«Prezident Q.K. Toqaev 2021 jylǧy 11 mausymda Ükımetke «elde ört qauıpsızdıgın qamtamasyz etudıŋ ıs-şaralary keşenın qabyldaudy» tapsyrǧan.
Joǧaryda atalǧan ıs-şaralar Keşenın ıske asyru 2024 jyly aiaqtaluy tiıs. Bıraq şeşılmegen mäsele şaş etekten.
Auyldyq jerdegı halyqtyŋ bırınşı talaby: auylda ört bola qalǧan jaǧdaida, ony söndıretın eşqandai arnaiy tehnika joq. Al audan ortalyǧynan kömek kelıp, jetkenşe örtengen nysannyŋ külı de qalmaidy. Iаǧni, auyldyq okurgterde örtten qorǧanatyn eşqandai mümkındık joq. Kerısınşe būl mäsele ülken qalalar men qala tiptes ortalyqtarda jaqsy şeşımın tapqan. Iаǧni, qala tūrǧyndary ört qauıpsızdıgınen qorǧalyp, al auyl adamdary örtene bersın degen niet emes şyǧar būl. Bärımız bır eldıŋ azamaty, bır memlekettıŋ tūrǧyndarymyz, zaŋ ortaq, söite tūra auyl tūrǧyndarynyŋ qauıpsızdık qūqyǧyn şekteuge eşqandai negız joq.
Ökınışke qarai, elımızdıŋ tarihynda būryn-soŋdy bolmaǧan alapat ört oqiǧalary «tılsız jau» traurdyŋ jariialanuyna äkep soqtyrǧanyn bılesızder.
Statistikaǧa jügınsek, ötken jyly respublika kölemınde 11 805 ört oqiǧasy, onyŋ ışınde 5991 ört qalalyq eldı mekenderde, 5814 ört auyldyq jerlerde oryn alǧan. Saldarynan 375 adam (qalada 219, auyldyq jerde 156 adam) qaza tauyp, materialdyq şyǧyn kölemı 16 mlrd-tan asty.
Örtke ūrynǧan adam 5-6 minutta ömırımen qoştasyp ülgerse, nysandar 20-30 minuttyŋ ışınde külge ainalady eken», – deidı deputat.
Deputattyŋ aituynşa, qazırgı taŋda elımız kölemınde 29 şaǧyn qala-kent, 6 293 auyl bar.
«Al osylardyŋ ört qauıpsızıdıgınen saqtandyru şaralaryna qatysty tehnikalyq mümkındıkterıne toqtalsaq, auyldyq eldı mekenderdı örtten qorǧaudy 231 ört söndıru deposy, 705 ört söndıru beketı jäne 209 erıktı örtke qarsy qūrylymdar qamtamasyz etedı.
Bır ört söndıru deposyna jäne beketıne bır-bırınen alşaq ornalasqan bırneşe eldı mekender qaraidy. Ört söndıruşıler josparlanǧan 20 minut ışınde baqylaudaǧy eldı mekenderge qalaida jete almaidy. Mysaly, 2023 jyly oryn alǧan 719 jaǧdaida ört söndıruşıler tiıstı nysanǧa jetu üşın kemı bır saǧat uaqytyn jolǧa jūmsaǧan. Nätijesı qaiǧyly oqiǧa!
QR «Azamattyq qorǧau turaly Zaŋnyŋ» talaptarynda jergılıktı atqaruşy organdary eldı mekenderde ört söndıru beketterın ūiymdastyru qūzyretı bekıtılgen. Būl qūqyqtyq qūjatqa jergılıktı atqaruşy organdar nemqūraily qaraidy», – dedı deputat.
Mäjılıs deputaty Roman Vasilevichke üş ūsynys aitty.
«Joǧaryda aitylǧandardy eskere otyryp bırınşı kezekte, Respublika şeŋberınde aiaqtalmai jatqan ört söndıru depolarynyŋ qūrylysyn jedel aiaqtau.
Ekınşıden, ört söndıru beketterın tolyqqandy zerdelep materialdyq-tehnikalyq nyǧaitu şeŋberınde zamanaui tehnikalyq qūrylǧylarmen qamtamasyz etu.
Üşınşıden, barlyq auyldyq eldı mekenderdegı ört söndıru beketterın jäne erıktı ört söndıru qūrylymdaryn pysyqtap, tekserıp tūrǧyndary bar bükıl auyldardy jergılıktı atqaruşy organdar arqyly bır jyly bokspen jäne kömekşı tehnikamen jabdyqtaudy mındetteu kerek», – deidı ol.
