16 mausym künı Ūlytauda “Ūlttyq qūryltai” öttı. Qūryltaiǧa qatysqandardyŋ bırı - Ahmet Baitūrsynūly atyndaǧy Tıl bılımı institutyna basşysy Anar Fazyljan bolatyn. Ol özınıŋ Facebook paraqşasyna “Prezident latyngrafikaly älıpbige köşuden bas tartty” degen jalǧan aqparat jauap berdı, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
“Qūrmettı qauym, qadırlı ärıptester! Bügın Ūlytaudaǧy Ūlttyq Qūryltaiǧa qatystym. Prezident latyngrafikaly älıpbige köşuden bas tartamyz degen joq. Būl - jalǧan söz!
Kerısınşe, osy ıstı sapaly oryndauǧa erekşe nazar audaryp otyr. Prezident Ahmet Baitūrsynūly atyndaǧy Tıl bılımı instituty ūsynǧan latyn älıpbiın qabyldady, maqūldady. Tek endı osy älıpbidıŋ tıltanymdyq bazasy: emle erejesı men emle anyqtaǧyşy jäne emle sözdıgın tiianaqtap äzırlep alu jönınde arnaiy bızge tapsyrma berıp otyr”,- dedı ol.
Sonymen qatar, Anar Fazyljan Prezidenttıŋ aitqan sözın de qosa kettı.
«Būǧan deiın bız 2 ret latyn grafikasyna köşuge tyrystyq. Alaida, soŋy sättı bolǧan joq. Sondyqtan, būl mäselege jan-jaqty, tereŋ taldau jasap baryp, tübegeilı şeşım qabyldaǧan abzal. Kirillisadan latyn älıpbiıne jasandy türde, tek säikes ärıpterdı özgertu arqyly köşuge bolmaidy. Äitpese, būl ülken qatelıkke aparyp soǧady. Eŋ bastysy, azamattar, äsırese, jastarymyz qazaq tılındegı barlyq sözderdıŋ latyn grafikasyndaǧy jazylu tärtıbın anyq bıluı kerek. Iаǧni, tılımızge arnalǧan orfografiialyq qaǧidalardy qaita qaraǧan jön. Mysaly, kirillisa grafikasyndaǧy qazaq tılınıŋ töl sözderınde «y» ärpı jiı kezdesedı. Osy ärıptı mehanikalyq türde latyn grafikasyna köşırse, aǧylşyn tılındegı «Ü» ärpı ärbır tiıstı sözde paida bolady. Būl – dūrys emes. Bızge jäne türkıtıldes bauyrlarymyzǧa «Ü» ärpı jiı kezdesetın sözderdı oqu qiynǧa soǧady. Mysaly, «tynyştyq» («tynyshtyq») degen sözdı alyp qaraŋyzdar, üş «Ü» ärpı paida boldy. Sözdıŋ özı közge jaǧymsyz körınedı. Osyndai mysaldar öte köp.
Mıne, sol sebeptı, men Tıl bılımı institutyna qazaq tılınıŋ jaŋa orfografiiasy turaly arnaiy eŋbek äzırleudı tapsyrdym.
Sodan keiın ǧana latyn älıpbiıne auysu jönınde aituǧa bolady. Asyǧystyqqa jol bermeuımız kerek. Tıptı, köşedegı bilbordtar men ministrlıkterdıŋ atauyna qarasaq ta jetkılıktı. Tılımız būrmalanyp kettı. Aşyǧyn aitu kerek, būl qazaq tılınıŋ tabiǧatyna jat, tıptı, tılımızdı mazaq qylu siiaqty körınedı. Mūndai üstırt jasalǧantıl reformasynyŋ qajetı joq.
Bızge naqty reforma kerek. Tıl – ūlttyŋ jany. Oǧan nemqūraily qarauǧa mülde bolmaidy. Sondyqtan, bız tılımızdıŋ märtebesın arttyratyn grafikany ǧana qabyldaimyz», dep Prezidenttıŋ sözın jazdy.
”Adyrna” ūlttyq portaly
