarap turady,
Osharyla «tamashalap», qorqaý oıyn eptese.
Qorqaý qanǵa qunyǵady umytqandaı qudaıyn,
Býıvoldardan záre keter: «Qoı, shetkeri turaıyn...»
Óz týysyn bir ajaldan arashalaı almaǵan,
Aldaspandaı aı múıizdiń qasıetin uraıyn.
............................................................................
Júregimdi muń ezedi, bastan qaıǵy ótkendeı,
Qorqaý bılik ádetinshe aqyrady óktemdeı.
Jyrtqysh júıe jaqsylardy jutyp jatyr birtindep,
Halyq únsiz... Bári birdeı býıvol bolyp ketkendeı...

Qýanysh MUQTAI:
QAS BATYR – DÝLAT AQÁDIL
Jylan bop atylǵanda,
Shıratylǵan,
Ajaldan qutyla almaı –
Surapyldan,
Qazaqtyń qas batyry kete bardy,
«Júıeni jeńemin – dep, qıratylǵan»
Bılikten kórse-daǵy kórmegenin,
Qoımady qyran bolyp órlegenin.
Qurbany zulymdyqtyń Aqádildiń,
Ólse de,
Kórip turmyn –
Ólmegenin!
Qaımyqpaı abjylannan ysyldaǵan,
Shyndyqty aıtarynda qysylmaǵan,
Dýlattaı kim aıqasar Nursultanmen,
Tompıyp suńqar – tósi qylshyldaǵan!
Betterin kólegeılep kókdertteri,
Bıliktiń kelgen edi jendetteri.
Tún qatyp,
Jem izdegen qorqaýlarsha,
Dýlatty óltirý bop,
Es-dertteri...
Óshpeıtin kegi ketip jaýyzynda,
Taǵdyry bir tarynyń qaýyzynda,
Jendettiń kete bardy jeteginde,
Shyryldap,
Sum ajaldyń aýyzynda.
Kún batsa,
Erteńine tań atady,
Alaýy dúnıeni jańartady.
Qosh bol,
Qosh!
Qazaǵynyń arystany,
Erligiń erlikterge apartady.
Kún týyp,
Shashyratyp shapaǵatyn,
Ádilet pash etedi saltanatyn!
Jaqyndap kele jatyr jeńis kúni,
Qalalar esimińmen atalatyn!

Aıgúl JUMADIL:
Zamandy qaıtem, adamdy qaıtem birtúrli,
Julmalap júrgen jerimdi, tilim, ǵurpymdy?!
Táýekel etip túıilgen judyryǵyńdaı
Jumyldyra almaı kettiń-aý, Dýlat, jurtyńdy...

Otyny kúl bop, Otany jatsa zar jylap,
Bireýler úshin bıligi - baqyt, qarjy - baq.
Qaharym qaıda, qanymyz qatyp qalǵan ba?
Batyrlyq qaıda, qalǵan ba ol da qaljyrap?

Rýhy jasyp, saǵy da synyp, syr qańǵyp,
Otyz jetiniń elesi eldi júr me ańdyp?
Omalyp bir kún qalar ma ekenbiz, oıpyr-aı,
Otyra bersek oǵyz uldardy qurban qyp...

Almas AHMETBEKULY:
AQ-ÁDIL
NUR-SULTANDA
Búgin bolǵan bir ólim.
Shaılyqtyrdy OTANYMNYŃ JÚREGIN.
Sen qalasań ıyǵymda, mine bas!
Muńlyq OTAN,
Saǵan ǵana qul edim.
Ol-Aqádil.
Aıtqany da aq, ádil.
Arpalystyń ataýy ma jańa bul?!
Elemedik jan aıǵaıdy keshe biz.
Seni keshe tanymadyq "Jaman ul"!
Sen-aq aıttyń sol shyndyqty jaı ǵana.
Bári kýá - kórshi-kólem, aınala.
Sol úshin-aq bas jarylyp, qol synyp,
Sol úshin-aq kisi óle me qaımana?!
Shymbaıyna batqan sátte shynshyl syn,
Shyńdy balta qıyp túsken qyrshynsyń.
Tońy qalyń topyraǵy Arqanyń.
Topyraǵynan men de saldym bir shymshym.
Erlik, rýh, bári búgin ózińsiń!
Shydaı-shydaı shyrt úzilgen tózimsiń.
Aq tánińe aýyr topyraq bastyrdyq,
Sen tynyshtal!
Halqyń taǵy kóz ilsin!
NUR-SULTANDA.
Búgin bolǵan bir ólim
Shaılyqtyrdy Otanymnyń júregin!

