Joǵary oqý ornyna túse almaı qalǵan sátsiz oqıǵadan keıin bastaǵan kásibi násibine aınalǵan Samǵaý Násiphanuly etikshilik ónerdiń qyr-syry jaıyndaǵy oılarymen bólisedi.
Qustar tizbegi jyly jaqqa qaıtyp, kúz keldi. Elimizdiń soltústik aımaqtarynda qar jaýyp, jurttar aq qardy tósek etip júrse, ońtústik aımaqta da jaǵdaı máz bolmaı, bulttar muńaıyp, jasyn tógip jatyr. Kúnniń sýyǵynda jyly kıimnen bólek, aıaǵyńyzǵa jyly aıaq kıim alǵanyńyz da abzal. «Aıaq kıim» demekshi ulttyq brendte tigilgen aıaq kıimder týraly estimegen el de kóp. Samǵaý Násiphanuly – Altaıdan atajurtqa kelip, osy kúni etik salasyna úles qosyp otyrǵan tulǵalardyń biri.
- Samǵaý myrza, jalpy osy salaǵa qalaı keldińiz? Ne túrtki, ne sebepshi boldy, nege etik salasy?
- Osy salaǵa 2010-11 jyldary keldim. Bizdiń atalarymyz etikshi bolǵan sol kisiler sebepshi boldy. Odan keıin testten ótpeı qalǵanym taǵy bar, ózimizdiń ata kásibimizdi bastaýǵa týra keldi. Negizi osy kásipke testten ótpeı qalýym tikeleı sebepshi boldy Joǵarǵy oqý ornyna túse almadym. Sodan keıin osy ata kásipti bastaýdy jón kórdim.
- Osy kásipti júrgizý kezinde qandaı qyzyqtar, qandaı qıynshylyqtar basyńyzdan ótti?
- Aıaq kıim kásibine kelgeli 14 jyldan asa ýaqyt bolypty, qıyndyǵy – myna nárse ǵoı, týflıdi tigý óneri – ol 10 myń saǵat arnaý kerek degen sııaqty ol – bólek óner. Krossovka tigý bólek, áıelder aıaq kıimin tigý ol – bólek óner. Ol jerde dızaın bar, ol jerde matematıka bar, ol jerde geometrııa bar, ol jerde syzý sabaqtary bar. Osynyń barlyǵyn jınap boldym degen kezde, endi aldyńyzdan teriniń dúnıeleri shyǵady.
Ondaıda tehnolog bolýyńyz kerek.
Qandaı teri, qandaı jelim, qandaı taban jáne onyń quramyn anyqtaý kerek. Ol onyń ishinde qystyq jáne jazdyq bolyp bólinedi. Osynyń barlyǵynan ótken kezde aldyńyzdan satý máselesi kezdesedi, aldyńyzdan adam basqarý, marketıng isi kezdesedi.
Saıyp kelgende, óndirispen aınalysý degen – úlken jumys eken. Onyń óz qyzyǵy men qıyndyǵy bar.
- Eger de etik kásibin bastaý múldem oıyńyzǵa kelmegende, qazir Samǵaý kim bolar edi?
- Etik tigý kásibin men bastamaǵan kezde ınjener bolyp, kólik jasaý salasynda jumys isteımin be dep oılaımyn. Bálkim sýretshi bolatyn ba edim deımin. Tipti bolmasa, sportshy bolar edim. Men kóbirek sol jaqtarda kóp daıyndaldym, kóp júgirdim. Sportqa jaqyn boldym.
- Shyǵaryp otyrǵan taýarlaryńyzdy jurt qymbatsynatynyn baıqadym. Ol adamdarǵa ne aıtasyz?
- Joq, bizdiń shyǵaryp otyrǵan aıaq kıimderimiz qymbat emes. Qoljetimdi baǵada, 5 myń men 30 nemese 35 myń teńge arasynda. Ol qoljetimdi dep oılaımyn. Eshqandaı qymbat emes, kerisinshe biz osyny arzandatý jaǵyn oılap júrmiz.
- Qazaqstandaǵy aıaq kıim óndirisin qalaı baǵalaısyz?
- Qazaqstandaǵy aıaq kıim shyǵarý óndirisi «katastrofa», sondaı bir qıyn jaǵdaıda. 1-2 paıyz da qamtamasyz ete almaımyz, syrttan naqty, resmı tirkelgen statıstıka boıynsha 60 mln shamasynda aıaq kıim keledi. Tirkelmegeni qanshama?!
Ózbekstannyń ózinen bir jylda 4,5 mln jup aıaq kıim keledi. Bizde óndiristi klaster qylyp jasaýǵa nazar aýdarmaıdy, memleket qoldap otyrǵan joq. Ol bir jamandaǵanym emes, jaı ǵana kemshiligin aıtyp jatyrmyn. Eger de osy kemshilikke maǵan «kirpish bol» dese, oǵan da men daıynmyn.
– Siz týraly faktilerden prezıdentke týflı tigip syıǵa tartqanyńyzdy estidim, sol týraly aıta ketseńiz...
– Men eshqandaı da prezıdentke týflı tigip syıǵa tartqan emespin. Men sol kisiniń týflılerin, aıaq kıimderin tigemin. Men bul týraly naqty, tereńirek aıta almaımyn. Sebebi arada kelisimder bar.
– Sizdiń shyǵaryp júrgen tovarlaryńyz brendke aınalǵany baıqalady. Qarapaıym halyqtan bólek klıentterińizdiń arasynda basqa da belgili adamdar bar sııaqty...
– Men jańadan qalyptasqan kezinde Dımash Qudaıbergenovtiń konerttik aıaq kıimderin tiktim. Odan basqa qoǵam qaıratkerleri bar, Dosymjan Tańatarov, Bekbolat Tileýhanov aǵalarymyz bar, Tóreǵalı Tóreáli, Zattybek Kópbosynuly jalpy aıtqanda ánshiler men juldyzdardyń birazy kıdi desem de bolady. Jalpy Qazaqstannyń ulttyq kıim úlgisine bir kisideı úles qostym dep aıta alamyn. Alǵash qalyptasqanymyzda Balǵynbek Imashov tárizdi aǵalarymyz bizdiń etikti kıip júrdi. «Ulttyq aıaq kıim» dese, qazaqtildi aýdıtorııa bizdiń sheberhanamyzdy ataı alady.
- Suhbat bergenińiz úshin raqmet!
Islam Áden
