Tusaýyńdy keseıin,
Kúrmeýińdi shesheıin
(Tusaýkeser jyry)
Sábıdi qaz turǵannan keıin tez júrip ketsin degen tilekpen jasalatyn ǵuryp, yrym. Ol úshin arnaıy ala jip daıyndalady. Sol jippen balanyń aıaǵyn kádimgideı tusap ony aıaǵyn jyldam basatyn áıelge qıdyrady. Súrinshek, jaıbasar adamdarǵa kestirmeıdi. Tusaýy kesilgen balany qolynan ustap tez júgirtedi, shashý shashylady. Balanyń ata – anasy tusaý kesýshiniń kádesin beredi. Tusaýkeserdiń arnaýly jyry bar.
Mysaly:
Qaz – qaz balam, qaz balam,
Qadam bassań máz bolam.
Kúrmeýińdi shesheıik,
Tusaýyńdy keseıik.
Qaz - qaz balam, qaz balam,
Taqymyńdy jaz balam!
Qadamyńa qaraıyq,
Basqanyńdy sanaıyq.
Qaz - qaz balam, júre ǵoı,
Baltyryńdy túre ǵoı.
Maıqulyn bop shaba ǵoı,
Ozyp báıge ala ǵoı.
Qaz bola ǵoı qaraǵym,
Qutty bolsyn qadamyń!
Ómirge aıaq basa ber!
Asýlardan asa ber!
Júgire ǵoı qulynym,
Jelbiresin tulymyń.
Elgezek bol erinbe!
Ilgeri bas sheginbe!
Ala jipti alaıyq,
Ájeńe alyp baraıyq.
Er jetti dep aıtaıyq,
Shashýyn jep qaıtaıyq!
Tusaý keserdiń jibin daıyndaýdyń birneshe túrleri, joldary, senimderi de bar.
Kóbeıip, kógere bersin dep kók shópten esip jasaıdy. Baı bolsyn dep maldyń toq isheginen de óredi.
Adal bolsyn, bireýdiń ala jibin attamasyn dep ala jipten de jasaıdy.
Tusaý keser jyrynyń óleńi men notasy "Qazaqtyń ádet-ǵuryp turmys-salt ánderi" kitabynyń 281-shi betinen alyndy.
Almaty, Y.Altynsarın atyndaǵy Qazaqtyń bilim akademııasynyń Respýblıkalyq baspa kabıneti, 2001 j, 298 b.
ISBN 9965-08-012-7
Avtorlary: Q. Baıqadamova, A. Temirbekova.
Pikir jazǵandar: B. Qaraqulov - Ónertaný ǵylymdarynyń doktory.
Z. Qospaqov - Ónertaný ǵylymdarynyń kandıdaty.
Baspaǵa Y. Altynsarın atyndaǵy Qazaqtyń bilim akademııasynyń ǵylymı keńesi usynǵan.