Fatıma ZABÝRAQYZY:
DÝLAT AǴADIL baýyrymnyń rýhyna!

Namysty týǵan nar uldyń,
Armany qaldy,ózi joq.
Jaltaqtap júrgen kóbiniń
Sanasy soqyr, kózi joq...
Erkindiktiń qaqpasyn,
Erkin ashqan batyrym.
Rýhyn eldiń oıatyp,
Arystan bolyp atyldyń.
Kók týyma oranǵan,
Qaıran eri qazaqtyń,
Óteýin kimnen suraımyz,
Shyndyq úshin shyryldap,
Qyrshyn ketken janyńnyń,
Jazyqsyz tógilgen qanyńnyń..?
Rýhy bıik er ediń,
Jetekke sen júrmediń.
Eldi oıladyń eńseli,
Arzan oınap,kúlmediń.
Kókbóri bolyp ulydyń,
Izdediń sýdyń tunyǵyn.
Tartpadyń ótkir tilińdi,
Salǵanda ólim quryǵyn.
Ádildik izdep dalańnan,
Ádildik izdep qalańnan,
Aqıqat bir kún tabam dep,
Jalǵadyń aq jol babańnan.
Jaraly jolbarys ediń-aý,
Jarasyn ózi jalaǵan...
Jylady eliń,joqtady,
Ólimge qımaı ózińdi.
Izdedi kóptiń ishinen,
Qasqaıyp turǵan kezińdi.
Erlerdiń bilmeı baǵasyn,
Tartqylap ıtteı jaǵasyn
Temir torǵa qamaımyz,
Berem dep sumdyq jazasyn.
Jarqyldap júrgen jas ómir,
Úzilip ketti-aý bir kúnde ,
Ákesiz qalǵan altaýy,
Jaýtańdar endi kimderge?
Bireýdiń kúnin óshirseń,
Kún bolyp qaıta týady.
Bireýdiń únin óshirseń,
Myńnyń tili shyǵady!
Umytpa ,jaýyz, Qudaıdy,
Aqysyn erdiń suraıdy!!!

Ergalı BAQASh:
– Ne jańalyǵyń bar deısiń?
– Qanyma ábden toıdyńdar.
Irgesi tynysh el edik,
Indetip, irep soıdyńdar...
– Uıalmaı qalaı suraısyń?
– Jańalyǵym joq, qaıǵym bar,
Shynymen súıseń elińdi,
Shattyǵyńdy berip, qaıǵymdy al...
Aýzyń kópirip jasaǵan,
Qur baıandamańnan jalyqty el.
«Álem tanyǵan qazaqqa»,
Ózin tanıtyn jaryq ber...
Salt-dástúrinen bezingen,
Dúmshelerińdi dúrele.
Ózińe senim bildirgen,
Halqyńnyń aldynda júrele!
Kinásiz adam bolmaıdy,
Pende bolǵan soń bir aty.
El basqarǵan adamnyń,
Elin ardaqtaý muraty.
«Jahan» dep, jar-jar aıtqaly,
Jahannam boldy jaqynym.
Jat aǵymdarǵa sondyqtan,
Jetpeıdi, bilem, aqylym.
Bul jyrǵa núkte qoıylmas,
Basymnan qaıǵy arylmaı.
Kóńilim kógis tartady,
Jattardyń kóri qazylmaı.

Serik YDYRYSOV:
QARALY KÚN!

