Sońǵy jyldary qazaq ǵylymyna degen kózqaras túbegeıli ózgerdi. Oǵan Qasym-Jomart Toqaevtyń ǵylym salasyna jasaǵan reformalary sep boldy. Ǵalymdardyń jalaqysy ósip, jas ǵalymdardy qoldaý sharasy keńeıdi jáne ǵylymdy damytýǵa bólinetin qarajat kólemi edáýir artty. Sala ǵylymǵa qatysy joq adamdardan tazaryp, naǵyz jany ashıtyn, ómirin osy salaǵa arnaǵan adamdarmen tolyqty.
Sońǵy derekterge súıensek, elimizde ǵylymı zertteý jumystaryn júzege asyratyn 438 mekeme bar kórinedi. Onda 21 617 ǵalym qyzmet atqarady eken. Bul qazaq ǵylymy úshin úlken jetistik deýge bolady. Sebebi ǵylymdy qarjylandyrý kólemi sońǵy úsh jylda 70 paıyzǵa ósken.
Sondaı-aq balalar ǵylymyna da erekshe nazar aýdarylýda. Ásirese, bul baǵytta maqtanatyn tusymyz kóbirek. Máselen, elimizde ótken «Central Asia FIRST CHAMPIONSHIP-2023» robototehnıkadan Ortalyq Azııa oıyndaryna 1 200 oqýshynyń qatysýy sala bolashaǵynyń jarqyn ekenin dáleldeıdi. Sonymen qatar 50 oqýshymyz álemniń tórt elinde (Avstralııa, Marokko, AQSh, Indııa) ótetin halyqaralyq básekelerge joldama alǵan. Jalpy, qaı salaǵa bolmasyn qyzyǵýshylyq bala kezden paıda bolatynyn eskersek, baǵyt bar, baǵdar belgili.
Búgingi tańda jelini ashyp qalsań boldy elimizdiń túkpir-túkpirinde ǵylymda alǵashqy jetistikterine qol jetkizip jatqan jetkinshekterdi kórýge bolady. Olardy kórip qazaq ǵylymynyń erteńin elestetesiń. Ishiń jylıdy. Kúni búgin bireýin kózim shaldy. Tarazdyq oqýshy tálimgeriniń jetekshiligimen qyzyl jalyndy sóndirýge arnalǵan robot oılap taýypty. Ol tipti qaptaǵan qalyń tútin arasynda qalyp qoıǵan adamdy erkin alyp shyǵatynǵa uqsaıdy. Robotty alys qashyqtyqtan basqarýǵa da bolady eken. Mine, tapqyrlyq. Nebári 9-synyp oqıtyn oqýshynyń alǵyrlyǵy. Bul joba bolashaqta jetildirilse, talaı jandy ólimnen arashalap qalýy sózsiz. Al endi Aqtóbelik oqýshylar «aqyldy tereze» oılap tapqan. Olardyń jasaǵan jumystary búgingi tańda óte mańyzdy deýge bolady. Óıtkeni kishkentaı balalardyń terezeden qulaý jaǵdaıy jıilep ketkeni ras. «Aqyldy tereze» jobasy bul máseleniń sheshimi bolary anyq. Sebebi «aqyldy tereze» ózine jaqyn 90 sm aralyqta dybys estise qulyptalyp qalady. Bul balanyń terezeniń jaqtaýyna órmelep jatqandyǵynyń belgisi. Máseleniń ońaı ári aqyldy sheshimi dep osyny aıt.
Bul qazaq balalar ǵylymynyń buryn-sońdy shyqpaǵan belesi. Shúkir, deımiz. Balalarymyz kishkentaı kezinen ǵylymnyń ne ekenin bilip ósetin jaǵdaıǵa jettik. Jetistik ońaı kelmedi. Talaı ter tógilip, qyrýar qarjy jumsaldy. Qazirgi tańda elimizdiń ár aımaǵynda balalardyń ǵylymmen aınalysýyna kerekti jaǵdaı jasalǵan. Zamanaýı ortalyqtar salynǵan. Ortalyqtarda balalardyń kishkentaı bolsa da mańyzdy jańalyqtarynyń kýási bolyp jatyrmyz. Munymen toqtamaımyz dep senemiz. Qazaq ǵylymy jasara bersin!
