دونالد ترامپ اكىمشىلىگى اقش-تىڭ رەسەيدەگى ەكى باس كونسۋلدىقتارىنىڭ جابىلۋى تۋرالى جاريالادى. سانكت-پەتەربۋرگتە كونسۋلدىق 2018 جىلى جابىلعاندىقتان، ۆلاديۆوستوك پەن ەكاتەرينبۋرگتە سوڭعى ەكى بولىمشەلەرى عانا قالعان.
Associated Press ايتۋى بويىنشا، وتكەن اپتادا اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى ۆلاديۆوستوكتاعى كونسۋلدىقتى ءبىرجولاتا جاۋىپ، ەكاتەرينبۋرگتەگى كونسۋلدىقتىڭ جۇمىسىن ۋاقىتشا توقتاتاتىندىعى جايلى حاباردار ەتتى.
اگەنتتىكتىڭ حابارلاۋىنشا، ەكى كونسۋلدىقتىڭ جابىلۋى جايلى اقپارات اقش كونگرەسسىنە 10 جەلتوقساندا جىبەرىلگەن. ياعني بۇل اقش تاريحىنداعى ەڭ ۇلكەن كيبەرشابۋىل - Sunburst بولماي تۇرىپ، ءۇش كۇن بۇرىن شەشىلگەن.
«ديپلوماتتىق ۆيزالارعا بايلانىستى قيىندىقتار»
2017 جىلى رەسەي بيلىگى، جۇمىس ىستەۋگە رۇقسات بەرىلگەن اقش ديپلوماتتارىنىڭ سانىن ازايتۋعا شەشىم قابىلدادى. بۇل اقش كونسۋلدىقتارىنىڭ جابىلۋىنىڭ باستى سەبەبى. رەسەيدىڭ 2017 جىلى ەنگىزگەن شتاتتىق شەكتەۋلەرى ديپلوماتيالىق ۆيزالارمەن بايلانىستى قيىندىقتاردىڭ پايدا بولۋىنا اكەلدى.
تاسس اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ وكىلىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، مەملەكەتتىك حاتشى مايكل پومپەو وسىنداي شەشىمگە كەلدى دەپ حابارلايدى.
مەملەكەتتىك حاتشى رەسەيدەگى اقش ەلشىسى دجون سالليۆانمەن اقىلداسا وتىرىپ، ديپلوماتيالىق ميسسيانىڭ قاۋىپسىز جانە سەنىمدى جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋ اياسىندا ۆلاديۆوستوكتاعى اقش باس كونسۋلدىعىن جابۋ جانە ەكاتەرينبۋرگتەگى اقش باس كونسۋلدىعىنىڭ جۇمىسىن ۋاقىتشا توقتاتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.
تاسس-تىڭ سۇحباتشىسى جۇمىستى وڭتايلاندىرۋ ءۇشىن كونسۋلدىقتاردى جابۋ ماقساتىن اتادى: «اقش-تىڭ ماسكەۋدەگى ەلشىلىگىندە ديپلوماتيالىق پەرسونالدى قايتا قۇرۋ بىزگە رەسەيدەگى سىرتقى ساياسي مۇددەلەرىمىزدى بارىنشا ءتيىمدى جانە قاۋىپسىز تۇردە دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى».
«بۇل رەسەيدىڭ اقش-تاعى باس كونسۋلدىقتارىنا ەش اسەر ەتپەيدى»، - دەدى ول.
پاندەميا اسەرى
كونسۋلدىقتار جابىلعاننان كەيىن اقش-تىڭ رەسەيدەگى جالعىز ديپلوماتيالىق ورتالىعى ماسكەۋدەگى ەلشىلىك بولادى.
2018 جىلى ۇلىبريتانيادا سكريپالداردىڭ ۋلانۋىنان كەيىن سيەتلدەگى رەسەي كونسۋلدىعى ءوز جۇمىسىن توقتاتتى. ناتيجەسىندە، رەسەي اقش-تىڭ سانكت-پەتەربۋرگتەگى باس كونسۋلدىقتىڭ جابىلۋىن تالاپ ەتتى.
ناۋرىز ايىندا پاندەمياعا بايلانىستى ۆلاديۆوستوكتاعى كونسۋلدىق ءوز قىزمەتتەرىن ءىس جۇزىندە توقتاتتى. ال قىزمەتكەرلەرى جابدىقتار مەن قۇجاتتارىن شىعارا باستاعان. ۆلاديۆوستوك پەن ەكاتەرينبۋرگتەگى كونسۋلدىقتاردا 10 امەريكاندىق ديپلومات جانە 33 رەسەيلىك قىزمەتكەر جۇمىس ىستەگەن.
كونسۋلدىقتاردىڭ قاشان جابىلاتىنى ناقتى انىقتالعان جوق. امەريكاندىق قىزمەتكەرلەر ماسكەۋدەگى ەلشىلىككە اۋىستىرىلىپ، جەرگىلىكتى تۇرعىندار جۇمىستان شىعارىلادى. اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ مالىمەتىنشە، ۆلاديۆوستوكتاعى كونسۋلدىقتىڭ جابىلۋى جىلىنا 3,2 ميلليون دوللار ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
سالدارىندا، رەسەيدىڭ كەڭ اۋماعى اقش-تىڭ ديپلوماتيالىق وكىلدىكتەرسىز قالادى. كونسۋلدىقتىڭ ازايۋى امەريكاندىق ساياحاتشىلارعا عانا قولايسىز ەمەس، رەسەيلىكتەر دە تەك ماسكەۋدە عانا ۆيزا الۋعا ءماجبۇر بولادى.