Baqqanymyz ǵadaýat pen nasyr kil,
Pendelerdiń keýdesinde ǵasyl kir...
Dúnıe osy - asyr menen tasyr bir,
Zamanbektiń basyn jutqan ǵasyr - bul!
Ábishimdi eńiretken bul ǵasyr -
Jyndylyq bar, qundylyqtan qur ǵasyr!
Alyptaryn jala aıdaǵan sum basyr -
Kúı oryna oda oınaǵan qul ǵasyr!
Sherhanyma ýaqyp bolǵan zaman - bul,
Sańlaqtardan saqyp qalǵan zaman - bul...
Jaý ketkende boqqa shaýyp qalam qur -
Tar zamanǵa zar ıdirgen zaman - bul!
Estilerdiń esin alǵan zaman - bul,
Sestilerdiń sesin alǵan zaman - bul!
Aq-Ádildiń jaryp tynǵan júregin,
Jaba-jaba jalalardy jalań kil!
O, qudiret, kimder ketti, kim qaldy?..
Jer álemnen adam ketti, pul qaldy!
Elge ege bop dúbiri joq "dúr" qaldy,
Mahambetpen gúril ketti, "gúr" qaldy...
Jaǵatuǵyn zaman boldy teńizge ot,
El degenge ólim qaldy egiz bop!
Dál osylaı ultaraq jer, ult qalar,
El ishenen esi bútin er izdep...
Aq-Ádil-aý, qaldy eliń seni izdep!..

Anar TÓLEÝHAN:
Alaı da dúleı aq boran.
Tabıǵat ana tuldandy.
Kárine minip, burqanyp,
Aspan men jerdi jalǵady.
Jer Ana sonda solyqtap,
Toqtamaı uzaq jylady.
Jer ana sonda kúńirenip,
Joqtaýyn aıtyp zarlady.
Basaıyn seni baýyryma,
Keldiń be, Dýlat qulynym?
Buǵaýsyz, erkin oılaryń,
Syıǵyzbaı seni ústime
Qoınyńa al dese qaıteıin.
Syıdyram seni tósime,
Baýryma jumsaq alaıyn.
Torqamdy jaıyp tósek qyp,
Maqpalmen jyly jabaıyn.
Artyńda qalǵan el-jurtyń,
Qystyǵa jylap, kúıinip,
Tas túıindeı túıilip,
Ózińdi maǵan tapsyryp,
Bozdaıdy birge qosylyp.
Perzentim keldi bula oıly,
Mirjaqyp týǵan Torǵaıdan.
Dýlat pen Dýlat arasyn
Armandy jyldar bólipti.
Oıan dese oıanyp,
Maqsatyn ata jalǵaǵan.
Qushaqqa aldym qulyndy.
Tońady dep oılama,
Balasyn basqan baýyryna
Jer Ana kókirek ıidi.
Jer Ana kókirek ıidi.

Asqat KÁÝKER:

DÝLAT AǴEDILGE

"Qaraǵaıǵa qarsy bitken butaǵym",
Óńeshtige tiken bolǵan qyltanyń?!
"Qara túnde qara kıim kıgender",
Dep oılaıma bar Qazaqty qurtamyn?!

Kóterem dep qara Qazaq muratyn,
Qara túnde úrkittiń-aý! ury atyn!
Zamanbektiń qaıtalaǵan erligin,
Altynbekpen birge týǵan juratym!!!

Kıgizbeýge elge qaıta qul atyn,
Bul Qazaqta er túgemes turatyn,
Tárki qylyp "táýelsizdik" "nur" atyn.
Ajalyńa asyqtyń-aý! Qula tún!

Mańdaıyna "baq" bop qonar erlerdiń,
Tas qamalyn taǵdyryńmen sen jeńdiń !
Ór rýqyń tapty Alashtan óz ornyn,
Al tánińdi jer anańa jerlermin!

Myltyqbaı ERIMBETOV:
Aýzy qısyq bolsa da, baıdyń uly sóılegen,
Asa tulpar bolsa da, aspaı jatyr kermeden.
Ashtan ólip baratsa, aýzyna sý bermegen,
Adam bolý múmkin be, ary las pendemen.

Jylap sorly tańdaıy taq etti de ol óldi,
Óltirgender oılanbaı shyrqatyp júr óleńdi.
Quldan beter suraýsyz, umytty qun degendi,
Súıegime tańba bop súmireıtti denemdi.

Júregime kek toldy, jaman batty bul tirlik,
Qabyrǵany qaýsatqan qanypezerge umtyldyq.
Shybyn-shirkeı bop qaldyq, zańdy olar qulqyn qyp,
Ashyp, kómip súıekti, ańyradyq, qur tyndyq.

