Pyşaq

6831
Adyrna.kz Telegram
http://adyrna.kz/content/uploads/2015/10/4b4e47ff1360f0a2bca56fb50409c0d3.jpg

Pyşaq negızı ekı bölıkten tūrady. Olar: basy jäne saby. Basynyŋ üşkır jaǧy ūşy, oǧan qarsy jaǧy-jetesı. Pyşaqtyŋ kesetın, pışetın ötkır jaǧy jüzı, al onyŋ qarsy jaǧy syrty dep atalady. Qazaqta «pyşaq syrty» degen qalyŋdyq ölşemı bar. Pyşaqty oŋ qolǧa jüzın tömen qarata ūstaǧandaǧy sol qol jaqtaǧy qaptaly oŋ qaptal bolady. Oŋ qaptalyna arnaiy qyr qaldyra soǧylady. Ony qazinek dep ataidy. Qazinek pyşaqtyŋ qyryn qalyŋdatyp, qataitu üşın qajet.

Jete pyşaq sabynan säl ūzynyraq alynyp, saptyŋ dümıne (tübıne) toitarylsa, küş tüsken kezde, basy sabynan ajyramaidy. Jetesı qysqa bolsa, pyşaq sabyn saǧaǧyna jaqyn tūstan tesıp, jetesımen bırge jalǧyz şegemen şegeleidı. Ony «jetım şege» dep ataidy. Sebebı, mal bauyzdaǧanda pyşaq jetesı sabynan suyrylyp ketse, obal bolady. Jetesınen şegelengen pyşaqty qazaq qaljyŋdap«erkek pyşaq» nemese «pıştırılgen» deidı. Pyşaq sabynyŋ tübıne jetesı toitarylǧan soŋ, metall qūrsau kigızıledı. Ol örnekpen bezendırıledı.

 

Pıkırler