ناۋرىز ايىنان باستاپ ەكاتەرينبۋرگتەگى كونسۋلدىق تەك توتەنشە جاعدايلاردا قىزمەت كورسەتەدى دەپ شەشىلگەن بولاتىن. ال ۆلاديۆوستوكتاعى كونسۋلدىقتىڭ قىزمەتى پاندەمياعا بايلانىستى تولىعىمەن توقتاتىلدى. بۇعان رەسەي ازاماتتارى مەن امەريكاندىق قىزمەتكەرلەردىڭ دەنساۋلىعىنا الاڭداۋ سەبەپ بولدى. سونىمەن بىرگە، مەملەكەتتىك دەپارتامەنت كونسۋلدىق ۆلاديۆوستوكتاعى جۇمىسىن «جاعداي جاقسارعان سوڭ» قايتا باستايدى دەپ ۇمىتتەنگەن.
جاقىندا BBC-گە ەكاتەرينبۋرگتەگى كونسۋلدىق قانداي جۇمىستار اتقاراتىنىن ءتۇسىندىرىپ ءوتتى: «ءبىز يمميگراتسيالىق ەمەس ۆيزالاردى ساياحاتى گۋمانيتارلىق ماقساتتارمەن بايلانىستى، توتەنشە جاعدايداعى ءوتىنىش بەرۋشىلەرگە عانا بەرە الامىز، مىسالى، اقش-تاعى جاقىن تۋىستارىن جەرلەۋ نەمەسە شۇعىل ەمدەلۋمەن بايلانىستى بولعان كەزدە. ستۋدەنتتەرگە وقۋىن جالعاستىرۋ ءۇشىن، سونداي-اق ۇشۋ جانە كەمە ەكيپاجدارىنىڭ مۇشەلەرىنە دە ۆيزا بەرەمىز.»
اقش-تىڭ رەسەيدەگى بۇرىنعى ەلشىسى ەكاتەرينبۋرگ پەن ۆلاديۆوستوكتاعى كونسۋلدىقتاردىڭ جابىلۋىنا وكىنىش ءبىلدىردى. «بۇل قاتە. اقش رەسەي قوعامىمەن تىكەلەي قارىم-قاتىناس ورناتۋعا ۇمتىلۋى كەرەك، ال كونسۋلدىقتار ونى جۇزەگە اسىرۋعا كومەكتەسەدى. مەن سايلانعان پرەزيدەنت دجو بايدەن بۇل شەشىمدى وزگەرتەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن»، - دەپ ءوزىنىڭ Twitter-دە ەكى قالادان تۇسكەن سۋرەتتەرىمەن بىرگە جاريالادى.
ديپلوماتيالىق قاقتىعىس
2016 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا ماسكەۋ مەن ۆاشينگتون اراسىندا ديپلوماتيالىق قاقتىعىس باستالدى. قىزمەتتەن كەتىپ بارا جاتقان پرەزيدەنت باراك وباما 35 رەسەيلىك ديپلوماتتى جانە ولاردىڭ وتباسىلارىن اقش-تان وتانىنا قايتارۋعا شەشىم قابىلدادى.
2017 جىلدىڭ شىلدەسىندە رەسەي اقش-تان امەريكاداعى رەسەيدىڭ ديپلوماتيالىق ميسسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانىن 755 ادامنان - 455 ادامعا دەيىن قىسقارتۋدى تالاپ ەتتى. وسىدان كەيىن ۆاشينگتون سان-فرانتسيسكوداعى رەسەي كونسۋلدىعىن جابۋىن ءوتىندى. ال 2018 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا رەسەيدىڭ ديپلوماتيالىق ميسسياسىنىڭ تاعى 60 قىزمەتكەرى قايتارىلدى. وعان قوسا، سكريپالمەن ۋلانۋىنا بايلانىستى سيەتلدەگى كونسۋلدىق جابىلدى.
كرەملدىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ ايتۋى بويىنشا، ەكاتەرينبۋرگ پەن ۆلاديۆوستوكتاعى اقش-تىڭ باس كونسۋلدىقتارىنىڭ جابىلۋى ەكى ەل اراسىنداعى قاتىناستارىنا ەشقانداي اسەر ەتپەيدى.
«كونسۋلدىقتاردىڭ نەگىزگى ماقساتى كونسۋلدىق جانە ۆيزالىق قىزمەتتەردى ۇسىنۋ. بۇل قىزمەتتەر ءبىزدىڭ جەرىمىزدەگى امەريكاندىق وكىلدىكتەرىندە كوپتەن بەرى جۇزەگە اسىرىلماعان. سوندىقتان بۇل ەشتەڭەگە اسەر ەتپەيدى. ەگەر ءسىز جالپى قارىم-قاتىناستار تۋرالى ايتاتىن بولساڭىز، وندا بۇل شەشىم وعان دا ىقپال ەتپەيدى» - دەيدى دميتري پەسكوۆ.
دەرەككوزدەر:
- 2020/سشا زاكرويۋت پوسلەدنيە دۆا كونسۋلستۆا ۆ روسسي
https://www.bbc.com/russian/news-55374254
