Olaı demeske endi ne qaldy? Áýeli, Astanadaǵy kezekti kezdesýdiń jaıyn aıtaıyq, sodan uǵynyqty bola jatar...
Tamyzdyń basynda (7 tamyz kúni) Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Aqordada akademık Tóregeldi Sharmanovty qabyldady. Álgi jerde akademık atamyz aqsaqaldar keńesin qurǵanyn aıtypty. Oǵan «Aqsaqaldar Senaty» degen dardaı at beripti. Ol Senatqa úsh adam múshe bopty, taǵy. Olar: Tóregeldi Sharmanovtyń ózi, aqyn Oljas Súleımenov pen memleket jáne qoǵam qaıratkeri Murat Áýezovter eken.
Bul úsh qarııa, úsh «senator» Prezıdentke de, basqasyna da elishilik máselelerde aqyl berip, keńes qylady eken. Akademık aqsaqaldyń aıtýynsha, bul bastama Prezıdentke unapty.
Sóıtip, onsyz da aqsaqal bılikke aqylmandyq qylýǵa endi «aqsaqaldar Senaty» qurylypty. Bul resmı organ emes, árıne. Qoly bos qarııalar, qarap jatpaı, aqylymyzdy aıta otyraıyq dep qurypty da. Áıtpese, ne deısiz...
Iá, Sharmanov, Áýezov pen Súleımenov úshtigi Shahanov pen Maǵaýınshe maǵynasyz maqala jazyp, bir-birin jóndi-jónsizden jer-jebirine jetkize jamandap, daýkestik jasaǵanyn estimeptik. Biletinder «bolǵan» dese de tań qalmaımyz...
«Jastar keńesi» qurylypty dese, jáne bir jón ǵoı. Soǵurlym, bıliktiń óz aqsaqaldary da az emes-ti... Jalpy osyndaı keńes kerek pe, bizge? Jer mıtıngisi, saıası mıtıngiler, analar kóterilisi, saılaýdan keıingi saıası dıskýssııalar t.b. sekildi elishilik eń aktýaldy máselelerge jarytyp jaq ashpaǵan, áıtpese, ashpaıtyn jaltaqshyl qarııalardyń keńes quryp, kemeńgersýiniń qajeti qansha?
Áıtpese, Qasym-Jomart Toqaevqa aqyl aıtar aqsaqaldar Parlamenttiń Senatynda da, Májilisinde de jetip-artylarlyq... Barshylyq. Qazir Qazaqstan qartystanǵa aınalǵan. Senbeseńiz qarańyz:
Aqorda basshylyǵy:
QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev – 66 jasta,
PÁ Jetekshisi Qyrymbek Kósherbaev – 64 jasta,
Prezıdenttiń kómekshisi Qalmuhanbet Qasymov – 62 jasta,
Elbasy, Qaýipsizdik keńesiniń tóraǵasy Nursultan Nazarbaev – 79 jasta.
QR Úkimeti músheleri:
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Berdibek Saparbaev – 66 jasta.
Parlament Senaty depýtattary:
Qurmetti Senator – Nursultan Nazarbaev – 79 jasta.
Bekmyrza Elamanov – 69 jasta,
Tóleýbek Muqashev – 69 jasta,
Talǵat Musabaev – 68 jasta,
Marat Taǵymov – 67 jasta,
Baqytjan Jumaǵulov – 66 jasta,
Rashıt Ákimov – 65 jasta,
Vladımır Volkov – 64 jasta,
Dáýren Ádilbekov – 63 jasta,
Bektas Beknazarov – 63 jasqa tolady,
Serik Djaqsybekov – 63 jasta,
Ǵumar Dúısembaev – 63 jasqa tolady,
Muhtar Júmaǵazıev – 63 jasqa tolady,
Erik Sultanov – 63 jasta.
Serik Bekturǵanov – 62 jasta (Zeınetke deıin 1 jyly bar),
Muratbaı Joldasbaev – 62 jasta (Zeınetke deıin 1 jyly bar),
Manap Kóbenov – 62 jasta (Zeınetke deıin 1 jyly bar),
Dúısenǵazy Mýsın – 62 jasta (Zeınetke deıin 1 jyly bar),
Nurjan Nursıpatov – 62 jasta (Zeınetke deıin 1 jyly bar),
Murat Baqtııaruly – 61 jasta (Zeınetke deıin 2 jyly bar),
Álimjan Qurtaev – 61 jasta (Zeınetke deıin 2 jyly bar),
Rysqalı Ábdikerov – 60 jasta (Zeınetke deıin 3 jyly bar),
Ábdáli Nuralıev – 60 jasta (Zeınetke deıin 3 jyly bar),
Baqtybaı Shelpekov – 60 jasta (Zeınetke deıin 3 jyly bar).
(Maqala jazylyp jatqanda Prezıdent pármen berip, jastary 60-tan asqan Birǵanym Áıtimova men Georgıı Kımniń, Dýlat Qosdáýletov pen Rashıd Túsipbekovterdiń mandatyn aldy.)
