Búgin 15 sáýir elimizde ǵashyqtar kúni toılanady. Bul resmı mereke bolmaǵanymen, jastar arasynda keıingi jyldary keń tanylǵan. Mereke qazaq lıro-epostyq jyrynyń keıipkeri Qozy Kórpesh pen Baıan Sulýdyń qurmetine arnalǵan.
"Qozy Kórpesh – Baıan Sulý" dastany qazaq halqynyń eń kóne, el arasynda kóp taraǵan jyrdyń biri sanalady. "Qozy Kórpesh – Baıan Sulý" jyry tek qazaq arasynda ǵana emes, Sovet odaǵynyń kóptegen halqynda da mol taraǵan. Jyrdyń bir nusqasynda Qarabaı men Sarybaı ańǵa shyǵady. Ekeýi quda bolamyz dep kelisedi.
Keıinnen Qozy jetim qalyp, jalqy ósip, keıin ǵana Baıan atty qalyńdyǵynyń bar ekenin biledi. Ony izdep shyqqan saparynda kóp qıyndyqty jeńip, aqyry qaıyn jurtyna barady. Qozy Sarybaıdyń eline kelgen soń biraz ýaqyt tazsha bolyp júredi. Baıanmen kezdesip, oǵan ońashada óziniń kim ekenin bildiredi. Ekeýi kóńil qosyp tabysady. Biraq olardyń syryn Qodar bilip qoıyp, qaıtse de Qozydan qutylýdyń jolyn izdeıdi.
Aryqy qapylysta ony oqqa ushyrady. Qozy Kórpeshtiń kegin qýǵan Baıan sulý Qodardy aılamen óltiredi, ǵashyq jarynyń molasyna kelip ózin-ózi qanjarmen jaryp óledi. Keıinnen qos ǵashyqtyq mahabbatyna dálel retinde kúmbez qoıylǵan.
Mazar Shyǵys Qazaqstan oblysy Aıagóz aýdany Tańsyq temirjol beketinen 10 shaqyrymdaı jerde, Aıagóz ózeniniń boıynda ornalasqan. Bıiktigi – 12 metrge jýyq. Qabyrǵasy granıt qalaq tas pen saban aralas balshyqtan qalanǵan. Esigi kúnshyǵysqa qarap tur. Eskertkishtiń turǵyzylǵan ýaqyty týraly ártúrli pikir bar.
Bir zertteýshiler V-X ǵasyrda kóterilgen dese, endi biri X-XI ǵasyrda ornatylǵandyǵy týraly aıtady. Radlovtyń deregi boıynsha, Qozy Kórpesh – Baıan Sulý ańyzy boıynsha ony turǵyzýǵa Sarybaıdyń inisi Taılaq bı Tobyl ózeni boıynan Aıagóge tórt san qol kisi jiberip, as bergizip, at shaptyryp, toı jasaıdy.
Qozy Kórpesh – Baıan Sulýdyń kúmbezin berik etip turǵyzyp, ekeýiniń keskin-kelbetin tasqa túsiredi. Ásirese Baıan sulýdyń óń-ajaryn ádemilep keltiredi. Al 1856 jyly Shoqan Ystyqkólge saıahatqa bara jatyp Qozy Kórpesh keshenin ádemilep sýretke salmaqshy bolady.
"Men Aıagózdi sondaı súıemin, sondaı qadirleımin, oǵan sulý Baıannyń altyn shashty Qozy Kórpeshke ǵashyq bolǵan ańyzy áser etetin bolý kerek, olardyń mahabbat jolyndaǵy áreketi osy ózenniń boıynda ótken", dep óziniń kúndelik dápterinde de jazǵan.
Barsha ǵashyqtardy merekemen “Adyrna” ulttyq portaly shyn júrekten quttyqtaıdy!
“Adyrna” ulttyq portaly
