Qazaqstanda AES saluǧa ümıtkerlerdıŋ ışındegı qytailyq CNNC kompaniiasynyŋ ökılı Li Iýding özderınıŋ täjıribesı jaily bölıstı, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
Qytai Ūlttyq iadrolyq kompaniiasynyŋ bas ökılınıŋ orynbasary Qazaqstanda quattylyǧy 1 GVt bolatyn bır atom elektr stansiiasynyŋ qūrylysynyŋ qūny 20 milliard iuandy (Ūlttyq banktıŋ qazırgı baǧamy boiynşa 1,359 trillion teŋge nemese 2,8 milliard dollar) qūraitynyn, qūrylys jūmysy bes jylǧa sozylatynyn habarlady.
«Bır blok 20 milliard iuan dy qūraidy. Qūrylysqa bes jyl ketedı.», - dedı qytailyq CNNC kompaniiasynyŋ ökılı Li Iýding KazAtomExpo körmesı aiasynda Kursiv saitynyŋ tılşısıne.
Osylaişa, eger qūrylys üşın qytailyq merdıger taŋdalsa, Qazaqstanda 2035 jylǧa deiın AES salu josparlanuda. Jalpy quaty 2 GVt bolatyn ekı bloktan tūratyn AES qūrylysynyŋ qūny 5,6 mlrd dollardy qūraityny aityldy. Respublika bastapqyda 2,4 GVt bolatyn atom elektr stansiiasynyŋ boljamdy qūnyn 10 milliard dollar jäne qūrylys merzımı 10 jyl dep jariialaǧan bolatyn. Bıraq keiın sarapşylar, atap aitqanda, Qazaqstandyq atom elektr stansiialarynyŋ JŞS (QAES, «Samūryq-Qazynanyŋ» enşıles ūiymy) ökılderı ony bırtındep 15 milliard dollarǧa deiın arttyrdy.
CNNC ökılınıŋ aituynşa, Qazaqstan respublikalyq referendumda oŋ şeşım qabyldap, sondai-aq Fransiiadan, Reseiden, Qytaidan jäne Oŋtüstık Koreiadan bırneşe kompaniialar qatysatyn konkursta Qytai tarapy taŋdalsa Qytai korporasiiasy stansa qūrylysy boiynşa Qazaqstandaǧy AES-ny uaqytyly ıske qosuǧa bar küş-jıgerın salady.
«Sızder bızdıŋ körşımızsızder. Bız tek dos qana emespız, bauyrlar retınde sızdermen odan saiyn jaqyn bolǧymyz keledı, şynaiy dos bolǧymyz keledı. Köşbasşylarymyz da mäŋgılık dostyq turaly aitady – būl bırlese jūmys ısteu, alǧa basudy bırge alǧa jyljytu degendı bıldıredı. Sondyqtan öz tarapymyzdan bız sızdermen ärqaşan dos boluǧa daiynbyz», - dedı Li Iýdun salu-paidalanu-beru (BOT) shemasy boiynşa atom elektr stansiiasyn salu mümkındıgı turaly sūraqqa jauap beru barysynda.
Salu-paidalanu-beru (BOT) shemasyna säikes, atap aitqanda, Rosatom Türkiiada Aqkuiu atom elektr stansiiasyn saluda. Būl joba aiasynda bloktardan alynatyn elektr energiiasynyŋ bır bölıgın türık tarapy aldyn ala kelısılgen tarif boiynşa satyp aluǧa kepıldık beredı, bıraq reseilık tarap nysannyŋ qūrylysyn jäne qarjylandyruyn derbes qamtamasyz etedı. Stansiia jalpy quaty 4800 MVt bolatyn tört VVER-1200 qondyrǧysynan tūrady. Resei memlekettık korporasiiasynyŋ basşysy Aleksei Lihachev 2023 jyldyŋ qyrküiegınde Aqkuiu qūrylysynyŋ qūny biylǧy jyldyŋ mausymynda 23–24 milliard dollar bolatynyn mälımdedı. Kelısımge säikes, türık tarapy bırınşı ekı bloktan elektr energiiasynyŋ 70 paiyzyn jäne ekınşı ekı bloktyŋ 30 paiyzyn 1 kVt/saǧ üşın 12,35 amerikandyq sentten (Ūlttyq banktıŋ aǧymdaǧy baǧamy boiynşa 59,73 teŋge) satyp alady.
Ūqsas jaŋalyqtar
