Bügın Almaty qalasyndaǧy "Dostyq üiınde" "Qazaq detektiv janrynyŋ darabozy" halyqaralyq ǧylymi-täjıribelık konferensiia ötude, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
Konferensiiany Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ Basqarma töraǧasy Mereke Qūlkenov aşyp, Qazaqstan Prezidentı Qasym-Jomart Toqaevtyŋ qūttyqtau sözın Mädeniet jäne Aqparat ministrı Aida Balaeva oqyp berdı.
TÜRIKSOI-dıŋ bas hatşysy Sūltan Raev qazaq pen qyrǧyz dostyǧyn tılge tiek etıp, Kemel Toqaevtyŋ türkı elderı ädebietınen alatyn ornyna toqtaldy.
QR ŪǦA akademigı Qanseiıt Äbdezūly Äl-Farabi atyndaǧy Ūlttyq universitetınıŋ qabyrǧasynan Kemel Toqaev atyndaǧy därıshana aşylǧaly jatqanyn mälım ettı.
"Manaviiat va marifat" respublikalyq ortalyǧynyŋ jetekşısı, Özbekstan Jazuşylar Odaǧynyŋ müşesı Minhojiddin Hodjimatov qazır Özbekstanda qazaq ädebietınıŋ klassikterınıŋ şyǧarmalaryn audaru ısı qarqyn alǧanyn, Kemel Toqaevtyŋ 100 jyldyǧy qazaqqa ǧana emes, özbekke de ülken mereke bolyp otyrǧanyn tılge tiek ettı.
Özbek prezidentı Şavkat Mirziioev Qazaqstan prezidentı Qasym-Jomart Toqaevqa özbek tılınde audarylǧan, özbek halqy öte köp oqyǧan Kemel Toqaevtyŋ kıtabyn syiǧa tartyp edı, men sol kıtapty Qazaqstan Jazuşylar odaǧyna syilaǧym keledı,- dedı Minhojiddin Hodjimatov.
Qyrǧyzstan Jazuşylar odaǧynyŋ töraǧasy Nūrlan Qalybekov taǧdyrdyŋ tauqymetımen Toqaevtyŋ atalarynyŋ qyrǧyz elınen pana tapqanyn aita kelıp, Qyrǧyzstanda Kemel Toqaevtyŋ muzeiın aşudy ūsyndy.
Resei ǧylymynyŋ Eŋbek sıŋırgen qairatkerı, detektiv janrynyŋ belgılı jazuşysy Dmitrii Şestakov bügıngı detektiv janryna jaŋaşa közqaraspen qarau kerektıgın, osy baǧytta qazaqstandyq ärıptesterımen bırlese jūmys ıstep jatqanyn aitty. Qazaqstannyŋ Eŋbek erı, QR Memlekettık syilyǧynyŋ iegerı Dulat İsabekov baiaǧyda Kemel Toqaevty "Qazaq detektiv janrynyŋ negızın qalauşy" deuşı edı, qazır "darabozy" dep aita bastady. "Negızın qalauşy" degenge qarsy bolyp jüruşı edım, endı dūrys boldy" dedı. Sondai-aq, Dulat İsabekov Kemel Toqaevtyŋ öz şyǧarmalaryn memlekettık syilyqqa ūsynbau sebebın aityp, "ol özıne jau köbeitpeudı qalady" dedı. Qazaqstan Eŋbek sıŋırgen qairatkerı, ūiǧyr jazuşysy Ahmetjan Aşiri Kemel Toqaevtyŋ "Soŋǧy soqqy" romanyna qatysty jazuşynyŋ özımen söileskenın aita kelıp, ataman Dutovty öltırgen Qojamiarovtyŋ ūltynyŋ ūiǧyr ekenın jazǧanyn, ol şyǧarmalarynda şyndyqtan alşaq ketpegenın söz ettı. Sondai-aq, Ahmetjan Aşiri Kemel Toqaevtyŋ "Soŋǧy soqqy" romanyn ūiǧyr tılıne audaryp jatqanyn tılge tiek ettı. Filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, ädebiettanuşy Qūlbek Ergöbek Kemel Toqaevtyŋ 100 jyldyǧyn keŋ kölemde atap ötkenı üşın Özbekstan Prezidentı Şavkat Mirzieevke alǧys aityp, Özbekstan memleketı qazaq ädebietınıŋ 100 tomdyǧyn özbek tılınde şyǧarǧanyn, onyŋ ışınde Kemel Toqaevtyŋ bes kıtaby bar ekenın söz ettı. Qūlbek Ergöbek Kemel Toqaevtyŋ tuyndylaryn qazaq ädebietınıŋ detektiv janryndaǧy şyǧarmalarymen salystyrudyŋ olqy ekenın, sondyqtan jazuşy tuyndylaryn älem ädebietındegı osy janrda jazylǧan şyǧarmalarmen salystyra zertteu kerektıgın aitty. Halyqaralyq ǧylymi-täjıribelık konferensiia "Qazaq detektiv janrynyŋ negızın qalauşy", "Otan üşın ot keşu", "Jurnalist - qoǧamnyŋ ainasy, qūlaǧy häm tılı" atty üş bölımge bölınıp, jiyrmaǧa juyq baiandama jasaldy.Otyzynşy jyldardaǧy qazaq pen qyrǧyzdyŋ basynan ötken qiyn taǧdyrdy sol muzei aiasynda köpşılıkke tanystyruǧa bolar edı, dedı Nūrlan Qalybekov.
Qanat BIRLIKŪLY,
"Adyrna" ūlttyq portaly
