Elde sudyŋ betı älı de qaitpai tūr. Bırneşe öŋırlerde tūrǧyndar qauıpsız jerge köşırılse, endıgı bırı su qaitqan mekenıne oraluda.
TJM bügınde 118180 adamdy, onyŋ ışınde 44254 balany su qūrsauynan qūtqarǧanyn habarlady. Alaida biylǧy apat adam şyǧynynsyz bolmady. Su tasqynynan 7 adam köz jūmdy. Apatty aimaqtaǧy halyqqa kömektesu üşın qūtqaruşylardan bölek, öner adamdary da jettı.
QOLYNAN KELGENDER QOMAQTY QARJY AUDARǦAN
Zardap şegıp jaqqan öŋırlerge barǧan änşılerdıŋ qatarynda jastar arasynda tanymal Raim, Miras, prodiuser Gülzira Aidarbekovalar bar. Qolǧa kürek ūstap, qapqa qūm tolytyrp jürgen beinelerı äleumettık jelıde taraǧan.
Odan bölek, halyq arasynda «eldıŋ balasyna» ainalǧan Dimaş Qūdaibergen de su tasqynynan zardap şekkenderge basu aityp, tılekşı boldy. Ol qiyn sätte Aqtöbelıkterdıŋ janynan tabylyp, qaiyrymdylyq qoryna 15 million teŋge qarjy audardy. Al Dauletten qory eşqandai qarajat jinausyz zardap şekkenderge 20 million teŋge kömek körsetken.
Blogerler de türlı qor aşyp, kölemdı qarajat, azyq-tülık, gumanitarlyq kömek jıbergender de bar. Janserık Qadyrbaev, Darhan Jolşybekov, Yrysbala İkrambai, betperde kigen belgısız azamat syndy bırqatar blogerler qor arqyly milliondap, qarjy jinap, kömek körsetude.
OLAR ORMANDA JÜR
Su tasqyny kezınde eldıŋ synyna ūşyraǧandar da joq emes. Jelıde «jūldyzdardyŋ bergen qarajatynyŋ tızımı» tarap türlı pıkır tudyrdy.
Sebebı onda öner jūldyzdarynyŋ aty-jönımen, qanşa teŋge audarǧany jazylǧan. Tızımde körsetılgen derek boiynşa köpşılıgı 100 myŋ teŋgeden audarǧan. Osylaişa jūrt jūldyzdardyŋ būl «saraŋdyǧyn» syn etıp, «Masqara, milliondap aqşa alyp, audarǧany 100 myŋ teŋge me?», «Halyq özı kınälı, sonşa aqşa şaşyp şaqyrady, būlardyŋ audarǧan aqşasynyŋ türı mynau» dep mysqyldap, äjualap jatty.
Alaida arasynda jūldyzdardy jaqtaǧandar da joq emes. «Bergenge riza bolyŋdar», «Olar mındettı emes» dep jazyp, qoǧamdyq pıkır tuǧan.
Synnyŋ astynda qalǧan änşıler qatarynda änşı Qydyrälı men Qaraqat bar. Qaraqat Äbıldina 44 jasqa tolyp, tuǧan künın Germaniianyŋ Frankfurt qalasynda otbasylyq dostarymen atap ötken.
Änşı Instagram paraqşasynda jeke merekesın joldasy Qydyrälı Bolmanovtyŋ dostarymen bırge ormanda ötkızgenın jazǧan.
"Germaniiadaǧy dostarymyz aiaǧymyzdy jerge tigızbei kütıp jatyr. Bärı keremet. Tek balalarymyz qasymyzda emes. Qalǧany bärı tamaşa” , -dep jazdy änşı.
Al artynşa oqyrmandary jeztaŋdai änşıge «Halyqtyŋ qoldauymen tapqan tabystaryŋnan kömek bermeisıŋder me?» «Özımız qūtyrtyp jıberdık. Milliondap toiǧa şaqyramyz, sony şetelge şaşady», «ärkımnıŋ öz ömırı» dep jazǧan.
PARTİIа QAIDA BOLSA, JAZUŞY SONDA MA?
Saiasattanuşy Dos Köşım öner men ädebiet salasynda jürgenderdı qoǧamnan bölmeu kerektıgın aitady.
- Menıŋ oiymşa, olardy qoǧamnan bölıp aludyŋ qajetı joq. Bıraq olar da kömektesuı kerek, solardyŋ tarapynan qandai kömek boldy deu de tyrnaq astynan kır ızdeu sekıldı. Qoǧamnyŋ basyna tüsken zūlmat bärımızge teŋ. Bırı «jastar nege qozǧalmaidy?» dese, bırı «ziialy qauym nege ünsız?» dep jatady. Menıŋ oiymşa ärbır azamat qoldan kelgenşe atsalysyp jatqan siiaqty, - deidı ol.
Dos Köşım osyndai kezde sportşylardyŋ körınbei qalǧanyna nazar audarady.
- Köptegen änşıler halyqtyŋ arqasynda köterılgenın tüsınedı, olar sony körsetıp, kömektesıp jatyr. Sportşylar nege kömek körsetpeidı dep te aituǧa bolady. Olardyŋ alatyn jalaqysy belgılı. Men sportşylardy körgen joqpyn. Ärkımnıŋ mümkındıgın de eskergenımız jön, - deidı ol.
Dos Köşım osy oraida ziialy qauym qoǧamy siiaqty körınetın Jazuşylar odaǧynyŋ da ıs basynda baiqalmaǧanyn aitady.
