“Erler belsız, äielder bedeu bolady” - jelı qoldanuşysy qalyŋ qazaqtyŋ jylqy etın jeuıne qarsy

13394
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2022/11/65909955_2276324109250921_1702588855053451264_n-4.jpg
Feisbuk äleumettık jelısınde Serık Boqan esım-coily azamattyŋ jylqy etın jeuden qazaq halqyn saqtandyrǧan jazbasy tarady. Avtor öz jazbasynda jylqy etın jeudıŋ asqan ziianyn aityp,  tūtas ūltqa qauıp-qater tönıp tūrǧanyn jetkızedı. Būl jaily "Adyrna" ūlttyq portaly habarlaidy.  Avtor öz jazbasynda qazaq halqyn jylqy etınen bırjola jirenuge şaqyrady. Öz oiyn Serık Boqan bylai bastaidy:
"Jylqy etı ömırge öte qauıptı! Şyǧys medisinasy jylqy etınıŋ türlı bakteriia, öte jaman auyrular tudyratyn azyq ekenın däleldedı. Ol jürek, mi qan tamyrlaryn jaryp ömırge qauıp töndıredı".
Keiınnen jylqy etıne jany qas avtor qytaiy medisinaǧa toqtalady. Jylqy etın tūtynu - bedeulıktıŋ bastauy, aqyrynda tūtas ūlttyŋ öz tamyryna balta şabuy degen toqtamǧa keledı.
Qytaidyŋ bes myŋ jyldyq tarihy bar medisinasynda aitady: jylqy etı bauyr, būirek, asqazan, ışek joldaryn qūrttar örbıtu arqyly auyrtady. Süiktıŋ synuyn, keuektendıruın jedeldetedı. Doŋyz ben jylqy etın qatar jese, oba auyruyn tudyrady. Jylqy terısın jylanǧa japsa, jylan öledı. Jylqy etın jeitın adam öte köp auyruǧa şaldyǧady. Jylqy etın jegen qauymnyŋ ösımı toqtaidy. Erler belsız, äielder bedeu bolady Qysqasy jarty saǧat zalady jylqy etı turaly eskertudı estıp öte qauıptı ekenın bıldım. Saq bolaiyq! Jylqy kölık retınde paidalanuǧa laiyq körkemönerşı jaratylys, - deidı avtor būl jaiynda.
Söz soŋynda feisbuk belsendısı qos suretpen bölısedı. Onda arapşa jazu qoldanylǧan kartina jäne tulaǧan tūlpardyŋ beinesı bar. Oqyrmandar avtorǧa jauap esebınde tömendegıdei oi-pıkır qaldyruda:
"Jylqy etın jegen babalarymyz on-jiyrma baladan tapqan. Jylqynyŋ etı - adal",
"Qytailar jemei-aq qoisyn. Qazaqqa jylqy etı jaǧady. Jaǧyp ta keledı. İä, maiy süiektı jūmsartatyny ras, bıraq ony ünemı jemeidı ǧoi. Köbıne qysta soǧym retınde jeidı. Jylqy etı denenı qyzdyratyny ras. Aita bersek, paidasy köp. Jylqy etı - naǧyz dieta taǧamy",
"Ötırık! Jylqy etın jep jüz jasaǧan adamdar jeterlık. Kerısınşe desaulyqqa öte paidaly.
Etı ziiandy bolsa, qymyzy, saumaly şe? Ökpe auruymen, bauyr auruynan qymyz ışıp, saumal ışıp jazylǧandar turaly ne deimız? Kielı Jylqyǧa söz keltırmeŋızder!",
"Jylqyny qalai zerttep, bılıp, baǧyp ösırıp baptaudy aldymen qazaqtan sūrap bılıp alsyn, äitpese jylan jegenderdıŋ üstıne jylqynyŋ terısın jaba salmyz-au",
"Qauıptı qūrt, şaian jeitın Qytaidyŋ jylqysy şyǧar. Bızderdıkınıŋ jegenderı jusan, bärı  Qazaqtyŋ keŋ dalasynda jaiylǧan. Auzymnyn suy aǧyp kettı... Qazysy qandai sürlengen. Qytaidyŋ jylqysy qauıptı şyǧar, Qazaqtyŋ jylqysy nän ǧoi"  dedı oqyrmandar.
"Adyrna" ūlttyq portaly
Pıkırler