Äskerde qaza tapqandardyŋ tuystary Ükımet üiıne baryp, öz talaptaryn bıldırgende deputat soŋǧy 5 jylda Qazaqstan äskerınen jüzdegen sarbazdyŋ ömırı üzılgenın mälımdedı, dep habarlaidy “Adyrna” portaly.
«Soŋǧy üş jylda elımızde 270 äskeri qyzmetker qaza tapty. Al soŋǧy tört jylda äskerde 86 suisid jaǧdaiy men 20 öz-özıne qol jūmsau äreketı tırkeldı», – degen bolatyn Mäjılıs deputaty Nartai Sarsenǧaliev 2024 jyldyŋ qyrküiegınde resmi statistikany jariialai otyryp.
Soŋǧy ekı jylda (2023–2025) Qazaqstan armiiasynda bırneşe ırı jäne jeke qaiǧyly oqiǧalar men jaraqat alu jaǧdailary tırkeldı, olardyŋ qatarynda:
- 2023 jyldyŋ jeltoqsanynda Ūlttyq ūlan sarbazy Erbaian Mūhtar bas süiek-mi jaraqatyn alyp, komaǧa tüstı – onyŋ jaǧdaiy eŋ rezonansty oqiǧalardyŋ bırı sanalady;
- 2024 jylǧy 13 mamyrda äskeri gospitalda soqqydan keiın sarbaz Dosymjan Sälımjan qaitys boldy;
- 20 mamyrda Aiagözde merzımdı qyzmettegı sarbaz köz jūmdy. Resmi sebep retınde «bakteriialyq meningittıŋ naizaǧai tärızdı türı» ataldy;
- 2024 jylǧy 7 qyrküiekte eldıŋ är öŋırındegı poligondarda ekı sarbazdyŋ ölımı tırkeldı: bıreuı «Oimaşy» poligonynda leitenanttyŋ oǧynan, ekınşısı Maŋǧystau oblysynda qarudy qoldanu erejesın būzudan qaza tapqan;
- 17 qyrküiekte Arys garnizonynda kelısımşart negızındegı äskeri qyzmetker basyna oq tiıp jaralandy. Sebebı «öz-özıne qol jūmsau äreketı» dep körsetıldı;
- 14 qazanda Qaraǧandy oblysynda sarbaz basynan oq jaraqatyn alyp qaitys boldy – sebep retınde suisid ataldy;
- Sol 17 qyrküiekte Gvardeiskii garnizonynda merzımdı qyzmettegı sarbaz ölı küiınde tabyldy. Sebe retınde taǧy da suisid delıngen;
- 2025 jylǧy 23 qyrküiekte Jetısu oblysynda oqu-jattyǧu kezınde sarbaz qaza tapty. Sebebı «qarudy qoldanu kezınde qauıpsızdık şaralaryn saqtamau» delındı;
- 5 qazanda Almaty oblysynda ŪQK şekara qyzmetınıŋ qatardaǧy äskerı qaitys boldy – resmi sebep: meningokoksemiia;
- 7 qazanda Maŋǧystau oblysyndaǧy ŪQK şekara qyzmetınde merzımdı sarbaz qaza tapty – sebebı retınde tehnikalyq jūmystar kezınde qauıpsızdık erejelerın būzu körsetılgen.
Būl tek eŋ belgılı oqiǧalar ǧana. Deputat Sarsenǧaliev keltırgen jüzdegen ölım jaǧdaiyna süiensek, äskerdegı köptegen qaiǧyly oqiǧalar qoǧam nazarynan tys qalyp otyrǧany anyq.
Bügıngı düisenbı, 10 qaraşada äskerde tuystary, balalalary qaza tapqan bır top adam Astanadaǧy Ükımet üiıne baryp öz talaptaryn bıldırgen. Olar Qazaqstannyŋ qaruly küşterınde reforma jürgızudı, japa şekkenderge ädıl ötemaqy töleudı talap ettı. Olar äskeri ısterdı qaitadan qozǧau, ädıl tergeu jürgızu arnaiy qoǧamdyq komissiia qūru, äskeri bölımderdegı beinebaqylau jüiesın jaŋartu, azamattardy äskerge 25 jasqa tolǧannan keiın şaqyru tärızdı talaptaryn bıldırgen.
Al düisenbı künı tüsten keiın Qorǧanys ministrlıgı azamattardyŋ şaǧymyn jeke-jeke qabyldaǧanyn aityp, äskerdegı qauıpsızdık küşeitılıp jatqany turaly mälımdeme taratty.
"Ömırıŋdı saqta", "Zaŋ jäne tärtıp" jäne basqa da baǧdarlamalar ıske asyrylyp jatyr. "Otbasymen beineqoŋyrau" servisı arqyly sarbazdardyŋ ata-anasymen tūraqty telefon bailanysy ūiymdastyrylǧan. Kündelıktı jeke qūramnyŋ dene bıtımı tekserıledı. Kazarmalar men qyzmetten berılgen üi-jailarda beinekameralar ornatylǧan. Suisidtıŋ aldyn alu jäne qaruǧa qol jetkızudı baqylau maqsatynda jasandy intellekt elementterı bar beinebaqylau jüiesı engızılıp jatyr", - dep jazylǧan Qazaqstannyŋ qorǧanys ministrlıgı taratqan mälımdemede.
