Damyǵan azamattyq qoǵam kez-kelgen damyǵan memlekettiń negizi. Al kommerııalyq emes uıymdar azamattyq qoǵam, memlekettik organdar jáne bılik qurylymdary arasyndaǵy tıimdi baılanys kópirine aınaldy. Qazirgi tańdahalyqaralyq tájirıbeni zerdeleı kele, búginde azamattyq qoǵam sarapshylarymen birge granttyq qarjylandyrý salasynda zańnamany jetildire túsý baǵytynda Qazaqstan boıynsha ár aýmaqta ornalasqan palatalardyń jumystary úzdiksizjúrgizilýde. Sol aýmaq birlestiktiń biri halyqtyń suranysyn qanaǵattandyryp kele jatqan kommerııalyq emes uıym Qaraǵandy oblysynyń kásipkerler palatasy – «Atameken» QR Ulttyq kásipkerler palatasy. Ulttyq kásipkerler palatasy otandyq bıznestiń QR Úkimeti jáne memlekettik organdarmen kelissózder júrgizý jumystarynyń qarqynyn arttyrý maqsatynda jumys jasaıdy. Kásipkerler palatasy shaǵyn, orta jáne iri bıznes múddelerin jáne quqyqtaryn qorǵaıdy.
Qaraǵandy oblysynyń kásipkerler palatasy– «Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq Kásipkerler palatasy týraly» QR Zańyna sáıkes 2013 jylǵy 8 qazanda qurylǵan bıznes pen bıliktiń tıimdi áriptestigi negizinde damý úshin qolaıly jaǵdaılar jasaý maqsatynda kásipkerlik sýbektilerin biriktiretin kommerııalyq emes, ózin-ózi basqaratyn uıym. Ulttyq kásipkerler palatasynyń qyzmeti iskerlik jáne ınvestıııalyq ahýaldy jaqsartýǵa, turaqtylyqty nyǵaıtýǵa, elde ulttyq, sondaı-aq shetel ınvestorlarynyń bıznes júrgizýine qolaıly jaǵdaılardy damytýǵa baǵyttalǵan.Budan bólek Ulttyq kásipkerler palatasy qazaqstandyq bıznestiń memlekettik baǵdarlamalardy júzege asyrýǵa belsendi qatysýyn kózdeıdi. Memlekettik bılik jáne jergilikti ózin-ózi basqarýda iskerlik ortanyń múddesin qorǵaıdy, UKP shet elderdiń bıznes qaýymdastyqtarymen baılanysty keńeıtý jáne nyǵaıtýda, sondaı-aq Ulttyq kásipkerler palatasy ıntegraııalyq úrdisterde otandyq bızneske qoldaý kórsetedi.
Atap aıtsaq, aǵymdaǵy jyly Qaraǵandykásipkerlik palatasynyń uıymdastyrýymen birneshe mańyzdy semınarlar ótkizilip kásipkerlik baǵyt taqyryptary talqylandy. «2023 jylǵy memlekettik satyp alý» taqyrybynda oqytý semınaryn Qaraǵandy oblysynyń kásipkerler palatasynyń alańynda satyp alý salasyndaǵy mamandar ótkizdi. Spıkerler retinde «Ortalyq» jol-qurylys jáne ınjınırıng uıymdary odaǵynyń ókili Gaýhar Kópjasarova jáne Qaraǵandy oblysy boıynsha ishki memlekettik aýdıtti kameraldyq baqylaý bóliminiń basshysy Áset Dosybaev, Memlekettik satyp alý basqarmasynyń jıyntyq-taldaý bóliminiń basshysy Qýanysh Mahashov sóz sóıledi. Is-sharanyń basty maqsaty qatysýshylardy bıylǵy jyly memlekettik satyp alý salasynda bolǵan el zańnamasyndaǵy ózgeristermen tanystyrý boldy. Semınarǵa jetkizýshi rólinde satyp alýǵa qatysatyn taýarlardy, jumystardy jáne qyzmetterdi satyp alýmen nemese jetkizýmen aınalysatyn Qaraǵandy kásiporyndarynyń mamandary qatysty.
