Qytaıda tájvırýsy shyqqaly, Qytaı ıýany qatty tómendep ketti. Al bul rette halyqaralyq sarapshylar arasynda «bul derttiń sońy qarjylyq daǵdarysqa aparady» deıtinder de bar.
Jalpy, Qytaı ıýannyń arzandaýy alys-beris saýdaǵy keri yqpalyn tıgizetini daýsyz. Iýan qazir halyqaralyq rezervtegi valıýta retinde úshinshi orynda tur. Al mundaıda rasymen de ıýannyń bedeliniń tómendeýi álemdik ekonomıkaǵa qalaı yqpal etedi. Mamandardyń paıymdaýynsha, endigi kezekte alys-beris saýdada birqatar elderdiń tabysy da tómendeı bastaıdy.
«Halyqaralyq valıýta rezervinde dollardyń kólemi 41,73 paıyz bolsa, evronyń kólemi 30,93 paıyz. Al ıýanniń kólemi 10,92 paıyz. Qazir dollarmen tólem jasaý tek qana AQSh úshin paıdaly bolyp otyr. Keıbir derekter dollarmen berilgen nesıe syıaqysynyń ózinen ǵana Amerıkanyń alty aı saıyn 200 mlrd dollar paıda kóretinin rastaıdy. Qazir álem elderiniń valıýtalyq qorynyń 40 paıyzy dollarmen saqtalǵan. Sondyqtan bul arada ózge elderdiń ulttyq valıýtasy qulap jatqanymen Amerıkanyń qyly qısaımaıdy. Osyny uqqandyqtan 2014 jyldan beri kóptegen elder valıýta qorlaryna ıýan jınaı bastady. Qytaımen saýda qarym-qatynasynda dollarmen emes, ıýanmen tólem jasaý úrdisi artty. Sondyqtan bul arada Qytaı ıýannyń tómendegeni biraz elderdiń qaltasyn qaǵady. Qazirdiń ózinde biraz elderdiń alys beris saýdadaǵy tabysy tómendep ketken»,- deıdi ekonomıst-ǵalym Jumadilda Baıahmetov.
«Keleshekte ekonomıkada úlken ózgerister bolady. Qytaı qazir Ońtústik Shyǵys Azııa qaýymdastyǵyna múshe eldermen ıýanmen saýda-sattyq jasaýdy tereńdetip jatyr. Tipti qor bırjasynda ıýanmen esep aıyrysý qolǵa alyna bastady. Boljam boıynsha aldaǵy bes jylda ıýannyń tolyq konvertaııasy qalyptasýy kerek. Óıtkeni qazir ıýan-rýbl juby da jaqsy qalyptasyp úlgerdi. Reseı men Qytaı ózara saýda sattyqta ıýanmen jáne rýblmen tólem jasaı bastady. Teńge-ıýan juby da qalyptasyp keledi. Qazaqstan men Qytaı ulttyq valıýtada esep aırysýdy jolǵa qoıa bastady. Sol tárizdi kóptegen elderdiń ıýanǵa degen suranysy artty. Al bul arada ıýannyń qunyn joǵaltýy álemdik ekonomıka úshin asa qýantarlyq jaǵdaı emes. Tipti munyń sońy taǵy bir qarjylyq daǵdarysmqa ákelýi de múmkin»,-deıdi Jumadilda Baıahmetov.
Qarlyǵash ZARYQQANQYZY
«Adyrna» ulttyq portaly
