بەلارۋس ەلىندەگى جاعداي قازاقستان ەكونوميكاسىن قۇلدىراتا ما؟

2764
Adyrna.kz Telegram

"بەلارۋس  ەلىندەگى قالىپتاسقان جاعداي مەن  شيەلەنىس قاشان ءوز شەشىمىن تابادى؟" دەگەن سۇراقتار وسى ەلدىڭ ازاماتتارىن عانا تولعاندىرمايتىنى بەلگىلى.  بىرەۋلەر ەل تۇرعىندارىنىڭ تاباندىلىعىنا ءتانتى بولىپ، لۋكاشەنكونى قارالاپ جاتسا، كەيبىرەۋلەر ونىڭ جاعىنا شىعىپ جاتىر. ارينە، بىزدە كورشىلەس ەل رەتىندە جاعداي قان توگىسسىز، بەيبىت جولمەن شەشىلۋىنە تىلەكتەسپىز.

دەگەنمەن، بەلارۋسسياداعى ساياسي داعدارىستىڭ ءبىزدىڭ ەلدىڭ ەكونوميكاسىنا قانشالىقتى اسەر ەتەدى دەگەن سۇراقتا كوكەيدە قىلاڭ بەرەتىنى جاسىرىن ەمەس. وسى كوپشىلىكتى تولعاندىرعان سۇراققا ساراپشىلار نە دەيدى ەكەن، پىكىرلەرىن وقىپ كورەيىك.

 

ەكونوميست ولجاس تۋلەۋوۆ: قازاقستان ەكونوميكاسى رەسەيدىڭ رۋبلىنە بايلانىستى

«بەلارۋستەگى پروتسەستەردىڭ  اسەرى ءتيۋى مۇمكىن قازاقستان  ەكونوميكاسىنىڭ  باسقا باعىتى - ۆاليۋتالىق باعىت قالاي بولاتىنى قىزىعىراق»، دەيدى اۆتور ءوز پىكىرىندە.

«ەلدەگى جاعدايدى باقىلاۋ ۋىستان شىعىپ كەتەتىن بولسا،  لۋكاشەنكو جاعدايدى  "تۇراقتاندىرۋ"  ءۇشىن رەسەيلىك رەسۋرستاردى (قارجىلىق، اسكەري، اكىمشىلىك، اقپاراتتىق) تارتۋ ارەكەتتەرىنە كۇش سالادى.  باق – دا رەسەي لۋكاشەنكوعا قولداۋ كورسەتۋى مۇمكىن ەكەندىگى حابارلانعان بولاتىن.

بۇل رەسەيلىك  باعالى قاعازداردىڭ  ينۆەستورلارى تاراپىنان قاتتى الاڭداۋشىلىق تۋدىرادى،  اڭگىمە ەڭ الدىمەن   مەملەكەتتىك وبليگاتسيالار نەمەسە فقو  تۋرالى بولىپ وتىر.  جالپى نومينالدى قۇندى نەمەسە رەسەيلىك فقو سۇرانىسىن كورسەتەتىن Rgbi يندەكسىنىڭ بەلارۋسسياداعى نارازىلىقتاردىڭ باسىنان باستاپ موسبيرجادا تومەندەگەنى وسىنى مەڭزەيدى.  اتالعان يندەكس قازىر  153 بەلگىسىنە جەتتى، بۇل 8 مامىردان باستاپ ەڭ تومەنگى مەجە بولىپ وتىر.

رەسەيدىڭ بەلارۋسسياداعى  ساياسي داعدارىسقا ارالاسۋى باتىس ەلدەرى تاراپىنان  جاڭا سانكتسيالاردىڭ سالىنۋىنا  اكەلىپ سوعۋى  مۇمكىن،  2014 جىلعى ۋكرايناداعى  وقيعالاردان كەيىن سولاي بولعان ەدى، بۇل ءوز كەزەگىندە رەسەي بيۋدجەتىنە تۇسەتىن  قىسىمدى ارتتىرادى.

