Májilis depýtaty Únzıla Shapaq eldegi órt qaýipsizdigine qatysty máseleni kóterip Úkimet basshysynyń birinshi orynbasary Roman Sklıarǵa depýtattyq saýal joldady, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly.
«Prezıdent Q.K. Toqaev 2021 jylǵy 11 maýsymda Úkimetke «elde órt qaýipsizdigin qamtamasyz etýdiń is-sharalary keshenin qabyldaýdy» tapsyrǵan.
Joǵaryda atalǵan is-sharalar Keshenin iske asyrý 2024 jyly aıaqtalýy tıis. Biraq sheshilmegen másele shash etekten.
Aýyldyq jerdegi halyqtyń birinshi talaby: aýylda órt bola qalǵan jaǵdaıda, ony sóndiretin eshqandaı arnaıy tehnıka joq. Al aýdan ortalyǵynan kómek kelip, jetkenshe órtengen nysannyń kúli de qalmaıdy. Iaǵnı, aýyldyq okýrgterde órtten qorǵanatyn eshqandaı múmkindik joq. Kerisinshe bul másele úlken qalalar men qala tıptes ortalyqtarda jaqsy sheshimin tapqan. Iaǵnı, qala turǵyndary órt qaýipsizdiginen qorǵalyp, al aýyl adamdary órtene bersin degen nıet emes shyǵar bul. Bárimiz bir eldiń azamaty, bir memlekettiń turǵyndarymyz, zań ortaq, sóıte tura aýyl turǵyndarynyń qaýipsizdik quqyǵyn shekteýge eshqandaı negiz joq.
Ókinishke qaraı, elimizdiń tarıhynda buryn-sońdy bolmaǵan alapat órt oqıǵalary «tilsiz jaý» traýrdyń jarııalanýyna ákep soqtyrǵanyn bilesizder.
Statıstıkaǵa júginsek, ótken jyly respýblıka kóleminde 11 805 órt oqıǵasy, onyń ishinde 5991 órt qalalyq eldi mekenderde, 5814 órt aýyldyq jerlerde oryn alǵan. Saldarynan 375 adam (qalada 219, aýyldyq jerde 156 adam) qaza taýyp, materıaldyq shyǵyn kólemi 16 mlrd-tan asty.
Órtke urynǵan adam 5-6 mınýtta ómirimen qoshtasyp úlgerse, nysandar 20-30 mınýttyń ishinde kúlge aınalady eken», – deıdi depýtat.
Depýtattyń aıtýynsha, qazirgi tańda elimiz kóleminde 29 shaǵyn qala-kent, 6 293 aýyl bar.
«Al osylardyń órt qaýipsizidiginen saqtandyrý sharalaryna qatysty tehnıkalyq múmkindikterine toqtalsaq, aýyldyq eldi mekenderdi órtten qorǵaýdy 231 órt sóndirý deposy, 705 órt sóndirý beketi jáne 209 erikti órtke qarsy qurylymdar qamtamasyz etedi.
Bir órt sóndirý deposyna jáne beketine bir-birinen alshaq ornalasqan birneshe eldi mekender qaraıdy. Órt sóndirýshiler josparlanǵan 20 mınýt ishinde baqylaýdaǵy eldi mekenderge qalaıda jete almaıdy. Mysaly, 2023 jyly oryn alǵan 719 jaǵdaıda órt sóndirýshiler tıisti nysanǵa jetý úshin kemi bir saǵat ýaqytyn jolǵa jumsaǵan. Nátıjesi qaıǵyly oqıǵa!
QR «Azamattyq qorǵaý týraly Zańnyń» talaptarynda jergilikti atqarýshy organdary eldi mekenderde órt sóndirý beketterin uıymdastyrý quzyreti bekitilgen. Bul quqyqtyq qujatqa jergilikti atqarýshy organdar nemquraıly qaraıdy», – dedi depýtat.
Májilis depýtaty Roman Vasılevıchke úsh usynys aıtty.
«Joǵaryda aıtylǵandardy eskere otyryp birinshi kezekte, Respýblıka sheńberinde aıaqtalmaı jatqan órt sóndirý depolarynyń qurylysyn jedel aıaqtaý.
Ekinshiden, órt sóndirý beketterin tolyqqandy zerdelep materıaldyq-tehnıkalyq nyǵaıtý sheńberinde zamanaýı tehnıkalyq qurylǵylarmen qamtamasyz etý.
Úshinshiden, barlyq aýyldyq eldi mekenderdegi órt sóndirý beketterin jáne erikti órt sóndirý qurylymdaryn pysyqtap, tekserip turǵyndary bar búkil aýyldardy jergilikti atqarýshy organdar arqyly bir jyly bokspen jáne kómekshi tehnıkamen jabdyqtaýdy mindetteý kerek», – deıdi ol.
