Qazaq teatrynyŋ tarihy sonau 1917 jyly Jidebaidaǧy Äigerımnıŋ otauynda Mūhaŋnyŋ özı sandyq ışınde jatyp jasaǧan suflerlıgımen ötken «Eŋlık-Kebektıŋ» biler sahnasy qoiylymy bolǧan eken. Al jaŋa aptanyŋ alǧaşqy künı şyǧystyq körermen üşın has sūludyŋ köz jasyndai sūlu önermen susyndaudan bastaldy.
Qoiylym edel-jedel ekı retten sahnalandy. Ekeuınde de zaly körermenge lyq toly boldy. Basty rölderde Dulyǧa Aqmolda, Janargül Janyamanova, Saltanat Baqaeva, Jandarbek Sadyrbaev syndy tanymal akterlar oinady.
Qoiylymnyŋ qūrmettı qonaǧy retınde ataqty aqyn, «Türksoi» türkı memleketterı jazuşylar odaǧynyŋ töraǧasy Ūlyqbek Esdäuletov, aqyn, dramaturg, drama avtory Baqyt Bedelhan, mesanat, teatr demeuşısı Dulat Tastekei qatarly ziialy qauym ökılderı qatysty. Drama – tartysqa toly taǧdyrlardyŋ, qaişylasqan tırlık pen arpalysqan ömırdıŋ şyrmalyp jatqan alaŋy. Qoiylym arqyly şyrmalyp jatqan şyndyqtyŋ şynaiy kelbetın köruge bolady. Qysqasy söz jetkıze almas dünienı sahna arqyly tamaşalap qaitty körermen qauym. Qoiylym soŋynda baspasöz mäslihaty ötıp, qūrmettı qonaqtar oi bölıstı.
“Qoiylymnyŋ astarynda köp dünie aitylǧan eken. Ony körermenmen bırge körıp şyqtyq. Körermen jaqsy qabyldady. Mūndai dünieler qoiyluy, aityluy kerek dep oilaimyn. Baqyt Bedelhan myqty aqyn ǧana emes, myqty dramaturg ekendıgın būǧan deiın de körsetken. Endı osy qoiylym arqyly jaŋadan qūrylǧan«ASSYLTAS» zamanaui teatry qanatyn keŋge jaiar dep oilamyn jäne tılektespın. Jaŋa teatrdyŋ alǧaşqy saparlarynyŋ bırın şyǧystan, Öskemennen bastauynyŋ da özındık sebebı bar. Öitkenı, Baqyt Bedelhannyŋ dosy, kurstasy, Rüstem Esdäuletov ŞQO drama teatrynyŋ salynuyna, negızı qalanuyna ter tökken edı. Osylai dosyn eske alyp jatqanyna Alla razy bolsyn”, – dedı ataqty aqyn, «Türksoi» türkı memleketterı jazuşylar odaǧynyŋ töraǧasy Ūlyqbek Esdäuletov.
Baspasöz mäslihaty barysynda qoiylym avtory Baqyt Bedelhan tılşıler saualyna jauap berıp, dramanyŋ jazylu barysyn tılge tiek ettı.
“Būl öte qysqa merzımde, iaǧni, 15 künde jazylyp sahna törıne attanǧan şyǧarmaşylyq dünie. Drama jaily taldap aitudyŋ qajetı şamaly, körermen körıp, kökeige tüiıp özıne keregın alar. Jalpy jūrttyŋ jyly qabyldaǧanyn osyǧan deiıngı qoiylymdar barysynda da kördık. Öner aldy – qyzyl tıl. Jaratylys sazdan, sözden bastalsa, tırşılık qyzdan bastalady. Tau ainysa qūm bolar, jer ainysa su bolar, su ainysa bu bolar, tırşılıktıŋ tıregı qyzy ainysa ne bolar?! Öleŋ sözdıŋ patşasy söz ainysa ne bolar?! Sol sözben sazdy ainytpai sahnada sary altyndai qylyp körsetu är azamattyŋ paryzy dep oilaimyn. Bız soǧan barymyzdy saldyq. Sondai-aq, jaŋa teatr men jaŋa qoiylym arqyly Rüstem dosymyzdyŋ ruhyna sälem sala keldık. Būl – Rüstemnıŋ maŋdai terı tögılıp, bar küş-jıgerın salǧan teatry ǧoi. Sondyqtan osy oraida būl teatrǧa Rüstemnıŋ atyn berer uaqyt kelgenın aitqym keledı. Ol oǧan laiyq dep oilaimyn. Ony öner süier jūrttyŋ, jalpy jūrttyŋ quana qoldaitynyna senemın”, – dedı aqyn, dramaturg Baqyt Bedelhan.
