Jaily qala tūjyrymdamasy: Şymkenttegı jasyl jobalar jäne tūraqty qalalyq damu

143
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/storage/uploads/7tRHjpaqRzxAkGKg3mnKbiXve0y69L2e4MW86NgT.jpg

Şymkent qalasynda ekologiialyq jaǧdaidy jaqsartu jäne tūrǧyndar üşın qolaily qalalyq orta qalyptastyru baǧytyndaǧy jūmystar jüielı türde jüzege asyryluda. Megapolis retınde qarqyndy damyp kele jatqan qalada jasyl jelek aumaqtaryn keŋeituge erekşe köŋıl bölınude.

2025 jyly qala aumaǧyndaǧy 25 köşede jalpy kölemı 500 myŋ şarşy metr gazon töseu, avtomatty suaru jüielerın ornatu jäne 33 su ūŋǧymasyn būrǧylau jūmystary jürgızılude. Sonymen qatar, biyl 14 500 tüp būta men 152 myŋ tüp aǧaş egıldı. Kögaldandyru şaralary Bozaryq, Şymsiti, Asar, Tūran şaǧyn audandarynda jäne negızgı magistraldyq köşeler boiynda ıske asuda.

Al 2026 jylǧa 32 köşede būta otyrǧyzu, 6 jaŋa köşenı tolyq kögaldandyru, 4 myŋ aǧaş egu, sondai-aq ortalyq aimaqtarda tık kögaldandyru jüiesın engızu josparlanyp otyr.

Abai audanyndaǧy būrynǧy qoqys poligony aumaǧynda «Ekopark» qūrylysy bastaldy. Joba aiasynda demeuşılerdıŋ qoldauymen 5 000 tüp aǧaş otyrǧyzylyp, 13 gektar aumaqqa suaru jüiesın ornatu jūmystary jürgızılude. Sonymen qatar, 1 800 tüp jemıs aǧaşy men sändık ösımdıkter otyrǧyzu közdelgen.

Qalada memlekettık-jekeşelık ärıptestık (MJÄ) aiasynda 6 jaŋa gülzar salynuda. Sondai-aq, jylyjai keşenderınde 2026 jylǧa arnalǧan gül qoryn ösıru jūmystary bastaldy. Biyl josparǧa säikes 1,6 million dana köpjyldyq gül men 1,6 million qyzǧaldaq otyrǧyzu közdelıp, jūmystar kezeŋ-kezeŋımen atqaryluda.

Jasyl aimaqtardy keŋeituge baǧyttalǧan būl bastamalar Şymkent qalasynyŋ ekologiialyq ahualyn jaqsartyp, tūrǧyndar üşın jaily ärı qauıpsız ömır süru ortasyn qalyptastyruǧa mümkındık beredı.

Sonymen qatar, Şymkent qalasynda su şaruaşylyǧy nysandary boiynşa bırqatar ırı jobalar jüzege asyryldy. «Qoşqar-ata» özenınıŋ jaǧalauyn abattandyru, «Aqjar» su qoimasyn jaŋǧyrtu, sondai-aq «Aqsai–Qarabastau» jäne «Käusar» kanaldarynyŋ qūrylysy tolyq aiaqtaldy. Būdan bölek, qala aumaǧyndaǧy kanaldardyŋ jalpy ūzyndyǧy 268 şaqyrym bolatyn bölıgınde mehanikalyq tazalau jūmystary jürgızılude.

«Badam» özenınıŋ 9 şaqyrym aumaǧynda arna nyǧaitu jūmystary atqaryldy. Sonymen qatar, 2025 jyly özennıŋ eŋ qauıptı dep tanylǧan 5,3 şaqyrymdyq uchaskesın jaŋǧyrtu jūmystary bastaldy.

Qalanyŋ mikroklimatyn jaqsartu maqsatynda «BMK» kanalynan «Jaŋa Şek» kanalyna täulıgıne 200–250 litr/sekund kölemınde su jıberılıp, ortalyq köşelerdı ylǧaldandyru jüiesı ıske qosyldy. Aldaǧy uaqytta būl jüienı Kışı Samal şaǧyn audany men Abai saiabaǧy baǧytyna deiın keŋeitu josparlanyp otyr.

Qazırgı taŋda qala aumaǧynda 86 subūrqaq jūmys ısteidı, onyŋ 41-ı tiıstı basqarmanyŋ teŋgerımınde. Biyl barlyq subūrqaqtar josparǧa säikes qyzmet körsetıp, qosymşa 18 jaŋa subūrqaq salyndy. 2025 jyly subūrqaqtarǧa qyzmet körsetu jäne sorǧy jabdyqtaryn jaŋartu üşın 250 million teŋge bölındı. Qazırgı uaqytta barlyq subūrqaqtar qysqy saqtauǧa kezeŋ-kezeŋımen jinaluda.

Atalǧan jūmystar qala infraqūrylymynyŋ tūraqty jūmysyn qamtamasyz etıp, tūrǧyndardyŋ qauıpsızdıgı men ömır süru sapasyn arttyruǧa baǧyttalǧan.

Pıkırler