بارلىق ءۇش فاكتور (فقو-نىڭ ساتىلۋى، سالىنۋى مۇمكىن سانكتسيالار، بيۋدجەت پارامەترلەرىنىڭ ناشارلاۋى)  وزى دە ءالسىز ءرۋبلدىڭ باعامىنا قوسىمشا قىسىمنىڭ پايدا بولۋىنا  وتە ۇلكەن تاۋەكەل  تۋدىرادى، بۇل دامۋشى ەلدەر مەن رەسەيدىڭ ساۋدالىق  سەرىكتەس ەلدەرىنىڭ  ۆاليۋتالارىنا اسەرىن تيگىزەدى.  ەكى جاعدايدىڭ دا  ەلىمىز  مەن تەڭگەمىزگە قاتىسى بار.

وسىلايشا، بەلارۋس ساياساتىنىڭ قازاقستان ەكونوميكاسىنا تىكەلەي تەرىس اسەرى بولۋى ەكىتالاي. بىراق، رەسەي تاراپىنان بەلارۋستىڭ ىشكى پروتسەستەرىنە ارالاسۋ  مۇمكىن بولعان جاعدايدا،  قۇنسىزدانۋ ارقىلى سوققىعا تاپ بولاتىن رۋبل باعامىنىڭ تەڭگە باعامىنا  قاتىستى تاۋەكەلدەرى ارتادى»، دەپ ءسوزىن تۇيىندەيدى و.تۋلەۋوۆ.

 

ەكونوميست گۇلدانا سەرماحانوۆا: بۇل ەلدى ۇلكەن توقىراۋ كۇتىپ تۇرعانداي سەزىلەدى

«بۇگىنگى تاڭدا بەلارۋس ەلىندە جادپىۇلتتىق نارازىلىق اكتسياسى 23 تامىزعا جوسپارلانىپ وتىر دەگەن اقپاراتتار بار. بۇل نارازىلىق نەگىزىندە ونشاقتى كۇننەن بەرى باسىلماي تۇرعانى بەلگىلى. حالىق قايتا سايلانعان الەكساندر لۋكاشەنكونىڭ جەڭىسىن مويىنداماي، ونىڭ بيلىكتەن كەتۋىن تالاپ ەتۋدە. بۇل ەلدىڭ ساياسي عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ەكونوميكالىق جاعدايى دا ءماز بولماي تۇر. بەلارۋس ەلىنىڭ  زاۋىتتارىنىڭ ونىمدەرى نەگىزىنەن ەكپورتقا شىعارىلاتىندىقتان، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتاعى سەرىكتەس ەلدى ۇلكەن توقىراۋ كۇتىپ تۇرعانداي سەزىلەدى. دەگەنمەن، قازاقستان مەن بەلارۋستىڭ ءوزارا تاۋار اينالىمى 900 ملن دوللاردىڭ شاماسىندا بولعاندىقتان جانە ءبىز وداقتاس مەملەكەتكە نەگىزىنەن مۇناي، ءتۇرلى-ءتۇستى مەتالل، بيداي، كۇرىش، ماقتا جونەلتسەك، ول ەلدەن اۋىلشارۋاشىلىق، تۇرمىستىق تەحنيكالار، ازىق-تۇلىك، جيھاز، ءدارى-دارمەك جەتكىزىلەدى. سوندىقتان بۇل جاعداي ەلىمىزگە ءبىراز اسەرىن تيگىزگەنمەن كوپ زاردابىن اكەلمەۋى دە مۇمكىن»، دەيدى گۇلدانا سەرماحانوۆا.

 

ەكونوميست بەيسەنبەك زيابەكوۆ: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا اسەر ەتەتىن جاعداي وتە كوپ

«قاي قوعام بولسا دا قايشىلىق بولادى. بيلىكتىڭ دانالىعى سول قايشىلىقتى كوبەيتپەي، ۋاقىتىندا تالداپ، شەشىپ تۇرۋىندا. بەلارۋستا دا وسىنداي جاعداي. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا اسەر ەتەتىن جاعداي وتە كوپ، بەلارۋستا سونىڭ بىرەۋى عانا. جالپى ءومىر قوزعالىس، سوندىقتان نە نارسەگە بولماسىن ۋاقتىلى وزگەرىس قاجەت. تۇراقتى ەش نارسە جوق، ول ءومىر زاڭى، ونى ەشكىم بۇزا المايدى».

 

ەركەگۇل توقتامۇرات،

«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر