بۇگىن - رامىزدەر كۇنى. 1943 جىلى ءدال وسى كۇنى قازاق كسر ءانۇرانى جارىق كوردى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
ءدال 81 جىل بۇرىن قازاق كسر-ءنىڭ العاشقى مەملەكەتتىك ءانۇرانىن جازۋعا بايقاۋ جاريالاندى. ءانۇران ءسوزى بويىنشا وتكىزىلگەن بايقاۋدا 27 جاستاعى قايىم مۇحامەدحانوۆتىڭ ءماتىنى تاڭداپ الىنعان.
شىنىندا، ءانۇراننىڭ اۆتورى بولۋ قاي اقىن ءۇشىن دە، قاي سازگەر ءۇشىن دە ۇلكەن مارتەبە. اۆتورلارعا قويىلعان تالاپ - كوممۋنيستىك يدەولوگياعا ساي، ءسوتسياليزمدى دارىپتەيتىن مازمۇنعا قۇرىلۋى كەرەك.
ءانۇراننىڭ ءماتىنى رەتىندە سول جىلى ءابدىلدا تاجىباەۆ، قايىم مۇحامەدحانوۆ جانە عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ بىرلەسىپ جازعان ولەڭى تاڭدالادى. ال تاريحتاعى كەي دەرەكتەردە كسر ءانۇران ءماتىنىن تولىقتاي قايىم مۇحامەدحانوۆتىڭ ءوزى جازىپ شىققان دەلىنگەن.
قايىم مۇحامەدحانوۆ – عالىم, ابايتانۋدى عىلىمي نەگىزدەۋشى، شاكارىمتانۋدىڭ نەگىزىن قالاۋشى، تەكستولوگ. سەگىز قىرلى مۇحامەدحانوۆ قازاق سسر گيمنىنىڭ اۆتورى، كسرو جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ، جازۋشىلار وداعى سىيلىعىنىڭ، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ جانە حالىقارالىق اباي اكادەمياسىنىڭ التىن مەدالىنىڭ يەگەرى، پروفەسسور.
ودان بولەك، كسرو جانە قازاقستان حالىق اعارتۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى دەپ تانىلعان.
قايىم مۇحامەدحانوۆ – قازاق سسر-ءى مەملەكەتتىك گيمنى ءماتىنىنىڭ اۆتورى. 27 جاستاعى جاس جىگىت 1943 جىلى رەسپۋبليكا گيمنىن جازىپ، كونكۋرس جەڭىمپازى اتاندى.
27 جاستاعى جىگىتتىڭ جازعان ءانۇرانى «ەر قازاق ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان» - «گەرويچەسكي كازاحسكي نارود يزدرەۆلە مەچتال و سۆوبودە» دەپ باستالادى. و زاماندا مۇنداي جالىن اتقان ءسوزدى تەك ناعىز پاتريوت قانا جازا الاتىن.
بۇل ءماتىن 30 جاسار كومپوزيتور م.تولەباەۆتى مۋزىكا جازۋعا شابىتتاندىردى. بۇل گيمن بىرنەشە ونجىلدىقتار بويى ايتىلعانىن ۇمىتپاعان ءجون! دەگەنمەن سول زامانداعى بيلىك ءوز حالقىن ەر، ەرجۇرەك دەپ ايتۋعا جاسقاناتىن، سول سەبەپتى «ەر» ءسوزىن «ءبىز» دەگەن سوزگە اۋىستىرىپ، جەكەلەگەن اۆتورلار – جاس اقىن (ق.مۇحامەدحانوۆ) جانە جاس كومپوزيتور (م.تولەباەۆ) ياعني، «سەرىكتەستەر» ۇجىمى اتىنان شىعاردى.
1992 جىلى قايىم تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ءانۇرانىن شىعارۋعا ارنالعان بايقاۋعا قاتىسىپ، ءماتىنى تاعى جەڭىسكە جەتتى. بىراق بۇل جولى قايىم «اۆتورلار ۇجىمىن» قوساتىندىقتان ءانۇراندى شىعارۋعا قاتىسۋدان باس تارتتى.
قازاق كسر-نىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانىنىڭ ءماتىنى الىگە دەيىن ساقتاۋلى.
ءبىز قازاق ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان، (ەر قازاق ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان),
بوستاندىق ءومىر مەن ار ءۇشىن قيعان جان.
تورلاعان تۇماننان جول تاپپاي تۇرعاندا،
جارقىراپ لەنيندەي كۇن شىعىپ، اتتى تاڭ.قايىرماسى:
جاساسىن سوۆەتتەر وداعى،
جەتكىزگەن ەركىندىك، تەڭدىككە،
باستايتىن ەلدەردى بىرلىككە،
جەڭىسكە، شاتتىققا، ەرلىككە!***
داق سالماي لەنيننىڭ جەڭىمپاز سالتىنا،
ۇرپاعى قوستى داڭق وتاننىڭ داڭقىنا،
وداقتاس، ۇرانداس ەلدەردىڭ قامقورى،
كوپ العىس ايتامىز ۇلى ورىس حالقىنا.قايىرماسى:
جاساسىن سوۆەتتەر وداعى،
جەتكىزگەن ەركىندىك، تەڭدىككە،
باستايتىن ەلدەردى دوستىققا،
جەڭىسكە، شاتتىققا، ەرلىككە!***
ىرگەلى مەملەكەت، ەرىكتى بولدىق ەل،
دوستىقپەن، بىرلىكپەن جاينايدى تۋعان جەر.
ەڭبەكتە، مايداندا، جەتكىزگەن جەڭىسكە
دانىشپان پارتيا — سۇيىكتى كەمەڭگەر.قايىرماسى:
جاساسىن سوۆەتتەر وداعى،
جەتكىزگەن ەركىندىك، تەڭدىككە،
باستايتىن ەلدەردى باقىتقا،
جەڭىسكە، شاتتىققا، ەرلىككە!
