Tölen Toqtasynov 2000 jyldyŋ qyrküiegınde Qazaqstan Respublikasy Parlamentınıŋ tömengı palatasy – Mäjılıstıŋ deputaty boldy. Bız onymen Serıkbolsyn Äbdıldaūly Äbdıldinnıŋ deputattyq kabinetınde 2001 jyly 2 qaraşada tanysqanbyz. Jyldam, ötkır körqaras, qatty, qairatty şaş.
Tölen Toqtasynov – qazaqstandyq parlamentarizm tarihyndaǧy aty aŋyzǧa ainalǧan tūlǧa. 2001 jyly küzde Mäjılıstıŋ jalpy otyrysynda ol Nazarbaevqa küieu balasy Rahat Äliev daiyndap jatqan memlekettık töŋkerıs turaly prezident deputattyq saual joldady.
Serıkbolsyn Äbdıldin keiıngı sūhbattarynyŋ bırınde sol künderdıŋ oqiǧalaryn bylaişa baiandap bergen:
- Ükımettegılerdıŋ köbı Rahat Älievtıŋ el prezidentıne ärqaşan qarsy bolǧanyn bıldı, bıraq olar ündemegendı jön kördı. Sabyr şölmegı 2001 jyldyŋ küzınıŋ basynda tausyldy. Bız Mūhtar Äbliazov, Ǧalymjan Jaqiianov, Altynbek Särsenbaevpen bırge Rahat Älievtıŋ eldegı töŋkerıs jasauǧa qatysqanyn naqty derekterge süiene otyryp däleldedık. 2001 jyly 10 qazanda Tölen Toqtasynov parlamenttıŋ jalpy otyrysynda prezidentke Älievke qatysty ötınış bıldırdı. Tölen Qazaqstannyŋ Avstriiadaǧy būrynǧy elşısıne tiesılı «Aziopa» saitynan alynǧan däieksözderdı mysal retınde keltırıp, Rahat Älievke qarsy barlyq uäjderın aitty. Būl menı de, otyrǧan deputattardy taŋǧaldyrdy. Tıptı sol parlament otyrysynyŋ stenogrammasynda Toqtasynovtyŋ ötınışı oqylǧannan keiın zalda ölı tynyştyq ornady dep jazylǧan. Aitpaqşy, sodan keiın ol «kamikadze» degen laqap atqa ie boldy. Bırneşe minuttan keiın keibır deputattar (būl aldyn ala daiyndalǧan Rahat Älievtıŋ adamdary) Toqtasynovtyŋ sözın orynsyz synai bastady. Şydai almai, men söz aldym. "Nege qarsy ekenderıŋızdı tüsınbedım? DVK sızderge ne ūnamaidy? dep olardan sūradym. «Jas türkıler» men «Kinder siurprizder» sender aitqandai, parlament, täuelsız sudialar, täuelsız BAQ jäne sailanǧan äkımderdıŋ ökılettıkterın keŋeitudı talap etedı. Bırneşe jyldan berı parlament qabyrǧasynda däl osyndai nätijege qol jetkızuge tyrysqan joqsyŋdar ma?». Menen keiın basqa deputat söilegen joq. Odan keiın ne bolǧanyn özderıŋız bılesızder.
«Qazaqstannyŋ demokratiialyq taŋdauy» (QDT) qozǧalysy 2001 jyly qaraşada qūrylǧany belgılı. «İä, menıŋ ärıptesterımnıŋ, sonyŋ ışınde menıŋ de prezident Nūrsūltan Nazarbaevqa ümıtımız boldy. Bız būl kezeŋde şynymen romantizmge toly edık. «Bız aitqandardyŋ barlyǧyn tez arada jüzege asyruǧa bolady jäne keiınnen Nūrsūltan Nazarbaev tarapynan mūndai qatal şara bolmaidy dep oiladyq», - dedı. Ätteŋ...
Deputattary Äbdıldin, Toqtasynov, Älıbaevtar bolǧan Mäjılıstıŋ ekınşı şaqyrylymynyŋ ǧūmyry qysqa bolyp şyqty. Ol 2004 jyldyŋ qaraşa aiynyŋ basynda taratyldy.
Serıkbai Älıbaev taǧy bır epizodty aityp berdı. Būl Ǧalymjan Jaqiianov Qūsmūryn türmesınde otyrǧan kezde bolǧan. Bilıktıŋ onyŋ ömırıne qastandyq jasap jatqanyn bılgen Tölen Älıbaevqa telefon soqty (öltıruşı-killer Qūsmūrynǧa basqa öŋırden baruy kerek edı). Bız Astanadan şūǧyl şyqtyq.
Taŋerteŋ ekı deputat ta türmede boldyq. Älıbaevtyŋ aituy boiynşa, Tölen türme bastyǧynyŋ jaǧasynan ala jazdap: «Ǧalymjannyŋ basynan bır tal şaş tüsse basyŋmen jauap beresıŋ, myna jerde otyrmaisyŋ»,–dedı. Būl Toqtasynovtyŋ «kamikadze» bolǧany.
Ony tūlǧa retınde sipattaityn bır oqiǧa esımde. Būl tura 15 jyl būryn boldy. 2006 jyldyŋ qazan aiynda päterımdı bıtırıp, bıraz oilanyp, «Qaraǧandydan zattarymdy älı köşırgen joqpyn, keŋseŋızden bır-ekı oryndyq, üstel jäne kompiuterdı bıraz uaqytqa ala tūrsam bola ma?» dep Tölen Mūhamediūlyna telefon soqtym. Onyŋ: «Jūmabike, ūialmaisyŋ ba?»— degen jauabynan jüregım zu ete qaldy. Menıŋ basyma neşe türlı oilar kele bastady. Ol sözın jalǧastyrdy: “Menen rūqsat sūraǧanyŋ üşın ūialuyŋ kerek. Men senı öz äpkemdei köremın. Sen kerek zattaryŋnyŋ bärın ala ber! Eşqandai uaqytşa emes”.
Men keŋseden tek qajet närsenı alyp şyqtym, sodan keiın bır şaǧyn keŋse üstelınen basqasynyŋ bärın qaitardym. Ol üstel älı menıŋ balkonymda tūr.