Sondaı-aq, qaraǵandylyq kásipkerlerge«QazIndustry» qazaqstandyq ındýstrııa jáne eksport ortalyǵy AQ semınaryuıymdastyryldy. Oǵan ortalyq sarapshylary,óńirdiń iri kásiporyndarynyń basshylary qatysty. Semınar barysynda «QR IIDM ónerkásiptiń jaı-kúıi týraly Ulttyq baıandama sheńberinde kásiporyndarǵa saýalnama júrgizedi. Basty maqsat-elimizdiń jıyrma óńirindegi ónerkásip salalarynyń kedergileri men problemalaryn anyqtaý. Negizgi nazar óndiristik faktorlarǵa, shıkizatpen qamtamasyz etýge, sondaı-aq ónimdi satýǵa aýdarylady. Sodan keıin munyń bári Ulttyq baıandamany qalyptastyrýǵa negiz bolady. Osydan keıin Memleket basshysy eldegi ónerkásiptiń jaı - kúıi týraly habardar bolady, bul syndarly sharalar qabyldaýǵa múmkindik beredi», - dep atap ótti Indýstrııalyq saıasat dırekııasynyń Bas sarapshysy Nurjan Nurǵysaev.
2023 jyldyń mamyr aıynda Qaraǵandy oblysynyń kásipkerler palatasynyń alańynda agroónerkásiptik keshenniń salalyq keńesiniń kezekti otyrysy ótti. Otyrysty ashqan ÓKP dırektory Ernar Kúlpeıisov AÓK keńesiniń quramyna jańa qatysýshylardy qosý máselesin kóterdi. Olardyń ishinde Nura aýdany boıynsha fermerler qaýymdastyǵynyń ókili, «Shesternın» ShQ Vasılıı Shesternın, Qaraǵandy oblysynyń «QAR-AGRO QOLDAU»AÓK sýbektileri qaýymdastyǵynyń zań qyzmetiniń basshysy Balǵat Jumkın, «Agrıko ATA» JShS basshysy Erjan Daırbaev bar.
Al sońǵy jańalyqtarǵa toqtalar bolsaq, kásipkerlerdi qoldaý maqsatynda Qaraǵandy oblysynyń Kásipkerler Palatasy (budan ári-Palata) birneshe baıqaýlar jarııalady. Sonyń biri, QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi (EHÁQM) «Eńbek Joly»respýblıkalyq konkýrsyn ótkizýdiń bastalǵany týraly jarııalap, onyń sheńberinde Qazaqstandaǵy Óndiristiń úzdik qyzmetkerleri men eńbek áýletteri aıqyndalatynyn jetkizdi.Bul baıqaý ónimdi eńbekti yntalandyrýǵa, jastar arasynda jumysshy mamandyqtaryn tanymal etýge jáne jumysshy áýletterdiń kópjyldyq dástúrlerin nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan. Konkýrs jyl saıyn «Úzdik eńbek áýleti», «Óndiristiń úzdik jas qyzmetkeri», «Jumys isteıtin jastardyń úzdik tálimgeri» nomınaııalary boıynsha ótkiziledi.
