İran Tegeran äuejaiy maŋynda ukrainalyq ūşaqty äskerilerdıŋ "qatelesıp" atyp tüsırgenın moiyndap, "būl adam faktorynan bolǧan apat" dedı. Tegeran būǧan deiın ūşaqty "zymyran atyp tüsırdı" degen boljamdy joqqa şyǧarǧan.
11 qaŋtarda taŋerteŋ memlekettık telearnadan mälımdeme jasaǧan İran qaruly küşterınıŋ bas ştaby ūşaq İslam revoliusiiasy saqşylar korpusynyŋ "qūpiia äskeri ortalyǧyna" qarai baǧyt alǧandyqtan äskerilerdıŋ ony "jau nysany" dep oilap qalǧanyn aitty.
AQŞ-pen qarym-qatynastyŋ uşyǧuyna bailanysty sarbazdar "soǧysqa daiyn" otyrdy delıngen mälımdemede. Tegeran kınälılerdıŋ jauapqa tartylatynyn aitty.
İran prezidentı Hasan Rouhani Twitter jelısınde oqiǧany "ūly tragediia jäne keşırılmeitın qatelık" dep atady. İrannyŋ syrtqy ıster ministrı Mūhammed Djavad Zarif ūşaq apatynan qaza bolǧandardyŋ otbasynan keşırım sūrap, köŋıl aitty.
"Qaiǧyly kün. Qaruly küşter jürgızgen ışkı tergeudıŋ aldyn ala qorytyndysy: AQŞ avantiurizmınen tuyndaǧan daǧdarys kezınde adamnan ketken qatelık" dep jazdy ol Twitter-de.
İran ükımetı bırneşe kün boiy batys jetekşılerı men sarapşylarynyŋ "ūşaqty irandyq zymyran atyp tüsırdı" degen mälımdemesın joqqa şyǧaryp kelgen edı. AQŞ İrannyŋ segız şeneunıgıne jäne eldıŋ metal öndırısıne jaŋa sanksiia salǧan.
Ukraina prezidentı Vladimir Zelenskii 11 qaŋtarda Tegeran kınäsın tolyq moiyndap, apatty mūqiiat zerttep, ötemaqy töleuı tiıs dedı.
"İran apatty tolyq ärı aşyq zertteidı, kınälılerdı jauapqa tartyp, mäiıtterdı qaitarady, ötemaqy tölep, diplomatiialyq arnalar arqyly resmi türde keşırım sūraidy dep kütemız" dep jazdy Zelenskii Telegram-arnasynda.
Kanadanyŋ premer-ministrı Djastin Triudo Ottava Tegerannan bolǧan oqiǧanyŋ tolyq ärı mūqiiat zertteluın talap etedı dep mälımdedı. Ūşaq apatynan Kanadanyŋ 57 azamaty qaza bolǧan (Basynda 63 kanadalyq bolǧan dep aitylǧan).
Ūşaq apatyna bailanysty batystyŋ İranǧa qysymy üdegen şaqta Tegeran osyndai mälımdeme jasady. Kanadanyŋ syrtqy ıster ministrı 10 qaŋtarda ūşaq apatyn mūqiiat zertteu üşın halyqaralyq jūmys toby qūrylǧanyn mälımdegen. Zelenskii būǧan deiın Ukraina men Kanada ūşaq apatynyŋ tolyq ärı mūqiiat zertteluın talap etedı dep aitqan.
Bastapqyda ūşaq "tehnikalyq aqauǧa bailanysty" qūlady dep aityldy, alaida zymyran şabuyly bolǧany turaly videojazbalar bolǧandyqtan būl boljamǧa kümän keltırıldı.
Ūşaq apatynyŋ aldynda bırneşe saǧat būryn İran AQŞ-tyŋ İraktaǧy ekı äskeri bazasyn zymyranmen atqylaǧan. İslam revoliusiiasy korpusy būl şabuyldy general Kasem Süleimanidıŋ ölımıne jauap dep mälımdedı.
Būǧan deiın irandyq äue şabuylyna qarsy jüie jolauşylar ūşaǧyn İraktaǧy äskeri bazalardy atqylaǧany üşın İrannan "kek aluǧa kele jatqan" AQŞ-tyŋ äskeri ūşaǧy dep oilap qaldy dep te aitylǧan.
Osy tärızdı boljamdar aityla bastaǧannan keiın İrannyŋ azamattyq aviasiia ūiymynyŋ jetekşısı Äli Abedzade İran "bırde-bır zymyran ūşaqqa timedı dep senımdı türde aita alady" degen.
"Eger olar [batys jetekşılerı] şyn solai dep oilasa, halyqaralyq standartqa säikes älemge dälelderın körsetsın" degen.
10 qaŋtarda AQŞ memlekettık hatşysy Maik Pompeo ūşaqty irandyq zymyran atyp tüsırdı boljam ras bolyp şyǧuy mümkın, oqiǧa ärı qarai da zerttele beredı dep mälımdegen. Zertteu aiaqtalǧan soŋ "bız jäne bükıl älem qajetınşe äreket etemız" degen.
"Ukrainanyŋ halyqaralyq äue jelısı" kompaniiasyna tiesılı ūşaq Tegerannan Kievke ūşqan. Ūşaqta Kanadanyŋ - 57, İrannyŋ - 82, Auǧanstannyŋ - 4, Germaniianyŋ - 3, Ūlybritaniianyŋ - 3, Ukrainanyŋ - 11 azamaty bolǧan. 176 adamnyŋ barlyǧy qaza boldy.
"Azattyq" radiosy
