«قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ» باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى سالتانات نازاروۆا ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋ قاعيداتتارى ۋاقىتقا (ساعات، كۇن، اپتا، اي، ماۋسىم نەمەسە جىل) بايلانىستى وزگەرىپ وتىراتىنىن ايتادى.
«بۇل وزگەرىستەر بيوىرعاق دەپ اتالادى. تسيركادتى ىرعاقتار – ءبىزدىڭ دەنساۋلىعىمىزدىڭ، جۇمىسقا دەگەن قۇلشىنىستىڭ جانە ۇزاق ءومىر ءسۇرۋدىڭ نەگىزى. كوپتەگەن شەتەلدىك زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، بيوىرعاقتار ورگانيزمدەگى گورمونداردىڭ، فەرمەنتتەردىڭ جانە باسقا دا بەلسەندى زاتتاردىڭ دەڭگەيىن باسقارادى، سونىمەن قاتار قان قۇرامى مەن جالپى تەپە-تەڭدىكتى (گومەوستاز) ساقتايدى. ۇيقى مەن سەرگەكتىكتى، دەمالىس پەن بەلسەندىلىكتى، تاماقتانۋ مەن زات الماسۋدى رەتتەيتىن بيوىرعاقتاردىڭ كەلىسىلگەن جۇمىسى ادام دەنساۋلىعى ءۇشىن ماڭىزدى ءرول اتقارادى.
بىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋى بيولوگيالىق ساعاتتى سينحرونداۋ جانە رەسمي ۋاقىت پەن كۇندى بارىنشا جاقىنداتۋ ارقىلى ءومىردىڭ تابيعي ىرعاعىنا ورالۋعا مۇمكىندىك بەردى»، – دەيدى ول.
سالتانات ابدىقادىرقىزى UTC+6 ۋاقىت بەلدەۋىنە العاش رەت 1930-1931 جىلدارى وتكەنىمىزدى ايتادى.
جالپى، قازاقستاندا ۋاقىتتى ەسەپتەۋ جۇيەسىنىڭ قالىپتاسۋ تاريحى ەلدىڭ كوپ بولىگى 5-ءشى ۋاقىت بەلدەۋىندە ورنالاسقانىنا قاراماستان، الدىڭعى UTC+6 ۋاقىت بەلدەۋى العاش رەت 1930-1931 جىلدارى دەكرەتتىك، ياعني "بۇيرىقتىق" ۋاقىتتى ("ۋاقىت بەلدەۋى+بىر ساعات") پايدالانۋ ارقىلى ەنگىزىلگەنىن كورسەتەدى. جالپى، كەڭەستىك كەزەڭدە قازاقستاندا كوماندالىق-جوسپارلى ەكونوميكا مۇددەسى ءۇشىن تابيعي ۋاقىت بەلدەۋى بۇيرىق تارتىبىمەن سەگىز رەت وزگەردى. ناتيجەسىندە قازاقستاندا تابيعي تسيكلگە سايكەس كەلمەيتىن ۋاقىت بەلدەۋلەرىندە تۇردىق. وسىلايشا، UTC+5 ءبىزدىڭ ەلىمىز ءۇشىن جاڭا بەلدەۋ ەمەس، تاريحي نەگىزدەلگەن ۋاقىتقا ورالۋ بولىپ سانالادى.
بۇگىنگى تاڭدا الەمنىڭ 195 ەلىنىڭ 117-ءسى گەوگرافيالىق ۋاقىتتى ستاندارتتى ۋاقىت بەلدەۋىنە بارىنشا جاقىن ەتىپ تاڭدادى، ويتكەنى تسيركادتى ىرعاقتار تابيعي كۇندىزگى تسيكلمەن سينحروندالادى»، – دەيدى ول.