Osylaişa jūrt teatr zalynan oilanyp, tolǧanyp, şyndyqty drama arqyly bolsyn körıp şyqty. Körermen qauymnyŋ sahna arqyly bolsyn aqiqatqa qol jetkızıp şyqqandai köŋıl küide bolǧanyn kördık.
“Qoiylymnyŋ astarynda köp dünie aitylǧan eken. Ony körermenmen bırge körıp şyqtyq. Körermen jaqsy qabyldady. Mūndai dünieler qoiyluy, aityluy kerek dep oilaimyn. Baqyt Bedelhan myqty aqyn ǧana emes, myqty dramaturg ekendıgın būǧan deiın de körsetken. Endı osy qoiylym arqyly jaŋadan qūrylǧan«ASSYLTAS» zamanaui teatry qanatyn keŋge jaiar dep oilamyn jäne tılektespın. Jaŋa teatrdyŋ alǧaşqy saparlarynyŋ bırın şyǧystan, Öskemennen bastauynyŋ da özındık sebebı bar. Öitkenı, Baqyt Bedelhannyŋ dosy, kurstasy, Rüstem Esdäuletov ŞQO drama teatrynyŋ salynuyna, negızı qalanuyna ter tökken edı. Osylai dosyn eske alyp jatqanyna Alla razy bolsyn”, – dedı ataqty aqyn, «Türksoi» türkı memleketterı jazuşylar odaǧynyŋ töraǧasy Ūlyqbek Esdäuletov.
Baspasöz mäslihaty barysynda qoiylym avtory Baqyt Bedelhan tılşıler saualyna jauap berıp, dramanyŋ jazylu barysyn tılge tiek ettı.
“Būl öte qysqa merzımde, iaǧni, 15 künde jazylyp sahna törıne attanǧan şyǧarmaşylyq dünie. Drama jaily taldap aitudyŋ qajetı şamaly, körermen körıp, kökeige tüiıp özıne keregın alar. Jalpy jūrttyŋ jyly qabyldaǧanyn osyǧan deiıngı qoiylymdar barysynda da kördık. Öner aldy – qyzyl tıl. Jaratylys sazdan, sözden bastalsa, tırşılık qyzdan bastalady. Tau ainysa qūm bolar, jer ainysa su bolar, su ainysa bu bolar, tırşılıktıŋ tıregı qyzy ainysa ne bolar?! Öleŋ sözdıŋ patşasy söz ainysa ne bolar?! Sol sözben sazdy ainytpai sahnada sary altyndai qylyp körsetu är azamattyŋ paryzy dep oilaimyn. Bız soǧan barymyzdy saldyq. Sondai-aq, jaŋa teatr men jaŋa qoiylym arqyly Rüstem dosymyzdyŋ ruhyna sälem sala keldık. Būl – Rüstemnıŋ maŋdai terı tögılıp, bar küş-jıgerın salǧan teatry ǧoi. Sondyqtan osy oraida būl teatrǧa Rüstemnıŋ atyn berer uaqyt kelgenın aitqym keledı. Ol oǧan laiyq dep oilaimyn. Ony öner süier jūrttyŋ, jalpy jūrttyŋ quana qoldaitynyna senemın”, – dedı aqyn, dramaturg Baqyt Bedelhan.
Osylaişa jūrt teatr zalynan oilanyp, tolǧanyp, şyndyqty drama arqyly bolsyn körıp şyqty. Körermen qauymnyŋ sahna arqyly bolsyn aqiqatqa qol jetkızıp şyqqandai köŋıl küide bolǧanyn kördık.Ūqsas jaŋalyqtar
