Qumar oıyn naryǵy jyljymaıtyn múlik naryǵynan eki ese asyp tústi. 350 myńnan astam qazaqstandyq azamat osyndaı oıyndarǵa táýeldi. Lýdomanııaǵa qarsy is-qımyl júrgizýdiń ádis-tásili men býkmekerlik keńselerdiń qyzmetin retteý máseleleri búgin Májilistegi «AMANAT» frakııasynyń keńeıtilgen jıynynda talqylandy.
Sóz basynda Májilis Spıkeri, «AMANAT» Tóraǵasy Erlan Qoshanov lýdomanııa adam taǵdyryna balta shabatyn qaýipti qubylysqa aınalyp bara jatqanyn atap ótti. Osyǵan baılanysty, partııa oıyn bıznesi, býkmekerlik keńseler men lotereıa qyzmetteri boıynsha zań jobasyn daıyndaýǵa bastamashy boldy.
«Qazirgi tańda Qazaqstanda oıynqumarlyq indetteı órship, ulttyq qaýipsizdikke qater tóndire bastady. Lýdomanııa – HHI ǵasyrdyń derti. Mıllıondaǵan adam qumar oıyndardan zardap shegedi. Búginde bás tigý mektep qabyrǵasynan bastalyp jatyr. Barlyq oıyn onlaın, jurtshylyqqa ońaı qoljetimdi. Sondyqtan Memleket basshysy bul taqyrypty Qaýipsizdik Keńesiniń otyrysynda kóterip, qumar oıyndardy shekteýge qatysty mindet qoıdy. Endi depýtattar muny zań júzinde bekitýi kerek», – dedi ol.
Óz kezeginde, Týrızm jáne sport mınıstri Ermek Marjyqpaev túsindirý jumysynyń nátıjesinde 2021 jyldan beri 17 býkmekerlik keńse óz erkimen lıenzııasyn qaıtarǵanyn, al oıyn bıznesi sýbektileriniń sany 2 esege, 71-den 28-ge deıin qysqarǵanyn málimdedi.
«Bıyl ınternet-kazınolardyń qyzmeti men jarnamasyn shekteý maqsatynda «Kıbernadzor» aqparattyq júıesi arqyly 7 myńǵa jýyq ınternet-resýrs pen zańsyz materıaldardyń siltemesi buǵattaldy. Búginde el aýmaǵynda oıyn bıznesimen aınalysýǵa ruqsat etetin 28 lıenzııa berilgen. Onyń ishinde, 5 kazıno, 8 oıyn avtomattary zaly, 13 býkmekerlik keńse jáne 2 totalızator bar», – dedi mınıstr.
Jıyn barysynda depýtattar memlekettik organdardyń lýdomanııamen jáne zańsyz oıyn bıznesimen kúres jónindegi jumysyn synǵa aldy. Máselen, qumar oıynnyń kesirinen 10 erli-zaıyptynyń 7-eýi ajyrasyp jatyr. Byltyr Qazaqstanda 3676 adam óz-ózine qol jumsaǵan, onyń árbir besinshisiniń sebebi – lýdomanııa.
«Úkimet oıyn bıznesin uıymdastyrýshylar men olardyń lobbısterine qatysty qandaı da bir naqty sheshim qabyldap jatqanyn kórmeı otyrmyz. Býkmekerlik keńseler ınternettegi jáne BAQ-taǵy jarnamaǵa mıllıardtaǵan teńge qarajat quıady. Áleýmettik jeli býkmekerlik keńselerdiń jarnamasyna toly. Odan qalsa, qoǵam belsendileri men pikir kóshbasshylary bul salany damytýǵa daıyn. Sondyqtan «AMANAT» partııasy bastamashylyq etken zań jobasyn barynsha tezirek qabyldaýymyz kerek», – dedi depýtat Edil Jańbyrshın.
Budan soń, «AMANAT» frakııasynyń jetekshisi Elnur Beısenbaev depýtattarǵa jańa zań jobasynyń asa mańyzdy normalary týraly aqparat berdi. 2 kodekske jáne 7 zańǵa 50-den astam túzetýler daıyndaldy.
Atap aıtqanda, alıment, salyq jáne nesıe boıynsha boryshkerler tiziliminde turǵan jeke tulǵalardyń qumar oıyn oınaýyna tyıym salý usynylady. Zańdy tulǵalar ruqsat etilgen jasqa tolmaǵan adamdardy qumar oıynǵa tartqany úshin ákimshilik jaýapkershilikke, sondaı-aq onlaın-kazıno uıymdastyrǵany úshin qylmystyq jazaǵa tartylady. Kóshelerde, ınternette jáne buqaralyq aqparat quraldarynda býkmekerlik keńseler men totalızatorlardyń jarnamasy shekteledi.
Sonymen qatar, lotomatıkalyq mashınalardy elge ákelýge jáne turǵyn úılerde, dúkenderde, medıınalyq jáne bilim berý mekemelerinde ornatýǵa tyıym salý usynylady. Qumar oıyn oınaýǵa bolatyn jas shegi 25 jasqa deıin artady. Oıyn bıznesin uıymdastyrýshylar óz aqparattyq-qarjylyq júıelerin memlekettik kirister organdarynyń apparattyq keshenimen biriktirýi kerek. Osylaısha, memleket barlyq qarjylyq operaııany baqylap otyrady.
Frakııa jıynyn qorytyndylaı kele, Májilis Spıkeri Erlan Qoshanov zań jobasyn jurtshylyqpen jáne múddeli memlekettik qurylymdarmen keńinen talqylaý qajet ekenin eskere otyryp, ony tezirek qabyldaýdyń mańyzyn atap ótti. Negizgi maqsat – azamattardy oıynǵa táýeldilikten jáne otbasylardy onyń teris saldarynan qorǵaý.
«AMANAT» frakııasynyń depýtattary usynylǵan zań jobasyn biraýyzdan qoldady.