Aldaǵy ýaqytta "Eńbek-Qaraǵandy" ShOB-pen birlesken qyzmet sharttaryn kelesi tetik boıynsha jasasýǵa nıetti: RMK jumys oryn men jumysshylardy, al bıznes jabdyqtardy, shıkizatty usynady jáne daıyn ónimdi ótkizýdi qamtamasyz etedi, sondaı-aq qyzmetkerlerdi oqytady. Mundaı usynys Qaraǵandy oblysynyń kásipkerler palatasynyń alańynda jeńil ónerkásip komıteti barysynda aıtyldy. Belgili bolǵandaı, búgingi tańda túzeý mekemeleriniń kásipkerlikti damytý boıynsha áleýeti, atap aıtqanda tigin fabrıkalary úshin múmkin. Qaraǵandy aıaq kıim fabrıkasymen birlesken yntymaqtastyqtyń birneshe mysaldarynyń biri bar. “Biz birinshi jyl jumys istep jatqan joqpyz. Bizde tigin ehy bar. Alaıda, yntymaqtastyqta bir úlken problema bar-ol kadrlarlyń almasýy. Biz adamdardy jaldaımyz, oqytamyz, sodan keıin olar kezeń-kezeńimen basqa túzeý organyna ketedi. Bul aǵyn bizge tigetin daıyndamalardyń sapasy men sanyna qatty áser etedi. Másele ózekti", - dep atap ótti Qaraǵandy aıaq kıim fabrıkasynyń dırektory Serik Talasbekov. Kásipker atap ótkendeı, eger tutqyndardy kóshirý kezeńderi týraly másele sheshilse, ol RMK qabyrǵasynda óz óndirisin keńeıtýge daıyn. Ázirge kásiporyn tolyq jumys istemeıdi, biraq josparlanǵan 5000 daıyndamanyń jartysyn ǵana tutqyndar jasaıdy. "Izgilendirý aıasynda bizde qazir mekemeler rejımi júrip jatyr. Qazirgi ýaqytta sottalǵandar áleýmettik ádilettilik aıasynda basqa qalalarǵa ketetin bolady. Bizde 2-3 aıǵa sozylatyn sátter bar eken. Keıin barlyǵy shtattyq rejımde jumys isteıtin bolady",- dedi "Eńbek-Qaraǵandy" ShJQ RMK dırektory Radan Shaekın. Sondaı-aq, olarǵa ishki ister mınıstrligi men Qorǵanys mınıstrligi tapsyrystar beredi, bul óte tıimdi, dep atap ótti Jeńil ónerkásip keńesiniń tóraǵasy Andreı Shmarın. "Memlekettik satyp alý týraly" zań sottalǵandardy jumysqa ornalastyrý maqsatynda memlekettik tapsyrystardy bir qolǵa berýge múmkindik beredi. Shamasy, atalmysh bıznes túri kásipkerlerdi qyzyqtyrdy. "Bıznespen talqylanatyn taqyryptar bar, biz ortaq múddelerdi tabatynymyzǵa senimdimin", – dedi"Eńbek-Qaraǵandy" ShJQ RMK dırektory.Kezdesý qorytyndysy boıynsha Qaraǵandy oblysynyń kásipkerler palatasy kásipkerler úshin kásipker "kire" alatyn nysandarǵa Ashyq esik kúnin ótkizýdi usyndy.
Sonymen birge, Qaraǵandy oblysynyń kásipkerler palatasy QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi «Paryz 2023» áleýmettik jaýapkershilik boıynsha konkýrstyń da bastalǵany týraly habarlady. Bul konkýrs jeke kásipkerlik sýbektileriniń halyqtyń ál-aýqatyn odan ári jaqsartý úshin qoǵam aldyndaǵy ózderiniń korporatıvtik áleýmettik jaýapkershiligin qalyptastyrýǵa jáne arttyrýǵa baǵyttalǵan. Bul baıqaýlardyń barlyǵy kásipkerlerdi yntalandyrýǵa baǵyttalǵan. Aldaǵy ýaqytta memleket tarapynan Qaraǵandy oblysynyń bes myńnan astam kásipkeri qoldaý alatyn bolady. Búginde Qaraǵandy oblysynyń árbir ekinshi ekonomıkalyq belsendi turǵyny shaǵyn jáne orta bıznes salasynda jumys isteıdi. Kásipkerlerdiń 2,5 myńnan astam jobasy memlekettik qoldaýǵa ıe boldy, bılik jyl sońyna deıin bul kórsetkishti 5,5 myńǵa deıin arttyrýdy josparlap otyr. Sondaı-aq aldaǵy kezeńde Qaraǵandy oblysynda 11 jańa kásiporyn ashylady. Sol úshin oblysta 52 jobanyń ınvestıııalyq pýly quryldy. Jańa kásiporyndar ashý 12 myń turaqty jumys ornyn qurýǵa múmkindik beredi dep kútilýde. OKQ alańynda ótken brıfıng barysynda jańa ınvestıııalyq jobalar týraly «Bıyl on bir joba iske qosylady, onyń úsheýi sheteldik qatysýmen. 2179 jumys orny qurylady. Búgingi tańda bir joba iske qosyldy, – dedi Qaraǵandy oblysynyń ákimi Ermaǵanbet Bólekpaev.Joǵaryda aıtylǵan jobalar – damyǵan azamattyq qoǵamdy quraýǵa jasalǵan úlken qadam. Al damyǵan azamattyq qoǵam – memleket negizi.