Opyryldy omyrtqa, qabyrǵa da qırady,
Astamsyǵan alǵyshtyń isi oıǵa syımady.
Kóldeneńnen sap etken tentekti eshkim tyımady,
Quda ketti, is bitti, shulǵaý bolyp ımany!

Aqsha alǵan, ar satqan, jalǵyz adam bul ma eken,
Zar jylatyp bireýdi, balalary qul ma eken.
Jesir ósip, jetim de jetiler, ótpes jyl ma eken,
Adam jutqan albasty ólmeımin dep júr me eken?

Betpe-bette moınyńa salynbastan ótpeıdi,
Alla isińdi, musylman, esh suraýsyz etpeıdi.
Qandy tókken adamnyń qazynasyn shekteıdi,
Jaqsylyq ta, jamandyq qaıtpaı, sirá, ketpeıdi.

Jylamańdar, ardaqty balasy naqaq ólgender,
Qanisherdi taba almaı qarǵap turyp kómgender –
Bir tabaq et, sart nıet, jalǵan pulǵa kóngender,
Suraýyna Allanyń túspeıdi dep senbeńder!

Aıaǵyna jem túsip júırik attaı jelgender,
Kıik etin jepti ǵoı qumyrsqa bop órgender.
Oty óship, sal bolyp, qannan aqsha tergender,
Tasbaqa da búrkitke jetti deıdi kórgender...

Mal alam dep qýanǵan maldan tabar soryn da,
Altyn qasyq ustasań bir qarap qoı qorymǵa.
Anasyna súıekti satqan qasap, onyń da,
Peshenesi, rızyǵy bir Qudaıdyń qolynda!

Murnyn kókke shúıirip ákim bolyp júrgender,
Shańyraq buzyp, baılarǵa qatyn bolyp júrgender,
Arba tartqan, ot jaqqan baıǵustarǵa kúlmeńder,
Bir-birińdi qutyrǵan ıtshe qaýyp, úrmeńder!

Dúnıeniń tetigin sen emessiń jaratqan,
Ákeń seniń ólgen joq aqsha menen araqtan.
Shyǵyp qalǵyń kelmese Adam degen sanattan,
Habardar bol o dúnıe, synaq alar saǵattan!

Yrjań qaǵyp, bos shýlap, aramdyqty quptadyń,
Bes mashına, on tam men toqal shyǵar utqanyń.
Shaınaǵanyń belgili, kúmán bop júr jutqanyń,
Pamdatyńa jalǵasyp, jeter me eken quptanyń!?

Qoı toryǵan qasqyrdaı elkezbe bop bittiń be?
Táńirisi bolsa bóriniń, ıesi bop ıttiń de!
Kókekte de ana bar, qudasy bar bıttiń de,
Suraýy bar sýdyń da, eki ushy bar jiptiń de!

Asqazandy qansha ret kórsetseń de júrek qyp,
Baı degeniń bir juttyq, batyr degen bir oqtyq.
Qudaıdan keıin bireýdi júrseń-daǵy tirek qyp,
Sen óltirgen arýaqtar ózi barar tilek qyp!

Eki arýaq, bir Qudaı, basyńdaǵy Kún men Aı,
Sekildengen perzenttiń oınap-kúlip júrgeni-aı,
Seniń kúnáń balańa qarǵys bolsa – kimge jaı,
Oranǵanyń ne kerek úlde menen búldege-aı!

Aıtyp qaldyq aýyzǵa kelgen sózdi qaıtarmaı,
Júrgen shyǵar bireýler aldyńa kirip aıta almaı.
Qaıyrymdy bol, kesh emes, japyraǵyń jaıqalǵaı,
Ólmeımin dep júrsiń be Aldar mingen Saıtandaı!

Itaıaǵy altynnan talaı baılar bar áli,
Qur oıbaımen, aıǵaımen ómiri ótip barady.
Barǵan kezde jutýǵa jutqynshaqqa tamaǵy,
Esińe alyp qoıarsyń ajal qushqan balany!

Sózimdi oqyp Qarashy, el basshysy, danasy,
Sútteı quryp irýde alty atanyń arasy.
Qyrshyndardy joqtaǵan, jyrǵa kelgen shamasy,
Erimbetuly Mamyttyń Myltyqbaı degen balasy!

