Qytaıdyń "Aýrýlardyń aldyn alý jáne baqylaý ortalyǵynyń" (CDC) ǵalymdary alǵash ret reenzııalanǵan jýrnalda Covid shyǵý tegi týraly ǵylymı zertteýlerin jarııalady. Zertteý nátıjesinde vırýs úlgilerinen "jabaıy janýarlarǵa" tán genetıkalyq materıal tabyldy, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
Koronavırýstyń paıda bolýyna qatysty jumǵan aýzyn ashpaı otyrǵan Qytaı bıligi álem ǵalymdary tarapynan synǵa qalǵan edi. Olar tuńǵysh ret ǵylymı basylymda buǵan qatysty zertteý jumysyn jarııalady.
Ǵalymdar 2020 jyldyń qańtar-naýryz aılarynda bazardan koronavırýstyń shyǵý tegin anyqtaý úshin 1380 synama alǵan. Onyń ishinde jabaıy janýarlardy zańsyz satatyn bazardaǵy 73 cynamadan korona belgileri anyqtaldy.
Sonymen qatar, koronavırýsty tasymaldaýǵa qabiletti keıbir jabaıy janýarlar, Rakon ıtteri, osy bazarda satylǵanyn habarlandy. Degenmen avtorlar áli naqty málimdeme jasaýǵa asyqpaı otyr. Olar bazardan alynǵan synamalardy naqty bir toqtamǵa kelý úshin jetkiliksiz dep sanaıdy. Osylaısha Covid-19-dyń shyǵý tegi belgisiz kúıinde qaldy.
"Bizdiń zertteýimizden alynǵan dálelder bul gıpotezany naqtylaý úshin jetkiliksiz. Zertteýimizde Rakon ıtterinen "SARS-COV-2" bolǵany aıtylady. Alaıda, bul synamalar vırýstyń janýarlardan bizge juqqanyna dálel bola almaıdy. Sonymen qatar, janýarlardan bizge juqqqan bolsa, kerisinshe adamnan janýarǵa da juǵýy múmkin ekenin eskertemiz, — delingen zertteýde.
Degenmen, birqatar sarapshylar Qytaı ǵalymdarynyń derekti burmalap, "túlkibulańǵa" salyp otyrǵanyn aıtyp otyr.
"Eń bastysy, bul mańyzdy derekter jınaǵy ashyq jarııalandy jáne ony basqalardyń qarastyrýy, taldaýy men synaýyna jol ashyq", — deıdi koronavırýs jappaı taralǵaly beri genetıkalyq zertteýlermen aınalysyp kele jatqan Glazgo ýnıversıtetiniń professory Devıd Robertson.
Onyń pikirinshe, synamalar "koronavırýstyń bazardaǵy janýarlardan adamdarǵa juqtyrǵanyna dálel".
"Eger siz bul derekterdi Ýhandaǵy Covid-19-nyń áp degende shyqqan jaǵdaıymen salystyrsańyz, bir shıkiliktiń bar ekenin túsinesiz. Ári vırýstyń taralý aımaǵyna qarap-aq janýarlardan juqqanyn paıymdaýǵa bolady", - dep ol óz oıyn VVS arnasynda túsindirdi.
Oraıy kelgende aıta keteıik, AQSh Federaldy tergeý bıýrosynyń (FBR) dırektory Krıstofer Reı koronavırýstyń bastalýyna sebepker retinde Qytaı bıligi qarasty Ýhan zerthanasyn kinálaıdy. Reıdiń aıtýynsha, QHR Úkimeti pandemııanyń sebepterine qatysty tergeýdi san-caqqa júgirtip, álemdi shatastyrýǵa tyrysý úshin baryn salyp jatyr.
"Adyrna" ulttyq portaly
