Aýǵanstan halyqaralyq qarjylandyrýdyń azaıýyna baılanysty gýmanıtarlyq daǵdarysty bastan keshirýde. Al jaǵdaıdy osy eldiń bılik basyndaǵy «Talıban» radıkaldyq qozǵalysy júrgizip otyrǵan saıasat qıyndatyp otyr. Bul týraly BUU Bas hatshysynyń Aýǵanstandaǵy arnaıy ókili Roza Otynbaeva Qaýipsizdik keńesiniń otyrysynda aıtty, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly.
Otynbaeva Talıbannyń ondaǵan jyldar boıy kórmegen turaqtylyq kezeńin qamtamasyz etkenin, biraq olar halyqtyń qajettilikterine jetkilikti nazar aýdarmaı, olardyń ekonomıkalyq áleýetin álsiretip jatqanyn atap ótti.
BUU ókiliniń aıtýynsha, Aýǵanstan bıligine 3 mıllıard dollar bólýdi kózdeıtin gýmanıtarlyq kómek kórsetýdiń qazirgi josparynda tek 30% ǵana qarjylandyrylǵan.
Onyń ústine qajetti qarajat jyl sońyna deıin alýshylarǵa jetedi degen alǵysharttar joq.
Sheneýnik bıyl aqsha tapshylyǵyna baılanysty 200-den astam jyljymaly jáne staıonarlyq medıınalyq mekeme jabylǵanyn, aldaǵy birneshe aıda taǵy 171 medıınalyq pýnkt óz jumysyn toqtatatynyn aıtty.
Adamdar ashtyqtan zardap shegetin aımaqtardaǵy azyq-túlik mólsheri eki esege qysqartyldy. Eldegi birneshe mıllıon adam taza aýyz sýǵa qol jetkize almaıdy.
«Aýǵanstannyń qarqyndy ósip kele jatqan jas halqyn, ekonomıkasy ony kótere almaıtynyn jáne kómek kórsetýge qulyqsyz halyqaralyq donorlardy eskersek, gýmanıtarlyq daǵdarys jaqyn arada damý daǵdarysyna aınalady», - dedi Otynbaeva.
Onyń paıymdaýynsha, Aýǵanstan halyqaralyq qoǵamdastyq tarapynan el turǵyndaryna, atap aıtqanda, qyzdar men áıelderge qatysty kemsitýshilikti kózdeıtin «ıslam quqyǵynyń» ózindik túsindirmesin engizgen.
Uıymnyń Qaýipsizdik keńesiniń múshelerine Talıbannyń jańa zańdary týraly aıtqan BUU Áıelder uıymynyń basshysy Sıma Bahýs bul pikirmen kelisedi.
Bul standarttarǵa sáıkes, aýǵan áıelderi úıden shyqqanda beti men denesin tolyǵymen jabýǵa mindetti, olarǵa kóshede án aıtýǵa jáne sóılesýge, sondaı-aq týystyq qatynasy joq erkekterge qaraýǵa tyıym salynady.
«Aýǵan áıelderi osy repressııalyq zańdardan ǵana emes, olardyń erikti túrde oryndalýynan da qorqady. Mundaı jaǵdaıdaǵy ómir shynymen de tózgisiz», - dep túıindedi Bahýs.
Nátıjesinde spıkerler Qaýipsizdik keńesin áıelder quqyǵyn qorǵaýǵa basa nazar aýdara otyryp, Aýǵanstan halqyn qoldaýǵa saıası erik-jiger men resýrstardy baǵyttaýǵa shaqyrdy.