Rınat ZAIYTOV:

Halyqty ońaı aldaı alatyndar,
Adamǵa qara kúıe jaǵatyndar.
Soqyr, mylqaý, sańyraý júreksizder,
Túk bilmeı,túk estimeı qalatyndar,
Jek kóremin senderdi!

Jazyqsyzǵa júz jala jabatyndar,
Óz ultyna uıalmaı shabatyndar,
Tóresiniń kóńilin tabý úshin,
Óz týysyn óltire alatyndar,
Jek kóremin senderdi!

Al qamańdar, sabańdar, al atyńdar,
Jurtty jazyqty qyla salatyndar.
Qaı dúnıede ekenin Qudaı biler,
Bárińniń jaýap berer saǵatyń bar!
Jek kóremin senderdi !!!

Akylbek ShAIaHMET:
Aqpan aıy jylap tur

Aqpan aıy aǵyl-tegil jylap tur,
Aıtylmaǵan esh jaýaby suraq tur.
Kók aspanda kún kúrkiri joq, biraq,
Qulaq túr!

Jas toqaldar oranǵanda búldege,
Jap-jas qyrshyn qaza tapty túrmede.
Zapyranǵa ishiń tolyp bara ma,
Úndeme!

Jumys tappaı talaı bozdaq júr qańǵyp.
Al mynalar taırańdap júr kimdi ańdyp?!
Baýyzdarda tuıaq serpip qaıtesiń,
Erkek toqty – qurbandyq.

Keshe, Búgin qansha zalym saldy lań,
Oıandy ma qandastarym qalǵyǵan?!
Qulaq tossań meshittegi moldaǵa:
«O dúnıede raqat tosar aldynan».

Jal-jaıa jep, qus tósekte jatatyn,
Bul dúnıeniń zalym kórsin raqatyn.
Azyp-tozǵan keń dalanyń taǵdyry
Seniń ǵana qabyrǵańa batatyn.

«Bizden keıin topan bolsa báribir» -
Dep oılaıdy qaraý kisi jany kir.
Qarańǵyda júrgen adam bilmeıdi
Bul dúnıeniń sútteı áppaq jaryǵyn.

Birde jetip, birde jetpeı kúnbe-kún,
Ótip jatyr aqqan sýdaı kúnderim.
Keleshekke úmit artar alaıda,
Senimimniń bar-joǵyn da bilmedim.

* * *

Qolarbada otyrǵan múgedekke
Polıııa qalaısha qoıady ókpe.
Qol kóterse qaýqarsyz kempir-shalǵa,
Ne deıdi olar barǵanda qııametke?!

Aıaǵy aýyr kelinshek jylap tursa,
El qaýmalap: «Bosat!» - dep surap tursa,
Shirkinderdiń betteri búlk etpeıdi,
Kóligine tezekteı laqtyrsa.

Biz qazaqpyz pogony, formasy bar,
Qolda taıaq, aýyzda Allasy bar.
Óz qandasyn qolymen qylqyndyryp,
Qazaq dańqyn osylar alǵa asyrar.

Osylar ǵoı buıryqqa baǵynatyn,
Bastyǵyna qudaıdaı tabynatyn.
Álsizderge kórsetip álimjettik,
Qutyrynǵan býradaı shabynatyn.

Shynjyrlaýly tóbetteı asyraǵan,
Jolatpaıtyn abalap qasyna adam,
It eken dep ıttigin kózine aıtpaı,
It minezin qalaısha jasyra alam?!

Joldas SARMANOV:
Yryldap ıt bop úrip eń,
Qorqaıyn dedim túrinen.
Ne deıin, búgin, ne deıin,
Dóńbekship shyqtym túnimen.

Jemisin kórmeı isterdiń,
Tilimdi qaıtip tistermin.
Kóz ilsem boldy áıteýir,
Qorqynyshty tús kórdim.

Oıanyp ketip jan qaldy,
Bıikte turǵan pańdandy.
... Úsh oq tıip ushyrdy,
Zamanbekteı zańǵardy.

Kimmen kimder jarysty,
Boljaı almas alysty.
Ardan bezgen atty ǵoı,
Altynbekteı arysty.

