2025 jyldyŋ 10-14 qazany aralyǧynda Almatyda quyrşaq önerınıŋ şymyldyǧy türılıp, halyqaralyq şyǧarmaşylyqty toǧystyrǧan aituly mädeni oqiǧa – III Halyqaralyq «Almaty Puppet Festival – 2025» öz märesıne jettı. Mädeni mereke Almaty qalasy äkımdıgınıŋ qoldauy, Memlekettık quyrşaq teatrynyŋ ūiymdastyruymen ötkızıldı.
Festival – zamanaui quyrşaq teatrynyŋ san aluan qyryn körsetken, mädeniet pen önerdı toǧystyrǧan erekşe alaŋ boldy. Biylǧy öner dumanyna İtaliia, İspaniia, İran, Ündıstan, Resei, Bolgariia, Türkiia, Äzırbaijan, Özbekstan, Qyrǧyzstan jäne Qazaqstannan kelgen 15 üzdık teatr ūjymy men 150-ge juyq käsıbi quyrşaq şeberı qatysyp, körermen qauymdy türlı stildegı qoiylymdarymen täntı ettı.
Qarjylai jüldege ie bolǧan doda nätijesı boiynşa:
Bas jülde «Üzdık spektakl» nominasiiasymen – «Minusmal» teatry, «Nil» (İspaniia, Granada);
«Üzdık rejisser» nominasiiasymen – Riazan quyrşaq teatry, «Serebrianoe kopytse» (Resei, Riazan);
«Üzdık akterlık ansambl» nominasiiasymen – Halyqaralyq teatr ortalyǧy, «Tvoreniia» (İtaliia, Florensiia);
«Üzdık quyrşaq jürgızuşı» nominasiiasymen – Djengiz Ozek Gelge teatry, «Musornyi monstr» (Türkiia, Ystanbūl);
«Üzdık suretşı» nominasiiasymen – Säken Seifullin atyndaǧy Qaraǧandy oblystyq akademiialyq qazaq drama teatry quyrşaq truppasy, «Qarşaqyz jäne 7 ergejeilı» (Qazaqstan, Qaraǧandy);
«Jaŋa sahnalyq ızdenısı üşın» nominasiiasymen – Şahmet Qūsaiynov atyndaǧy oblystyq qazaq-muzykalyq drama teatry quyrşaq truppasy, «Orteke turaly aŋyz» (Qazaqstan, Kökşetau);
«Ūlt ruhyn ūlyqtaǧany üşın» nominasiiasymen – Özbek ūlttyq quyrşaq teatry, «Oh, uj etot Hodja Nasreddin» (Özbekstan, Taşkent) marapattaldy.
Sonymen qatar, festivaldıŋ barşa qatysuşylaryna arnaiy diplomdar men estelık syilyqtar tabystaldy.
Qoiylymdarmen qatar, quyrşaq teatrynyŋ teoriiasy men täjıribesı toǧysqan şeberlık saǧattar men därıster ötkızıldı. Olardyŋ qatarynda «Quyrşaq teatrynyŋ öner tarihyndaǧy orny», «Quyrşaq şeberlerınıŋ qol energiiasy», «Küres alaŋynyŋ keŋeiuı: XXI ǧasyrdaǧy quyrşaq teatrynyŋ jaŋa keŋıstıkterı» sekıldı özektı taqyryptar qamtyldy. Būl basqosular halyqaralyq mamandar üşın käsıbi ösu men özara ideia almasudyŋ tiımdı alaŋyna ainaldy.
Almat Amangeldı, Memlekettık quyrşaq teatrynyŋ direktory: «Bes kün boiy quyrşaq teatrynyŋ älemı jaŋa boiaularǧa, jaŋa esımderge jäne jaŋa ideialarǧa toly boldy. Festival aiasynda körermender men qatysuşylar türlı eldıŋ mädenietın jaqynnan tanyp, bır sahnada toǧysqan şyǧarmaşylyq quatty sezındı. bızben bırlese jūmys ıstegen ärıptesterge, şet elderden kelgen qonaqtarǧa, teatr ūjymdaryna jäne festivaldı ūiymdastyruǧa atsalysqan barşa jandarǧa şyn jürekten alǧys aitamyn. Sızderdıŋ eŋbekterıŋız – osy festivaldıŋ şynaiy tabysynyŋ kepılı. Keleşekte de osyndai igı bastamalar jalǧasyn tauyp, quyrşaq teatry önerı örlei bersın!»
Almatyda ötken būl mädeni festival – tek öner merekesı ǧana emes, älemdık quyrşaq teatrynyŋ damu baǧytyn, estetikalyq ızdenısterın aiqyndaǧan bıregei platforma boldy. Sonymen qatar, festival Almatynyŋ halyqaralyq mädeni imidjın nyǧaityp, qalanyŋ ruhani tynysyna erekşe serpın berdı.
Aita ketu kerek, Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık quyrşaq teatry biyl 90 jyldyq mereitoiyn atap öttı. Temırbek Jürgenovtıŋ bastamasymen 1935 jyly qūrylǧan būl teatr – elımızdegı quyrşaq önerınıŋ qara şaŋyraǧy. 90 jyl ışınde bırneşe buynnyŋ jüregınen oryn alyp, ūlt mädenietınıŋ altyn qoryna ainaldy.
Festivaldıŋ soŋǧy künınde teatr ūjymy barşa körermenge alǧysyn bıldıre otyryp, quyrşaqtar älemındegı şynaiy sezım men şeksız qiialǧa toly saparǧa bırge şyqqan sätter üşın jürekjardy yqylasyn jetkızdı.
