Qazaqstan Halyq partiiasynyŋ respublika aumaǧynda AES salu mäselesıne qatysty ündeu joldady, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
«Juyq arada bızdıŋ aldymyzda memleket üşın ömırlık maŋyzy bar mäsele – Qazaqstanda alǧaşqy atom energetikalyq stansiiasyn (AES) salu boiynşa şeşım qabyldau mındetı tūr. Bız – Qazaqstan Halyq partiiasy, sızderdı elımızdıŋ bolaşaǧyna, onyŋ damuy men äl-auqatyna tıkelei yqpal etetın būl şeşımdı aqylǧa qonymdy türde ärı jan-jaqty saralai otyryp qabyldauǧa şaqyramyz. Bügınde elımızde JEO-daǧy apattar jiılep, jylu stansiialary jabdyqtarynyŋ äbden tozyǧy jetken, oǧan qosa bırneşe öŋırdıŋ elektr energiiasy tapşylyǧynan zardap şegıp otyrǧany bärımızge mälım. Bızdıŋ kontinenttık klimatymyz kün jäne jel qondyrǧylary arqyly qajettı energiiany öndıruge qolaisyz. Säikesınşe, Respublika elektr quatyn körşıles elderden satyp aluǧa, iaǧni, importtauǧa mäjbür bolyp otyr», - delıngen ündeude.
Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev öte maŋyzdy ärı ūtymdy şeşım qabyldai otyryp, AES salu mäselesın jalpyūlttyq referendumǧa şyǧarudy ūsyndy «Bızge mūra bolyp qalǧan elımızdıŋ energetikalyq resursy qazırgı taŋda fizikalyq tūrǧydan sarqylyp keledı. Osy rette mynadai maŋyzdy sūraqtar tuyndaidy: Bız öskeleŋ ūrpaqqa nenı mūra etıp qaldyramyz? Eskırgen qazandyq qondyrǧylaryn ba? Kül üiındılerı men lastanǧan auany ma? Älde, körşıles elderdıŋ aldyndaǧy elektr energiiasynyŋ ötelmegen qaryzdaryn ba? Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev öte maŋyzdy ärı ūtymdy şeşım qabyldai otyryp, AES salu mäselesın jalpyūlttyq referendumǧa şyǧarudy ūsyndy. Endı halqymyz öz taǧdyry men bolaşaǧy üşın özı taŋdau jasauy tiıs. Bız qandai el bolamyz? Elektr energiiasy üşın körşısıne täueldı el bolamyz ba? Älde özın-özı qamtamasyz etu maqsatynda zamanaui tehnologiialardy tiımdı qoldanatyn, energetikalyq tūrǧyda täuelsız memleketke ainalamyz ba?», - delıngen habarlamada. AES salu boiynşa Referendum ötkızu maŋyzdy ekonomikalyq ǧana emes, sonymen qatar auqymdy saiasi qadam bolyp ta sanalady. «Jaŋa Qazaqstannyŋ qaǧidattary men «halyq ünıne qūlaq asatyn memleket» strategiiasy bilık pen halyqty bırıktıruge baǧyttalǧan. Demek, atalǧan mäsele boiynşa soŋǧy şeşımdı bırge qabyldaimyz. Al Qazaqstan Halyq partiiasy osyndai auqymdy şaraǧa öz ülesın qosyp, qazaqstandyqtardyŋ el bolaşaǧy üşın ūtymdy ärı oŋtaily taŋdau jasauyna baǧyttalǧan qajettı ūiymdastyruşylyq, aqparattyq jäne tüsındıru jūmystaryn jürgızuge daiyn», - delıngen habarlamada. AES qūrylysy Qazaqstandy halyqaralyq deŋgeige şyǧarady. «Byltyr Atom energiiasy jönındegı halyqaralyq agenttıktıŋ (AEHA) sarapşylar missiiasy men QR Ükımetı arasynda 2023-2028 jyldarǧa arnalǧan eldık negızdemelık baǧdarlamaǧa (Country Programme framework) qol qoiyldy. Qazaqstannyŋ özınıŋ alǧaşqy atom elektr stansiiasyn saludy josparlap otyrǧan el retındegı märtebesın eskere otyryp, joba MAGATE jäne atom elektr stansiialaryn paidalanatyn ūiymdardyŋ Düniejüzılık qauymdastyǧy (AES DQ) tarapynan qataŋ halyqaralyq baqylauda bolady», - delıngen habarlamada. Aldaǧy uaqytta Qazaqstan atom energetikasy boiynşa öz mamandarynyŋ mektebın qūruy tiıs. «Būl jolda bızge Batys Europa, Qytai, Resei, Fransiia, Oŋtüstık Koreia jäne Japoniia elderınıŋ tabysty täjıribesı negız bola alady. Al Qazaqstanda uran şikızatynyŋ özındık qory jäne ony otynǧa qaita öŋdeu tehnologiiasynyŋ bar ekenın eskersek, beibıt atomnyŋ bızdıŋ elımızde bolaşaǧy zor. Aldymen, bızdıŋ qoǧam radiofobiiadan aryluy kerek! Tūtas bır öŋır tūrǧyndary qatty zardap şekken Semei poligonynyŋ qasıretın eşkım joqqa şyǧarmaidy. Alaida, äskeri qaru-jaraq eksperimentterı men däleldengen tehnologiialardy beibıt maqsatta paidalanudyŋ arasyndaǧy aiyrmaşylyq jer men köktei! Chernobyl jäne Fukusima atom elektr stansiialarynyŋ taǧdyryn meŋzep, AES-tı qauıptı dep tanu da orynsyz. Qazır älemde 200-ge juyq atom stansiiasy jūmys ısteidı, onyŋ qūramyna 400-den astam energoblok kıredı. Jarty ǧasyrǧa juyq uaqyt būryn qūrylǧan ekı stansiiada ülken apat bolǧany ras. Bıraq oǧan negızınen eskırgen tehnologiia men adami faktor sebep boldy. Al bız älı de qorqamyz», - delıngen ündeude. Bügınde älemnıŋ ärtürlı elınde eluden astam atom energobloktar salynuda. «Eger şynymen de qolaisyz ärı qauıptı bolsa, olardy eşkım salmas edı. Qazaqstandyqtar osy faktıge de män beruı tiıs! Soŋǧy şeşım küzde, ūlttyq referendumda qabyldanady. Şeşımdı bız bärımız, tūtas Qazaqstan halqy qabyldaidy. Oǧan jäne onyŋ aldaǧy saldaryna bız jäne bızdıŋ balalarymyz jauapty bolamyz. Osy rette halqymyz özınıŋ eŋ asyl qasietterın – patriotizm, azamattyq sana, rasionalizm jäne obektivtılık tanytuy tiıs. Ötken şaqty oilap, qorqynyşpen ömır sürudı doǧaruymyz kerek! Saiasi infantilizmnen arylatyn uaqyty keldı! Bız keleşek ūrpaqqa energetikalyq egemendık pen täuelsızdıkke kepıldık berıp, olardy jylumen jäne jaryqpen qamtamasyz ete otyryp, laiyqty mūra qaldyruǧa tiıspız! AES Qazaqstanǧa qajet», dep qorytyndylady.Ūqsas jaŋalyqtar