- Menıŋ oiymşa, qoǧam ūlt aldynda jürgen «Jazuşylar Odaǧynyŋ kömektespeuın» aityp, sebeptı sondai ūiymdardy ızdeitın siiaqty. Odaqtyŋ müşelerı qazır 1000-ǧa juyq. Jalpy bız är uaqytta ziialy qauymdy alda jüredı dep oilaimyz. Menıŋ öz basym, bızdıŋ ziialy qauymǧa baiaǧydan ökpem qara qazandai. Sebebı täuelsızdık alu kezındede 80 jyldardyŋ aiaǧy men 90 jyldardyŋ basynda bız olardy körmedık. «Azat» qozǧalysy, «Jeltoqsan» ūiymy jūmys ıstegen kezde olar taǧy da özderın körsete almady. Qysqasy bızdıŋ ziialylar Keŋes ükımetı kezınen qalyptasqan ürdıs – memlekettıŋ ügıt-nasihatyn jürgızetın «qol balaǧa» ainalyp ketken siiaqty. Sondyqtan älı künge deiın bızdıŋ ziialylar sol jüieden şyǧa almai keledı. «Ziialy qauym tıl, oralmandar mäselesıne nege aralaspady?» dep men de renjimın. Ūlttyq qūndylyqtardy qaita ornyna keltıru mäselesınde būlar nege körınbeidı dep aituymyzǧa bolady. Menıŋ öz basym, ziialylardan erekşe bır batyrlyq pa, qaisarlyq pa, ondai mäselenı kütpeimın. Keŋes ükımetı kezındegı ideologiianyŋ qūraly bolǧan ziialy qauym älı künge deiın özgergen joq. Keiın şyǧatyn ziialy qauym älı qalyptasyp ülgermedı. İä, bırdı-ekılı adamdar bar şyǧar. Dulat İsabekov, Mūhtar Şahanov, Beibıt Qoişybaev syndy ün qosatyn adamdar bar şyǧar. Bıraq būlardyŋ toptyq deŋgeidegı ūltqa degen jan-aiqaiyn bız körmei otyrmyz, - deidı saiasattanuşy Dos Köşım.
NAZARBAEV NARAZYLYǦYNYŊ SALDARY
Änşı Erlan Töleutai da osyndai qaişylyqqa qaramastan halyqtyŋ ziialy qauymǧa arqa süiegısı keletının aitady
- Qai uaqytta da halyq sol aqyn-jazuşysynan mūndai sätte qoldau kütedı, solar mäselenı şeşetındei köredı. Būl būrynǧy ideologiianyŋ saldary ǧoi endı. Kezınde aqyn-jazuşy, qalamger qandai maidannyŋ bolsyn aldyŋǧy şebınde jürdı. İdeologiia olardy paidalandy. Al qazır aqyn-jazuşy degen dalada qalǧan. Olardyŋ qolynda qazır tük joq. Ne bilık, ne qarjy joq. Qalamger qauym öz künın özı äreŋ körıp jür. Onyŋ sözın bilık estımeidı, tyŋdamaidy. Būryn mysaly Ǧabit Müsırepov söilese bilık te, halyq ta tyŋdaityn. Olar ūltty oiatatyn. Al endı täuelsızdıkten keiın jaǧdai özgerdı. Olarda tıptı apattyq orynǧa baratyn aqşa da joq. Būryn bilık jazuşylardy ondai jerge özı jıberetın. Aqyn-jazuşylar baryp, ruhani küş-qairat berıp, halyqty sabyrǧa şaqyratyn, - deidı Erlan Töleutai.
Ol eks-prezident Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ kezındegı jaǧdaidy da bylai sipattap öttı.
- Nazarbaev däuırınde aqyn-jazuşy degen oppozisiia sanaldy. Olar jazuşylardyŋ özderıne maza bermei, halyqty tonauǧa maza bermeidı dep oilady. Qalamaqy degen jüienı joiyp, kıtaptaryn bastyrmai qoidy. Ǧalymdar üşın Ǧylym Akademiiasyn japty. Önerdıŋ bedelın tüsırdı. Esesıne qanynda önerı, boiynda talanty joq adamdardy bükıl BAQ arqyly kötermelep jūldyz jasady. Al şyn mänınde naǧyz önerpazdar dalada qaldy. Qazır olardy apattyq jerge jıberseŋ, halyq tanymaidy da. Qoǧam qazırgı änşılerdı ızdeidı. Sebebı mysaly Atyrau halqy berekelı boldy. Olar jūldyzdarǧa köp aqşa şaşyp, änşısymaqqa deiın aqşa töktı. Olar sony ızdeidı, būl zaŋdy. Qarap otyrsaq, ary men ūiaty oianǧandar baryp jatyr. Bıraq olar jaqsy jūmys ıstep jatyr dep oilamaimyn. Bıraq, şyn nietımen kömektesıp jatqan önerpazdar bar. Şyŋ köŋılmen jūmys ıstep jatqan önerpazdardy qūptaimyz, - dep pıkır bıldırdı änşı Erlan Töleutai.
Aitysker aqyndar Syrym Äuezhan men Jandrbek Būlǧaqov su tasqynyna äzıl-şyny aralas än arnap, halyqpen bırge kürek ūstap jür. Al kompozitor Marat Omarov su tasqynynan zardap şekken otandastaryna sudyŋ arjaǧynda otyryp, mūhit asqan Amerikadan än arnady. Al kezınde Nazarbaevqa küi arnap, ol bilıkten ketkende küiınıŋ notasyn jyrtyp jürgen Şämıl Äbıltaev ta qarap qalmai, özınıŋ «Tasqyn» küiımen qinalǧan jūrtqa janaşyrlyq bıldırdı.
Symbat Nauhan,
«Adyrna» ūlttyq portaly
