كانادا مەن مەكسيكا اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ وسى ەلدەردەن كەلەتىن تاۋارلارعا يمپورتتىق باج سالىعىن ەنگىزۋ تۋرالى شەشىمىنە جاۋاپ قايتاردى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى DW-گە سىلتەمە جاساپ.
كانادانىڭ پرەمەر-ءمينيسترى دجاستين تريۋدو 1 اقپان كۇنى كەشكە، كانادا اقش-تان يمپورتتالاتىن تاۋارلارعا 25 پايىزدىق باج سالىعىن ەنگىزەتىنىن مالىمدەدى. جالپى سوما 155 ميلليارد كانادالىق دوللاردى (106 ميلليارد اقش دوللارىن نەمەسە 103 ميلليارد ەۋرونى) قۇرايدى.
30 ميلليارد كانادالىق دوللارلىق تاۋارلارعا ارنالعان باج سالىعى 4 اقپاندا كۇشىنە ەنەدى، قالعان تاۋارلارعا 21 كۇننەن كەيىن ەنگىزىلەدى. تريۋدو كانادالىقتاردى ءوز ەلدەرىنەن تاۋار ساتىپ الۋعا جانە دەمالىستى اقش-تا ەمەس، ءوز ەلىندە وتكىزۋگە شاقىردى.
وتتاۆا قوسىمشا شارالار قولدانۋدى دا قاراستىرۋدا، ونىڭ ىشىندە ماڭىزدى پايدالى قازبالار، ەنەرگيا ساتىپ الۋ جانە باسقا دا بىرلەسكەن جۇمىستاردى جۇزەگە اسىرۋ جوسپارلانۋدا. سونىمەن قاتار، كانادا اقش-تان قويىلعان باج سالىعىنان زارداپ شەككەن مەكسيكامەن بىرگە جۇمىس ىستەۋگە نيەتتى.
مەكسيكا پرەزيدەنتى كلاۋديا شەينباۋم اقش-قا "تاريفتىك جانە تاريفتىك ەمەس شارالارمەن" جاۋاپ بەرەتىنىن ايتتى. بىراق ول ديالوگقا اشىق ەكەنىن دە جەتكىزدى.
ال بىرنەشە ساعات بۇرىن اقش پرەزيدەنتى ەكى كورشى ەل مەن قىتايدان كەلەتىن تاۋارلارعا باج سالىعىن ەنگىزۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى.
كانادا مەن مەكسيكادان كەلەتىن تاۋارلارعا سالىناتىن سالىق مولشەرى 25 پايىزدى قۇرايدى، ال كانادادان كەلەتىن ەنەرگەتيكالىق رەسۋرستارعا 10 پايىزدىق سالىق سالىنادى. قىتايدان كەلەتىن تاۋارلارعا دا ءدال وسىنداي 10 پايىزدىق سالىق ەنگىزىلدى.
ترامپ ءوز شەشىمىن زاڭسىز ميگرانتتار مەن ەسىرتكى كونترابانداسىنان تۋىنداعان قاۋىپتەرمەن ءتۇسىندىردى. مەكسيكا پرەزيدەنتى وسىعان جاۋاپ رەتىندە اقش-پەن ەسىرتكى ساۋداسىمەن كۇرەس ءۇشىن بىرلەسكەن جۇمىس توبى قۇرۋدى ۇسىندى.
"ەگەر اقش قىلمىستىق توپتارمەن، ەسىرتكى ساۋداسىمەن جانە زورلىق-زومبىلىقپەن كۇرەسكىسى كەلسە، ءبىز بىرگە جۇمىس ىستەپ، كەشەندى تاسىلدەر قولدانۋىمىز كەرەك. بىراق بۇل ارقاشان ورتاق جاۋاپكەرشىلىك، ءوزارا سەنىم، ىنتىماقتاستىق جانە ەڭ باستىسى، ەگەمەندىكتى قۇرمەتتەۋ نەگىزىندە بولۋى ءتيىس", - دەپ ءتۇسىندىردى شەينباۋم.
قىتاي دا ۆاشينگتوننىڭ ارەكەتىنە جاۋاپ بەرىپ، قاجەتتى كونترشارالار قابىلدايتىنىن مالىمدەدى. سونىمەن قاتار، قىتاي حالىقارالىق ساۋدا ۇيىمىنا شاعىم تۇسىرەتىنىن حابارلادى. اقش پەن قىتاي اراسىنداعى ساۋدا قاقتىعىسى ترامپتىڭ العاشقى پرەزيدەنتتىك مەرزىمىندە شيەلەنىسىپ كەتكەن بولاتىن.
سوڭعى اپتادا دونالد ترامپ بىرنەشە ماڭىزدى گەوساياسي مالىمدەمەلەر جاسادى. مىسالى، ول كانادانى اقش قۇرامىنا قوسىلۋعا شاقىرىپ، دانيادان گرەنلانديانى ساتىپ الۋعا قىزىعۋشىلىق ءبىلدىردى. پاناما كانالىنىڭ اقش-قا قايتا بەرىلۋىن تالاپ ەتتى جانە مەكسيكا شىعاناعىن امەريكان شىعاناعى دەپ قايتا اتاۋ تۋرالى جارلىق شىعاردى.
