«Rýhanı jańǵyrý»: «Týǵan jer» jáne mańyzdy jobalar qalaı iske asýda?

2528
Adyrna.kz Telegram

«Ulttyq rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy qabyldanyp, iske asýda. Bul baǵdarlamanyń Qazaqstan úshin mańyzy zor, al Jańa Qazaqstan úshin qundylyǵy tipti joǵary. Nege? Sebebi Jańa Qazaqstandy qalyptastyrý úshin, memleketti qaıta rýhanı transformaııa jasaý mańyzdy. Tarıhty tereń zertteý, tilge reforma jasaý men ulttyq rýhqa serpin berý, ulttty uıystyratyn baǵdarlamalar ázirlep, olardy iske asyrý ózekti máseleler qatarynda. «Ulttyq rýhanı jańǵyrý» jobasynyń aıasynda «Týǵan jer» jobasy iske asyp jatyr.

«Rýhanı jańǵyrý» jobasy aıasyndaǵy mańyzdy baǵdarlamalar latyn grafıkasyn engizý bolyp tabylady. Qazirdiń ózinde qazaqstandyqtar, ásirese, jastar arasynda latyn álipbıin keńinen qoldaný iske asýda. Latyn álipbıi áli naqtylanbady, soǵan qaramastan halyq arasynda bul ózgeristerdi qoldaıtyndar az emes. Dúkenderdiń ataýlaryn, nysandar men kóshe attaryn, memlekettik organdardyń ataýlaryn latyn álipbıine aýystyrý iske asýda.

«100 jańa tulǵa» jobasy da sátti iske asýda. Jobanyń maqsatyn qazaqstandyqtardy halyqqa tanytý. Bul joba óz isiniń kásibı mamandaryn kópshilikke tanytý maqsatynda jasaqtaldy. Nátıjesi jaman emes. Júzdegen adam Qazaqstan qoǵamyna tanyldy, el olardyń erlikteri men sátti jumystaryn joǵary baǵalaýda. Halyq tanyp, jurt qurmetteýde. Joba barlyq janǵa birdeı múmkindik berip keledi. Jetistikke jetken, kásibı, adal jan bolsań, olardyń qatarynan siz de tabyla alasyz. Bul ár qazaqstandyqqa motıvaııa beretin jobaǵa aınaldy.

 «Qazaq tilindegi 100 jańa oqýlyq» jobasy da otandyq barlyq joǵary oqý oryndarynyń qazaq bólimderiniń stýdentteri men respýblıkalyq aýdarmashylar, fılologtar, redaktorlar arasynda tanymal jobanyń biri. Joba óte joǵary áleýetke ıe jáne álemge tanylǵan 100 oqýlyqtyń sapaly túrde qazaq tiline aýdarylýyna áser etti. Sapasyz, maǵynasy ózgergen oqýlyqtar sórelerden alynyp tastalýda. Ornyn sapaly, álemdik týyndylar basýda. Eń bastysy qazaq tilinde. Bul oqýlyqtar Qazaqstannyń gýmanıtarlyq ǵylym salasyn damytýǵa óz áserin tıgizip jatyr. Qoǵamdyq ǵylymdar alǵa jyljyp keledi deýge tolyq negiz bar.

Áleýeti zor taǵy bir iri joba, basqalarmen salystyrǵanda elenbeı qalǵan «Týǵan jer» patrıottyq baǵdarlamasy baryn da aıtýǵa tıispiz. Shyndyǵynda, baǵdarlama ıdeıasyna naǵyz patrıottyq sezimdi tárbıeleý ǵana emes, sonymen birge óziniń ulttyq mádenı-genetıkalyq kodyn saqtaý, Otanǵa degen parasattylyq pen emoıonaldyq qatynasty úılestirý de kiredi. Baǵdarlamanyń maqsaty týǵan ólkesin órkendetýge, kórkeıtýge beı-jaı qaramaıtyndardy tartý, túptep kelgende, áleýmettik máselelerdi sheshý bolyp tabylady. Osynyń aıasynda týǵan jerge týyn tigip, ósken ólkesine aǵash ekkender sany az emes. Al kásipkerler qaýymy bolsa óz ólkelerine kópir, balabaqsha, jol, sport jáne óner kórsetý keshenderin salyp, mektepter men aýrýhanalardy jóndeýden ótkizip jatyr. Senbilikter uıymdastyryp, saıabaqtar salýda. Jumys oryndaryn ashyp, halyqtyń áleýmettik jaǵdaıynyń ózgerýine de áser etýde. Bul «Týǵan jer» baǵdarlamasynyń basty mindeti ekenin eskerýge tıispiz.

2018 jyly mektep baǵdarlamasyna týǵan ólkeniń tarıhyn, tabıǵatyn, mádenıetin tereńirek bilý úshin «Ólketaný» keshendi oqytý kýrsy engizildi. Bul joba aıasynda oqý pánderi boıynsha oqytý júrgizildi. Qazaqstan tarıhy, qazaq ádebıeti, geografııa, mýzyka hrestomatııalary da jaryq kórdi. Synyp saǵattary, synyptan tys jumystar, murajaı sabaqtary ótkizildi. Bul óskeleń urpaqtyń boıynda patrıottyq sezimdi tárbıeleýdiń tamasha ádisi. Jas urpaqty týǵan ólkesin súıýge tárbıeleýdi mektep tabaldyryǵynan bastaý asa mańyzdy ekeni aıtpasa da túsinikti.

«Rýhanı jańǵyrý» osy salalar boıynsha iske asýda. Ózge de aty atalmaǵan baǵdarlamalar men jobalar jeterlik. Olardy da jeke taldap, qarastyrý mańyzdy.

 

«Adyrna» ulttyq portaly

Pikirler