2025 jyldyń 28 naýryzynda Batys Qazaqstan oblysynda óńirdiń mádenı ómiri úshin mańyzdy oqıǵa oryn aldy – Kaztalov jáne Aqjaıyq aýdandarynda aýyl kitaphanalarynyń bazasynda eki “Jaña Klub” komıýnıtı-ortalyǵy ashyldy. Bul – dástúrli kitaphanalardy jańǵyrtýǵa baǵyttalǵan mańyzdy bastamanyń jalǵasy. Endi aýyl turǵyndary tek kitap oqyp qana qoımaı, sonymen qatar bilim berý jáne mádenı sharalarǵa qatysa alady.
Ashylý saltanatyna Batys Qazaqstan oblysy ákiminiń orynbasary Baqytjan Narymbetov, «Qazaqstan halqyna» qorynyń tóraıymy Lázzat Chınkısbaeva, «Qazaqstan halqyna» qorynyń orynbasary Sofııa Aısagalıeva jáne TANA qorynyń negizin qalaýshy Kamıla Lýkpanova qatysty. Sonymen qatar, jergilikti halyq ókilderi men balalar da qonaq boldy.
Saltanatty shara barysynda Batys Qazaqstan oblysy ákiminiń orynbasary Baqytjan Narymbetov: «Kaztalov jáne Aqjaıyq aýdandarynda zamanaýı kitaphanalardyń ashylýy – óńirimizdiń mádenı jáne bilim berý ınfraqurylymyn damytýdaǵy mańyzdy qadam. Endi turǵyndar úshin jaı ǵana kitaphana emes, bilim, shyǵarmashylyq jáne qarym-qatynas ortalyǵy paıda boldy. Mundaı bastamalar jerlesterimizdiń áleýetin ashýǵa, kitap oqýǵa degen súıispenshilikti arttyrýǵa jáne ózin-ózi damytýǵa jańa múmkindikter ashýǵa kómektesedi dep senemiz», - dep atap ótti.
Joba «Qazaqstan halqyna» qorynyń qaıyrymdylyq bastamasy aıasynda, Batys Qazaqstan oblysy ákimdiginiń qoldaýymen júzege asyrylýda.
«Qazaqstan halqyna» qorynyń tóraıymy Lázzat Chınkısbaeva kelesini atap ótti:
«Bıyl 23 sáýirde Qazaqstanda alǵash ret Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń jarlyǵymen belgilengen Ulttyq kitap kúni atalyp ótedi. Biz osy mańyzdy oqıǵanyń bir bóligi bolyp, kitaphanalardy jańǵyrtýǵa óz úlesimizdi qosyp jatqanymyzǵa qýanyshtymyz. Zamanaýı komıýnıtı-ortalyqtar – bul jaı ǵana jańa qabyrǵalar men kitaptar emes, olar – bilim jandanyp, talanttar ashylyp, mádenı dástúrler nyǵaıa túsetin múmkindikter ortalyǵy. Árbir kelýshi – bala bolsyn, eresek bolsyn – munda álemdik bilim resýrstaryna qoljetimdilik, shyǵarmashylyq sheberhanalar nemese erkin qarym-qatynas alańdary ishinen ózine qundy nárse tabady dep senemiz. Bul – bolashaqqa jasalǵan ınvestıııa, jáne biz seriktesterimizben birge mádenıet pen bilimdi óńir turǵyndary úshin shyn máninde qoljetimdi etýdemiz».
«Qazaqstan halqyna» qory 25 kitaphanany zamanaýı jabdyqtarmen qamtamasyz etýge jáne kitap qoryn jańartýǵa 797 mln teńge bóldi. Batys Qazaqstan oblysynyń ákimdigi ǵımarattardy jóndeýge 197,8 mln teńge qarjy saldy. TANA qory jobalyq basqarýdy uıymdastyrýǵa 53,5 mln teńge baǵyttasa, qyzmetkerlerdi oqytýdy qamtamasyz etetin «Jas kóshbasshylar qaýymdastyǵy» QB 22,67 mln teńge bóldi. Jobanyń jalpy bıýdjeti – 1 070 936 284 teńgeni quraıdy.
Óńirde 2025 jyldyń sońyna deıin 9 myń sharshy metr kitaphana keńistigin qaıta jańǵyrtý, sondaı-aq 100-den astam kitaphanashyny arnaıy qaıta daıarlyqtan ótkizý josparlanýda. Komıýnıtı-ortalyqtar 130 myńnan astam adamdy qamtı otyryp, turǵyndarǵa bilim berý resýrstaryna, sheberlik sabaqtaryna jáne mádenı is-sharalarǵa qol jetkizýge múmkindik beredi. «Jaña Klub» jobasy aıasyndaǵy 25 kitaphananyń barlyǵy sáýir aıynyń sońyna deıin ashylady dep kútilýde. Búgingi tańda baǵdarlama aıasynda 12 komıýnıtı-ortalyq jańǵyrtyldy.
