27 mamyrda Almatyda "Qytaı zertteý ınstıtýty" uıymynyń ofısinde bir top adam baspasóz maslıhatyn ótkizip, týystary saıası lagerden bosaǵanymen Qazaqstanǵa kele almaı otyrǵanyn aıtty.
Jıyndy uıymdastyrýshy Qydyráli Orazulynyń aıtýynsha, "Qytaıdaǵy saıası úırený lagerine qamalǵandardyń 90 paıyzǵa jýyǵy búginde bosap shyqqan. Biraq olardyń keıbiri Qazaqstanǵa kele almaı otyr".
Jıynǵa kelgender Qazaqstan bıliginen "Qytaıdan qaıta almaı otyrǵan týystaryn elge qaıtarýǵa kómek surady".
Solardyń biri Gýlbaný Rahymqyzy kúıeýi Rahman Rahybaıulynyń lagerden birneshe aı buryn shyqqanymen, Qazaqstanǵa kele almaı otyrǵanyn aıtady.
– Kúıeýim Ile qazaq avtonomııaly oblysyna qarasty Toly aýdanynda. Negizgi mamandyǵy - muǵalim. Qazir jergilikti mektepte kúzetshi bolyp júr eken. Aqpan aıynyń 20-sy kúni izdep bardym. Aldymnan kútip alǵan polıııa kúıeýimmen betpe-bet birneshe saǵat jolyqtyrdy. Týystarymyzdyń úıine jibermedi. Sol jerdegi qonaq úıde boldyq. Joldasym eshteńe aıta almady. Bar aıtqany "Mende bári durys. Sen qaıta ber" dedi. Biraq kelgeli qaıtyp sóılese almadym, - deıdi ol.
Qazaqstan syrtqy ister mınıstrliginiń Azattyqqa 21 mamyrda joldaǵan resmı jaýabynda 2018 jyly Qytaıda turatyn 14324 etnıkalyq qazaq, 2019 jyly alǵashqy tórt aıda 1929 etnıkalyq qazaq Qazaqstan azamattyǵyn alǵan.
"Qazaqstan syrtqy ister mınıstrligi konsýldyq qyzmet departamentiniń dereginshe, 2019 jyly 1 qańtar-15 mamyrǵa deıin Qytaıdaǵy 6506 etnıkalyq qazaq (Qytaı azamattary) Qazaqstanda turatyn týystaryna kelý úshin vıza aldy. Al mınıstrlikke Qytaıdan Qazaqstanǵa kelý úshin kómek suraǵan 343 ótinish tústi" dep jazylǵan Syrtqy ister mınıstrliginiń jaýabynda.
Mınıstrliktiń málimdeýinshe, Qytaı kóshi-qon zańnamasyn buzý faktileri - etnıkalyq qazaqtardyń Qazaqstanǵa shyǵýyna negizgi kedergi. Qytaı kóshi-qon rejımin buzbaǵan etnıkalyq qazaqtarǵa Pekın tarapynan kedergi joq.
Shyńjań aımaǵyndaǵy lagerler jaıly alǵash ret 2017 jyldyń kókteminde aıtyla bastaǵan. BUU Shyńjańdaǵy "saıası tárbıeleý ortalyqtarynda" mıllıonǵa jýyq adam "erkinen tys" qamaýda otyrǵanyn málimdegen. Qytaı úkimeti basynda bul ortalyqtardyń baryn joqqa shyǵaryp keldi. Keıin Pekın Shyńjańdaǵy saıasatyn "ekstremızmge qarsy shara" dep atap, adamdar erkinen tys otyrǵan lagerlerdi "til úırenip, kásipke baýlıtyn " ortalyqtar dep túsindirgen.
"Azattyq" radıosy