Týǵan uldar batyr bop,
Qorqa ma eken jatyr dep.
Qazaqtan qazaq kútpegen,
Jańaózende atyldy oq.

Kóbeıip barady, qaza, muń...
Túri kóbeıip jazanyń.
Kúńirenip taǵy qaldyq qoı,
Dýlattyń estip ajalyn...

Serik Elikbaı:

Eriń óldi-jamylyp qara jerdi!
Eriń óldi-qala men dala kórdi!
Óltirgender búgin tiri-ýaqytsha...
AL ERLIK-EL IShINDE QALA BERDI!

Ulyń óldi...degenmen ultyń aman!
Bir tamyryń úzildi-syrtyń aman...
Judyryqtyń ishinde qan qaınaıdy!
Kekke kúıip,ashýmen syrqyryǵan!

Ol óldi Aqjol bıdeı Alash úshin!
Ózi emes-halyq úshin,qarasha úshin...
Er qadirin bilmegen eski kúnder...
Ókinishten órtenip barady ishim!

Qazaq edik Qudaıdan ul suraıtyn...
Ulmen birge týatyn Kún suraıtyn!
Naýryz jaqyn-bizge de kún týady
Aqordanyń Ishinde Qun Suraıtyn.

Bostan-bosqa jylaǵam,egilgem joq.
Keýdemdi qan bassa da-sógilgem joq!
Sen máńgilik demalǵyn,aıdarly ul,
SENIŃ QANYŃ BOSTAN-BOS TÓGILGEN JOQ!

Altynbek Elemesuly

BÓLEK JYR
(Dýlat Aqádilge)

Bólek halyq....
Bizderde bólek úı bar!
Bóle - jarar, qasyńa "Tóle bıdi" al!...
Mıtıngige shaqyryp ınternetiń...
Jınalys! - dep, sharshatty teledıdar!...

Eki halyq...
Alaıda, atasy - bir!..
Atasy bir halyqtyń - batasy bir!
Anasy da bir edi, ketti qalaı
Shatadan týǵan qusap, shatasyp ul?!...

Bireýler júr medalmen tósiń árlep,
Bireýlerde tozǵan tam...Jesir áýlet...
Bireýler júr: "bılikti "bıletem!"..dep
Bireýler júr: "bılikte nesi bar?" dep...

Aqıqatyń izdeıtin aqınaqtan,
Saqınasyn qylady saqı maqtan!
Eki jaqqa bólingen bir Qazaqqa
Máńgi - baqı qorǵan bol baqı jaqtan!...

Eki halyq...
Erkegi ez..
Qý qatyny!
Únsizderi - maqtaýly, shýly - atýly!
Uıqta, Dýlat batyrym! O dúnıede
Oıatyp alar Mirjaqyp Dýlatuly!...

Sizdi jaqsy túsinetin!..

Qalqaman Abdrahmanuly:

Qaıǵyǵa qaıǵy qosyldy
Qaıǵyryp halyq tosyldy,
Qorǵany bolǵan ultynyń
Ulynan alash aıryldy.
Qaıǵyrdym estip qaıǵyny
Týlady halyq tolqyny,
Ólimi boldy sebepshi
Toıymsyzdardyń qulqyny...
Qaıǵysyz beıqam jatpaǵan,
Namys pen aryn satpaǵan.
Azamat edi ór rýhty,
Betinen alǵan qaıtpaǵan.
(Sózinen eshbir taımaǵan)
Jatyr ǵoı ishte bir shyndyq
Opasyzdyq pen satqyndyq,
Múmkindigin de taryltyp
Er azamatyńdy jylatyp.
Býlyǵyp ishte shermene
Tar qapas ishi jańǵyryq...
Qoshtasyp ómir tańymen
Kúresip zalym zańymen,
Shyńǵyrtyp aıtyp shyndyqty
Ólimge bastan bekingen...
El úshin týǵan Er Dýlat,
Úlgi alsyn sizden adamzat!
Er tulǵalardy qaralap,
Túrmege tyqty qaýmalap.
Kórgendeı jaýdy tabalap,
Qyspaqqa alyp qapasta
(Qınady, japty, azaptap)...
Sonda da rýhy synbaǵan
Minekı sondaı azamat.

jalǵasy bar...

Dáýren Darııabek
Pikirler