2024 جىلعى 5 شىلدەدە قاراعاندى قالاسىندا قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن (اەس) سالۋ ماسەلەسى بويىنشا جاريا تالقىلاۋ ءوتتى. قوعامدىق تالقىلاۋعا قالا تۇرعىندارى، قوعام قايراتكەرلەرى مەن ەكولوگتار قاتىستى.
تىڭداۋ اياسىندا ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ، «قازاقستاندىق اتوم ەلەكتر ستانتسيالارى» جشس، ۇلتتىق يادرولىق ورتالىق جانە يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتىنىڭ وكىلدەرى ءسوز سويلەپ، اەس سالۋدىڭ ارتىقشىلىقتارى، قازىرگى اتوم ستانتسيالارىنىڭ قاۋىپسىزدىگى، جۇمىس پرينتسيپتەرى جانە اەس-ءتىڭ قورشاعان ورتاعا جانە ادام دەنساۋلىعىنا اسەر ەتۋ دەڭگەيى تۋرالى ايتىپ بەردى.
قر ەم اتوم ەنەرگەتيكاسى جانە ونەركاسىپ دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى گۇلميرا مۋرسالوۆا ءوز سوزىندە قازاقستاندا اەس سالۋ ەلدىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ستراتەگيالىق ماڭىزدى شەشىم بولىپ تابىلاتىنىن اتاپ ءوتتى.
ونىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەت باسشىسى 2019 جىلى اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋ ماسەلەسىن كوتەرگەن. بەس جىل بۇرىن پرەزيدەنت ءوز سوزىندە بۇل ماسەلەنى حالىقپەن مىندەتتى تۇردە تالقىلايتىنىمىزدى ايتتى. ماسەلەنىڭ ەرەكشە ماڭىزدىلىعىن تۇسىنە وتىرىپ، مەملەكەت تالقىلاۋ پروتسەسىن ۇيىمداستىردى.
«اەس كومىرسۋتەك رەسۋرستارى مەن ەنەرگيانى سىرتتان تۇتىنۋدى ازايتاتىن تۇراقتى جانە سەنىمدى ەنەرگيا كوزى بولىپ تابىلادى. ەنەرگيا تۇتىنۋدىڭ ارتۋى جانە تومەن كومىرتەكتى ەكونوميكاعا كوشۋ قاجەتتىلىگى جاعدايىندا اتوم ەنەرگەتيكاسى وڭتايلى شەشىم بولىپ تابىلادى. اەس كومىرقىشقىل گازىن جانە باسقا پارنيكتىك گازداردى ءىس جۇزىندە شىعارمايدى، بۇل ونىڭ ەكولوگيالىق تازا جوبا ەكەنىن كورسەتەدى»، - دەدى گ. مۋرسالوۆا.
«قازاقستاندىق اتوم ەلەكتر ستانتسيالارى» جشس باس ديرەكتورى تيمۋر جانتيكيننىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا اەس ورنالاستىرۋ اۋدانىن تاڭداۋ بويىنشا زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلدى، ولاردىڭ ناتيجەلەرى اەحا-مەن باعالاندى. اەحا قورىتىندىسىندا اەس-ءتى بالقاش كولىنە جاقىن ورنالاستىرۋعا كەدەرگى كەلتىرەتىن فاكتورلار جوق ەكەندىگى اتاپ ءوتىلدى.
«قر ۇلتتىق يادرولىق ورتالىعى» رمك باس ديرەكتورى ەرلان باتىربەكوۆ زاماناۋي رەاكتورلاردىڭ قاۋىپسىزدىگى تۋرالى ايتىپ بەردى. ول اتوم سالاسىنىڭ ۇلتتىق كاسىپورىندارىنىڭ بىلىكتىلىگىنىڭ جوعارى دەڭگەيىن جانە قولدا بار كادرلىق الەۋەتىن اتاپ ءوتتى. قر ۇلتتىق يادرولىق ورتالىعى قولدانىستاعى جانە پەرسپەكتيۆالى يادرولىق رەاكتورلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن نەگىزدەۋ ءۇشىن اتوم ەنەرگەتيكاسىنىڭ جەتەكشى جەتكىزۋشىلەرىمەن بىرلەسىپ زەرتتەۋلەر جۇرگىزەدى. زەرتتەۋ ناتيجەلەرى الەمدە جۇمىس ىستەپ تۇرعان اەس-تەردە قولداۋ تاپتى -دەپ ءتۇسىندىردى ە. باتىربەكوۆ.
كەزدەسۋدى قورىتىندىلاي كەلە، قاتىسۋشىلار اەس سالۋ جوباسى تۋرالى جۇرتشىلىقتى ودان ءارى حاباردار ەتۋدىڭ جانە قازاقستاندا اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋعا بايلانىستى ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا ازاماتتاردى بەلسەندى تارتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، مەملەكەت باسشىسى قازاقستاندا اەس سالۋ ماسەلەسى بويىنشا جالپىۇلتتىق رەفەرەندۋم وتكىزۋگە باستاماشى بولدى.
اعىمداعى جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ رەفەرەندۋم بيىل كۇزدە وتەتىنىن مالىمدەدى.
