Resei – Qazaqstan şekarasynda bırneşe aidan berı qalyptasqan jük kölıkterınıŋ ūzyn-sonar kezegı zaŋsyz tauar ainalymymen küresudıŋ jaŋa şaralaryna bailanysty. Būl turaly Resei prezidentı Vladimir Putin Qyrǧyzstanǧa resmi saparynyŋ qorytyndysy boiynşa bergen baspasöz mälımdemesınde aitty.
Putinnıŋ mälımdeuınşe, onyŋ tapsyrmasymen Euraziialyq ekonomikalyq odaq (EAEO) şeŋberındegı keden organdary şekara maŋynda kezdeisoq tekseruler jürgızudı bastaǧan. Nätijesınde köptegen jük kölıkterınıŋ Resei–Qazaqstan şekarasyn müldem qūjatsyz kesıp ötetındıgı anyqtalǧan.
«Tekseruler bastalǧanda eşqandai qūjat joq ekenı belgılı boldy. Būl – qara import. Bızdıŋ keden aumaǧymyzǧa tauarlar baqylausyz kırıp jatyr. Resei biudjetınen milliardtaǧan rubl joǧalyp otyr», – dedı Putin.
Onyŋ aituynşa, EAEO aiasynda ortaq kedendık keŋıstık pen tauarlardyŋ erkın qozǧalysy bolǧanymen, ärbır jük kölıgı belgılı bır qūjattar paketımen jüruge mındettı. Būl qūjattar jüktıŋ qūramy, kedendık qūny, kedendık tölemder jäne QQS töleuge qatysty aqparatty qamtuy tiıs.
Putin Qazaqstan prezidentı Qasym-Jomart Toqaevpen būl mäselenı talqylaǧanyn atap öttı.
«Toqaev bärın dūrys tüsındı, eşqandai sūraq ta, problema da joq», – dedı ol.
Ekı memleket şekarada jinalyp tūrǧan jük kölıkterın bırtındep ötkızuge kelısken. Prezidenttıŋ aituynşa, kölıkterdı şekaradan ötkızu «jasyl dälızge» ūqsas rejimde jüzege asady – jürgızuşıler eŋ tömengı tölem engızıp, kölıkter kezeksız ötedı. Al 2026 jyldan bastap taŋdamaly tekseruler kezınde barlyq qajettı qūjattar talap etıletın bolady. Qūjatsyz tauar tasymaldaǧandardyŋ kölıgı tärkılenuı mümkın.
Putin şekaradaǧy jaǧdaidy biylǧy jyldyŋ soŋyna deiın tolyq şeşuge bolady dep esepteidı.
Aita ketsek, şük kölıkterınıŋ şekarada jinaluy qyrküiek aiynan berı baiqalyp keledı. Resmi organdar şekaradan ötuge qatysty kedergıler joq dep mälımdegenımen, qazaqstandyq aqparat qūraldary jürgızuşıler Resei tarapyndaǧy küşeitılgen tekserısterden qauıptenıp, Qazaqstan aumaǧynda toqtap tūrǧanyn habarlaǧan. Resei keden qyzmetı qazan aiynda şekara maŋynda kölıkterdı kezdeisoq tekseretın mobildı toptar jūmys ıstep jatqanyn rastaǧan.
