Qazaqstanda árbir besinshi joǵary bilimdi túlek ıá taksıshi, ıá tamaq tasýshy bolyp jumys isteıdi.
Oılandyratyn derek. Es jıǵyzatyn shyndyq. Birden basyn ashyp alaıyq, jan baǵýdyń kez kelgen zańdy jolyna qarsylyq joq.
Aıtpaǵym, jýyrda oıdaı bilim granty bólindi, jylda bólinedi. Grant almaǵan kúnniń ózinde taksıshi, tamaq tasýshy jigitter ata-anasynyń qarjysynyń esebinen kemi 4 jylyn sarp etip oqıdy. Taksıshi ne tamaq tasýshy bolý úshin dıplomnyń qajeti ne degen zańdy suraq týady.
Bul neni bildirýi múmkin?
1) Proforıentaııa nashar, ıaǵnı oqýshylar kim bolǵysy keletinin naqty bilmeıdi. Ómirlik sheshim kezdeısoq qabyldanady. Bul tujyrymdy rastaý úshin mektep túlekteriniń arasynda áleýmettik zertteý júrgizý kerek.
2) Dıplom alǵan mamandardyń biliktiligi tómen, ıaǵnı maman bolyp jumys isteýge kvalıfıkaııasy jetpeıdi, sodan kezdeısoq isti mise tutady. Bul tujyrymdy da tereń zertteý qajet. Bul oıǵa óz salam túrtki boldy. Máselen, aýdarmashy daıyndaıtyn ýnıversıtet kóp, alaıda aýdarmashylar tapshy.
3) Jalpy jumyssyzdyq — bilimniń emes, eń aldymen ekonomıkanyń máselesi. Sondyqtan ekonomıka ártaraptanbaı, ónerkásip kóbeımeı, jastar osylaı kezdeısoq jumysty isteı bermek.
Shyny kerek, jastardy aıaımyn. Zerthanalarda ǵylymmen aınalysyp, jańalyq ashyp, ıá bolmasa basqa da qosymsha quny kóp ispen aınalysýdyń ornyna jastyq shaǵyn maqsaty tamaq tabýdan aspaıtyn iske qor qylyp júr. Olardyń basym bóligi, eger bári bolmasa, qazaqtildi, qazaq mektebin bitirgen jastar ekenine bás tigemin. Al sizder ata-analar balalaryn qazaq mektepterine bermeıdi deısizder.
Bul da zertteýge suranyp turǵan is. Qazaq jáne orys mektepterin, qazaq jáne orys fakýltetterde oqyǵan túlekterdiń taǵdyryn tereń zertteý qajet. Qaı top qanshalyqty mamandyǵy boıynsha jumys istep júr? Qaı toptyń eńbekaqysy joǵary? Jáne nege? Óte qyzyq taqyryp.