2025 jyldyŋ 20 mausym künı Almaty qalasynda M.O. Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner instituty men «Ǧylym ordasy» respublikalyq memlekettık käsıpornynyŋ ūiymdastyruymen «Qanyş Sätbaev jäne qazaq ruhaniiaty» atty ǧylymi-teoriialyq konferensiia öttı.
Konferensiia aiasynda belgılı ǧalym, akademik, memleket jäne qoǧam qairatkerı, Qazaq KSR Ǧylym akademiiasynyŋ tūŋǧyş prezidentı Qanyş İmantaiūly Sätbaevtyŋ akademiialyq bes tomdyq şyǧarmalar jinaǧynyŋ tūsaukeserı räsımı jasaldy.
Būl maŋyzdy basqosu – ūlt ruhaniiaty men ǧylymynyŋ tarihyndaǧy aituly oqiǧa. Qanyş Sätbaevtyŋ mūrasyn jüielep, jaŋa ǧylymi ainalymǧa engızu jolynda M.O. Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ ǧalymdary daiyndaǧan būl eŋbek – akademiialyq deŋgeidegı mazmūndy, salmaqty jinaq. Onda ǧalymnyŋ geologiia-mineralogiia salalaryndaǧy zertteulerımen qatar, publisistikalyq jäne ǧylymi maqalalary, sirek kezdesetın suretterı men mūraǧattyq qūjattary toptastyrylǧan.
Tūsaukeserge elımızdıŋ ǧylym, bılım, mädeniet salasynyŋ tanymal ökılderı, ǧalymdar men zertteuşıler, qoǧam qairatkerlerı jäne BAQ ökılderı qatysty.
Şarany M.O. Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ bas direktory, akademik Kenjehan Matyjanov jürgızdı. Kenjehan Islämjanūly «Ūlttyq ruhty örletken ūly tūlǧa» atty kırıspe sözınde Qanyş Sätbaevtyŋ ūlttyq ruhty biıktetken tūlǧalyq bolmysyna keŋınen toqtalyp, ǧalymnyŋ qazaq ädebietıne, ädebiettanu ǧylymyna qosqan ülesı turaly jan-jaqty baiandady.
Sonymen bırge akademiialyq jinaqtyŋ erekşelıgı men ǧylym üşın maŋyzyn atap öttı.
Saltanatty jiynda bırqatar mazmūndy baiandamalar oqylyp, Q.Sätbaevtyŋ san qyrly eŋbegı jan-jaqty talqylandy. Atap aitqanda:
«Qanyş – qazaq ruhaniiatynyŋ qamqorşysy» – Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Senatynyŋ deputaty, himiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor, QR ŪǦA akademigı, «Q.İ.Sätbaev halyqaralyq qory» qoǧamdyq qorynyŋ qamqorşylyq keŋesınıŋ töraǧasy Altynbek Nuhūly;
«Ūstaz ūlaǧaty» – ǧalym, tehnika ǧylymdarynyŋ doktory, QR ŪǦA akademigı Qojahmetov Sūltanbek Myrzahmetūly;
«Qanyş İmantaiūlynyŋ geologiia salasyna qosqan ülesı» – Memleket jäne qoǧam qairatkerı, QR ŪǦA akademigı, geologiia-mineralogiia ǧylymdarynyŋ doktory Däukeev Serıkbek Jüsıpbekūly;
«İnjenerlık oi-sana jäne ūlttyq ruh» – Qazaqstannyŋ Eŋbek sıŋırgen qairatkerı, QR Ūlttyq jaratylystanu ǧylymdary akademiiasynyŋ akademigı, filosofiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor Sydyqov Ūlyqpan Esılhanūly;
«Qanyş Sätbaev jäne ūlttyq sananyŋ jaŋǧyruy» – geologiia-mineralogiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor Baibatşa Ädılhan Bekdıldaūly;
«Qanyş Sätbaev planetasy» – QR Eŋbek sıŋırgen qairatkerı, filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor Serık Negimov;
«Qanyş Sätbaev jäne qazaqtyŋ muzykalyq mūrasy» – QR Eŋbek sıŋırgen qairatkerı, muzykatanuşy, dästürlı änşı Erkın Şükıman baiandama jasap, Qanyş İmantaiūlynyŋ qazaq ǧylymy men ūlt ruhaniiatyn örkendetudegı eren eŋbegıne toqtaldy. Erkın Şükıman baiandamasynyŋ soŋynda Qanyş İmantaiūlynyŋ jinaǧan änderın oryndap, qatysuşylarǧa erekşe äser syilady.
Şaranyŋ kelesı bölımınde «Ǧylym ordasy» ŞJQ RMK bas direktory Mūqajanov Ūlar Orazǧaliūly, belgılı kompozitor, publisist, qoǧam qairatkerı Erulan Kanapianov, Qanyş İmantaiūlynyŋ tuǧan jerınen arnaiy kelgen «Akademik K.İ.Sätbaevtyŋ Baianauyl memorialdyq muzeiınıŋ» basşysy Abylgazin Qaiyrgeldı Qasymtaiūly qūttyqtau söz söilep, bes tomdyq jinaqtyŋ jaryqqa şyǧuy – el ruhaniiaty üşın ülken olja ekenıne nazar audardy. Konferensiiada “Qazaqstan ǧylymynyŋ tarihy” muzeiı jäne Ortalyq Ǧylymi kıtaphananyŋ ūiymdastyruymen Qanyş Sätbaev ömırı men şyǧarmaşylyǧyna arnalǧan körme körsetıldı.
Şara aiasynda Senat deputaty, akademik Altynbek Nūhūly Qanyş Sätbaevtyŋ ǧylymi mūrasyn zerdeleuge eleulı üles qosqan M.O. Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ direktory Kenjehan Islämjanūlyna, akademik Sūltanbek Myrzahmetūlyna, filosof-ǧalym Ūlyqpan Esılhanūlyna jäne geologiia ǧylymdarynyŋ doktory Ädılhan Bekdıldaūlyna «Qanyş Sätbaev medalın» saltanatty türde tabystady.
Jaryqqa şyǧyp otyrǧan akademiialyq jinaqty daiyndau barysynda ǧalymdar tarapynan tekstologiialyq zertteulerge airyqşa män berılgen. Ǧalymnyŋ būryn jaryq körgen eŋbekterı alǧaşqy nūsqalarymen salystyrylyp, türlı basylymdarda ketken auytqular men būrmalanǧan tūstar mūqiiat saralanyp, qalpyna keltırılgen. Būl jinaqta Qanyş Sätbaevtyŋ ǧylymi stilı, avtorlyq baiandauy men tılı barynşa saqtalyp, ūsynylǧan.
