Memleket damýdyń naqty algorıtmin quryp, aldaǵy kezeńdi boljap otyrǵany abzal — Keńshilik Tyshqan

1846
Adyrna.kz Telegram

«Qańtar oqıǵasynda» eń negizgi ańǵarǵan nárse – saıası, áleýmettik, tipti, ǵylymı baǵytta da reformalar kerek ekeni. Taıaýda referendým ótpek,sýperprezıdenttik júıeden arylý jaıy sóz boldy. Demek, bılik osyǵan deıin bizde sýperprezıdenttik júıe bolǵanyn moıyndap tur. Sondyqtan bılik pen qoǵam arasyndaǵy sál alshaqtyq osy jaǵdaıǵa alyp keldi. Tergeý nátıjeleri tolyq shyqty deýge kelmeıdi, biraq Memleket basshysy meńzegendeı,qańtarda ústem tap – yqpaldy bir shoǵyr adamnyń bılikti qolyna alǵysy kelip, memlekettik tóńkeris jasaýǵa umtylǵany anyq. Odan qarapaıym adamdar, jazyqsyz jandar, beıbit sherýge shyqqandar, polıııa qyzmetkerleri zardap shegip, kóz jumdy.

Osy oqıǵanyń bir zııany – qoǵamnyń bılikke degen senimine selkeý tústi. Sol sebepti kúdik keltirýshilerdiń bolýy – zańdy. Árıne, halyqtyń jaǵdaıy jaman emes, ashtyq qysyp jatqan joq, biraq qoǵamda áleýmettik tómen taptyń deńgeıi kóbeıdi. Úlken tap pen tómen taptyń arasyndaǵy alshaqtyq kóbeıgende narazylyq shyǵady. Endi oqıǵany maman retinde dinı jaǵynan qarap kórsek. 2010-2011 jyldan bastap memleket ekstremızmmen kúresti qolǵa alýǵa tyrysty. Alaıda bul kúres memlekettik organdardyń qyzyǵýshylyq deńgeıinde ǵana iske asty. Bizde radıkalızm boıynsha tirkeýde turǵan adamdardyń sany onsha kóp emes. Olardyń basshylyǵyn, basqarý júıesin, qarjylandyrý joldaryn tez arada anyqtap, buǵattap tastaýǵa múmkindik bar. Sebebi halyq ishinde dinde turaqty júrgenderdiń sany 10-15 paıyz shamasynda. Onyń ishinde radıkalızm jolynda júrgenderdiń sany tipten tómen. Radıkalızmge qarsy kúreske mıllıardtaǵan qarjy bóline tura, onyń jolyn kese almaý aqylǵa qonbaıdy. Osy jerde biz Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń «radıkaldar qaqtyǵysqa aralasty» degen sóziniń shyn ekenin uǵamyz. Iaǵnı, bılikke múddeli yqpaldy toptar sodyrlardyń jolyn ádeıi kespeı kelýi múmkin.

Taǵy bir problema – dindi azamattarǵa taratýdaǵy máseleler. «Dindi óz betine qaldyrý» dedik te, baqylaýdan shyǵaryp aldyq. Keı kezde dinı máselelerdi shekten tys saıasılandyryp jiberdik. Mysaly, jastarǵa aq-qarany túsindirip bere alatyn myqty din mamandary jeterlik. Alaıda ashylyp sóıleýge saıasat kedergi keltiredi. Al yqpaldy toptardyń quramynda júrgenderdiń bedeli asyp, solardyń sózi ótip ketti. Dinniń shyndyǵyn solar aıtyp júrgendeı kórindi. Al din salasynda júrgen mamandardyń kóbiniń biliktilik deńgeıi tómen. Sondyqtan memleket aldaǵy ýaqytta dindi baqylaýǵa alý kerek dep oılaımyn. Ulttyq qaýipsizdik komıteti qańtar oqıǵasyna qaıda qarap otyrdy? Qaqtyǵysqa qatysty dep birneshe dinı toptardy atady. Naqtysyn aldyn ala nege boljamady? Iaǵnı, memlekettik múdde men qaýipsizdik turǵysynda kóptegen ońtaıly ózgerister bolýy tıis. «Qańtar oqıǵasyna» syrtqy kúshterdiń de qatysy bolýy múmkin. Óıtkeni memlekettik tóńkeris jasaý, radıkalızm degen bir adamnyń qyzyǵýshylyǵy emes, ol úlken saıasat, syrtqy kúshterdiń yqpaly bolady. Endi memleket damýdyń naqty algorıtmin quryp, aldaǵy kezeńdi boljap otyrǵany abzal.

Keńshilik Tyshqan,

dintanýshy

Pikirler
Basqa materıaldar