«Senat» deımiz. Senat degen sózdiń ózi qarııalar keńesi degen maǵynaǵa saıady. Latynsha «senatus», «senex» — kári, qarııa sózinen shyqqan. Ázirge Qazaqstannyń Senaty (Parlamenttiń joǵarǵy palatasy) óz ataýyn ábden aqtap tur, ras. Onda uzyn-yrǵasy 49 depýtat bolsa, sonyń 23-i alpystan asqandar eken.
Parlament Májilisi depýtattary:
Vladıslav Kosarev – 82 jasta,
Qýanysh Sultanov – 74 jasta,
Turǵyn Syzdyqov – 72 jasta,
Baqtyqoja Izmuhambetov – 71 jasta,
Vladımır Bojko – 70 jasta,
Qabıbolla Jaqypov – 70 jasta,
Gúljan Qaraqusova – 69 jasta,
Serik Úmbetov – 69 jasta,
Shaımardan Nurymov – 69 jasta,
Jeksenbaı Dúısebaev – 69 jasta,
Saýytbek Ábdirahmanov – 68 jasta,
Janat Jarasov – 68 jasta,
Ahmet Mýradov – 68 jasta,
Abaı Tasbolatov – 68 jasta,
Baqytjan Ertaev – 67 jasta,
Ersultan Bekturǵanov – 67 jasta,
Asqar Bazarbaev – 65 jasta,
Mıhalıl Chırkov – 65 jasta,
Galına Baımahanova – 65 jasta,
Roman Kım – 64 jasta,
Omarhan Óksikbaev – 64 jasta,
Ekaterına Nıkıtınskaıa – 64 jasta,
Maıra Aısına – 63 jasta,
Vasılıı Oleınık – 63 jasta,
Záýresh Amanjolova – 63 jasta,
Irına Aronova – 62 jasta,
Gúlmıra Isımbaeva – 62 jasta,
Svetlana Bychkova – 62 jasta,
Zaǵıpa Balıeva – 61 jasta,
Gúlnar Iksanova – 61 jasta,
Quralaı Qareken – 61 jasta,
Tatıana Iakovleva – 61 jasta.
Oblys basshylary:
Almaty oblysy ákimi Amandyq Batalov – 67 jasta,
ShQO ákimi Danıal Ahmetov – 65 jasta.
Endi osylarǵa jańaǵy «Aqsaqaldar Senatyn» qosyńyz:
Tóregeldi Sharmanov – 88 jasta,
Oljas Súleımenov – 83 jasta,
Murat Áýezov – 76 jasta.
Aıtpaqshy, áleýmettik jelide Sharmanov, Súleımenov pen Áýezov úshtigine qazaq oppozıııasynyń ardager aqsaqaly Serikboslyn Ábdildındi de usynyp jatqandar boldy. Al Serikbolsyn qarııa bolsa, bıyl 82 jasta.
Túıin. Mine, bizdegi jaǵdaı osylaı... Búgin «Aqsaqaldar Senatyn quramyz». Erteń «Aqsaqaldar alqasyn» quramyz... Aıtpaqshy, quramyz deımiz-aý, bular baıaǵyda-aq, qurylyp qoıǵan eken ǵoı... Qoıshy, nesin suraısyz... Qazaqstannyń negizgi Zań shyǵarýshy organy sanalatyn Parlamenttiń qos palatasy, Úkimeti men bıliginiń búgingi bet-kelbeti osylar, áne! Yńǵaı «pensıonerler»! Yńǵaı alpystan asqan atalar men apalar!
Al endi, osy bizdiń Qazaqstan dál qazir qarııalar keńesine muqtaj ba edi? Bizshe bolsa, bılik úshin aqsaqaldar keńesinen buryn, «Jastar qozǵalysy» kerek! Jastardyń úni kerek! Jańa aqyl kerek!
Saıasatker Dos Kóshim myrzanyń «Jasy 60-tan asqan, nemese 60-qa jetkenderdiń saıasattaǵy róli – keńesshi ǵana» deıtin pikiri ábden oryndy-aq! Solaı bolýy tıis te! Halyq eski kadrlardan ábden sharshady. Táýelsizdik alǵanymyzǵa 28 jyl. Sol 1991 jyldan bastap, kúni búginge deıin saıasatty senip tapsyratyn bir adam tárbıeleı almasaq, qalǵany bos sóz! Boldy. Bitti.
Áı, qaıdam... Eki prezıdentimiz de egde jastaǵy adamdar. Parlamentimizde 80 jastaǵy Kosarev, 80-ge jetip qalǵan Sultanovtar otyrǵanda, ne ózgeris kútemiz, biraq... Qazaqstan – Qartstanǵa aınalǵaly qashan...
Nurgeldi Ábdiǵanıuly
"Adyrna" ulttyq portaly