Aıta ketý kerek, sáýir aıynda Qazaqstan alǵash ret Kitap kúnin atap ótedi, bul kitaphanalardyń eldiń mádenı ómirindegi ósip kele jatqan rólin kórsetedi.
Komıýnıtı-ortalyqtar barlyq jastaǵy turǵyndardyń qajettilikterine baǵyttalǵan. Munda oqýshylar, stýdentter, jergilikti belsendiler, aǵa býyn ókilderi jáne qoǵam músheleri ýaqyttaryn tıimdi ótkize alady.
Jańartylǵan keńistikterdiń ereksheligi – olardyń mýltıfýnkıonaldyǵy. Mysaly, 725 sharshy metrdi alyp jatqan Aqjaıyq aýdanyndaǵy komıýnıtı-ortalyq kelýshilerge biregeı taqyryptyq aımaqtardy usynady: dástúrli mýzyka áýesqoılary úshin «Dombyra» jáne «Án-kúı», qolónermen aınalysatyndar úshin «Tigin», al otbasylyq demalys úshin jaıly «Ana men bala» aımaǵy. Sondaı-aq, munda qaýipsiz ınternet jáne zamanaýı web-55 júıesi qarastyrylǵan, bul kitaphanany tek oqý orny ǵana emes, bilim alatyn jáne shyǵarmashylyq kezdesýler uıymdastyratyn yńǵaıly alańǵa aınaldyrady.
Kem túspeıtin taǵy bir qyzyqty komıýnıtı-ortalyq Kaztalov aýdandyq kitaphanasynda quryldy. 662 sharshy metrdi qamtıtyn bul keńistikte ádebıet talqylanatyn «Sana» oqyrman klýby, qoldanbaly ónerge qyzyǵatyndar úshin «Sheber qoldar» klýby, jáne sýretshiler óz tájirıbesimen bólisip, shabyt alatyn «Mozaıka» shyǵarmashylyq birlestigi jumys isteıdi.
Kitaphanalardyń ózgerýi Qazaqstandaǵy bilim berý jáne mádenı ınfraqurylymdy damytýǵa belsendi qatysyp otyrǵan TANA qorynyń qoldaýynyń arqasynda múmkin boldy. Qordyń kómegimen kitaphanalarda ınnovaııalyq bilim berý baǵdarlamalary, ınteraktıvti aımaqtar jáne tehnologııalyq sheshimder engiziletin bolady, bul halyq arasynda kitap oqý mádenıetin damytýǵa yqpal etedi.
«Kitaphanalardy jańǵyrtý – bul jaı ǵana ǵımarattardy jóndeý emes, bul – bilim alý, shyǵarmashylyqpen aınalysý jáne qarym-qatynas jasaýǵa arnalǵan zamanaýı ortalyqtar qurý. Biz mundaı komıýnıtı-ortalyqtar oqý mádenıetin nyǵaıtýǵa kómektesedi jáne jergilikti qaýymdastyqtardyń ómiriniń mańyzdy bóligine aınalady dep senemiz», – dep atap ótti TANA qorynyń negizin qalaýshy Kamıla Lýkpanova.
Kitaphana qorlaryn tolyqtyrýǵa 68 mıllıon teńgeden astam qarjy bólindi. Qorǵa 800-den astam jańa kitap qosylady, onyń ishinde qazaqstandyq jáne sheteldik avtorlardyń eńbekteri bar. Sonymen qatar, kitaphanalar zamanaýı mýzykalyq aspaptarmen, ústel oıyndarymen, tigin jáne qolóner jabdyqtarymen qamtamasyz etiledi. Jańa komıýnıtı-ortalyqtar belsendi demalysqa, kezdesýlerge jáne bilim berý bastamalaryna jaǵdaı jasaıdy.
Óńirdegi kitaphanalardy jańǵyrtý óz tıimdiligin kórsetip úlgerdi – jańartylǵan komıýnıtı-ortalyqtarǵa kelýshiler sany artty, al mádenı jáne bilim berý baǵdarlamalary jergilikti turǵyndardyń úlken qyzyǵýshylyǵyn týdyrdy. Kaztalov jáne Aqjaıyq aýdandaryndaǵy kitaphanalar da kitap oqýmen qatar, ózin-ózi damytý, shyǵarmashylyq jáne qarym-qatynas múmkindikterin usynatyn tanymal qoǵamdyq komıýnıtı-ortalyqtarǵa aınalady dep kútilýde.
Qaıyrymdylyq joba aıasynda óńirdegi kitaphanalar tek oqý orny ǵana emes, árbir turǵyn ózine paıdaly ári qyzyqty nárse taba alatyn zamanaýı ortalyqtarǵa aınalmaq.
