Qazaqstanda soŋǧy jyldardaǧy eŋ maŋyzdy geologiialyq jaŋalyqtardyŋ bırı tırkeldı. Qaraǧandy oblysynyŋ aumaǧynda sirek kezdesetın jer metaldaryna bai, auqymdy äleuetke ie jaŋa alaŋ anyqtalyp, oǧan «Jaŋa Qazaqstan» atauy berıldı. Būl jaŋalyq eldıŋ mineraldyq-şikızat äleuetın jaŋa deŋgeige köteruge mümkındık beredı.
Atalǧan jaŋalyq 2022–2024 jyldarǧa arnalǧan jer qoinauyn geologiialyq zerdeleu jönındegı memlekettık baǧdarlama aiasynda jüzege asyryldy. Geologiia komitetınıŋ mälımetınşe, būl aumaq älemdık sūranysy qarqyndy ösıp kele jatqan strategiialyq metaldardy öndırudıŋ jaŋa ortalyǧyna ainaluy mümkın.
Barlau jūmystary Qaraǧandy oblysyndaǧy Küirektıköl uchaskesınde jürgızıldı. Zertteudı merdıger ūiym – «Sentrgeolsemka» JŞS jüzege asyrdy. Nätijesınde Dos-1, Dos-2, Dos-3 jäne Yrǧyz dep atalatyn tört perspektivaly aimaq anyqtalyp, olardyŋ aumaǧynda sirek metaldar men sirek jer elementterıne bai toǧyz rudaly dene tabyldy. Osy uchaskelerdı qamtityn keŋ boljamdy aumaq «Jaŋa Qazaqstan» dep ataldy.
Mamandardyŋ aituynşa, jalpy kölemı 134,6 şarşy şaqyrymdy qūraityn ırı geohimiialyq oreoldardyŋ anyqtaluy būl aumaqtyŋ önerkäsıptık tūrǧyda igerılu äleuetı joǧary ekenın körsetedı. Sarapşylardyŋ pıkırınşe, būl Qazaqstandaǧy alǧaşqy tolyqqandy sirek jer metaldary ken oryndarynyŋ bırıne ainaluy mümkın.
Ortalyq Qazaqstan öŋıraralyq geologiia departamentı – «Sentrkaznedra» basşysynyŋ orynbasary Asylhan Jünısov būl jaŋalyqtyŋ maŋyzdylyǧyn erekşe atap öttı. Onyŋ aituynşa, täuelsızdık jyldarynda sirek kezdesetın jer metaldary boiynşa mūndai ırı körınıs alǧaş ret tırkelıp otyr. Jekelegen elementter boiynşa boljamdy resurstar ondaǧan million tonnaǧa jetuı mümkın, alaida äzırge olar resmi qor sanatyna engızılgen joq.
Barlau jūmystary 300 metrge deiıngı tereŋdıkte jürgızıldı. Aldyn ala zerthanalyq taldaular elektronikada, akkumuliator öndırısınde jäne «jasyl» energetika salasynda keŋınen qoldanylatyn lantan jäne basqa da sirek jer elementterınıŋ joǧary mölşerın körsettı.
Qazaqstan Respublikasynyŋ Önerkäsıp jäne qūrylys ministrlıgı būl uchaskege geologiialyq barlau jürgızu lisenziiasy «Tauken-Samūryq» AQ-ǧa berılgenın habarlady. Aldaǧy alty jyl ışınde keşendı geologiialyq barlau jūmystary jürgızılıp, būrǧylau, zerthanalyq zertteuler jäne qorlardy esepteu josparlanyp otyr.
Qorlar rastalǧan jaǧdaida ǧana jobanyŋ ekonomikalyq tiımdılıgı baǧalanyp, infraqūrylym salu jäne sirek jer metaldaryn öŋdeitın öndırısterdı damytu mäselelerı qaralatyn bolady. Sonymen qatar ministrlık ırı halyqaralyq serıktesterdı tartu mümkındıgın de zerttep otyr.
«Jaŋa Qazaqstan» ken alaŋynyŋ aşyluy elde sirek jer metaldaryna negızdelgen tolyqqandy önerkäsıptık klaster qalyptastyruǧa jol aşuy mümkın. Būl öz kezegınde Qazaqstannyŋ jahandyq naryqtaǧy strategiialyq ornyn nyǧaityp, joǧary tehnologiialy jäne «jasyl» ekonomika salalaryndaǧy täuelsızdıgın arttyruǧa yqpal etedı.
